Vacumeren, een nieuwe uitdaging voor me!

Bij deze een nieuw draadje over mijn vorderingen met het vacumeren.
Ik ben een lopend verslag aan het schrijven, alleen doe ik dat op een andere site zodat het verslag "clean" blijft, maar opmerkingen, vragen en suggesties graag hier!
Zie : Werken met vacuum

 

Richard, ik betwijfel of je zo veel feedback gaat krijgen. Kan je niet een copy-paste doen hierheen? Je zult zien dat er dan meer gereageerd wordt, voor jou en iedereen hier leerzamer.

 

Ik heb nu wat problemen met luchtbellen maar ben dat weer aan het oplossen.
Ik zal es proberen of copy/paste hier ook gaat, geen zin om al die foto's anders weer opnieuw in te voeren hier...
Tja verdikkeme, het werkt!

Uit het originele doc:
Werken met Vacuum om een vleugel in te dekken met glasmat.
Bij de bouw van de nieuwe Swiss Trainer en het overhaulen liep ik tegen de vraag aan of ik de vleugels op een andere manier in kon dekken met glasmat als de klassieke manier van eindeloos lagen G4 of iets dergelijks. Ik wil namelijk deze kist niet zwaarder maken, want dat kost allemaal klimvermogen, iets wat je als sleper niet graag prijsgeeft. Maar hij moest wel mooier worden!
Voordelen bij elkaar:

• Lichter als op de klassieke manier een glasmat aanbrengen met de daarna benodigde lagen om de structuur van de mat weg te werken.
• Stevige buitenhuid, vergelijkbaar met een GFK vleugel
• sneller totaal procedé.
  
  Of het allemaal gaat gebeuren gaan we zien.

Ook de keuze om dit keer niet opnieuw met Orastick te gaan werken was een bewuste keuze. Bij de eerste ST begon de Orastick aan de onderkant los te laten en bovenop werd het hier en daar rafelig. Geen klacht tegen Orastick, wat wil je ook met 9 jaar en 4500 vluchten...
Na een tip begon ik me in te lezen (er is echter weinig op het net over) en hier en daar te praten met mensen die er al mee gewerkt hebben.
Na een test met geleende apparatuur heb ik als eerste een luchtpompje aangeschaft bij R&G, alhoewel je dat assortiment in Nederland beter bij Carbonwinkel kunt bestellen. Je kunt de pomp ook zelf maken van bvb een ijskast pomp, maar omdat ik aan de slag wilde, heb ik voor deze bepaald niet goedkope, optie gekozen. Het is een membraan pompje wat continue loopt (gegarandeerde looptijd 1800 uur) en de druk regel je (erg precies!) door een lekventiel te openen. Er zit een goede drukmeter op, het is allemaal erg compact en best stil.
Het eerste leegzuigen van de zak gaat best OK tot nu toe, draai de regelkraan helemaal dicht(voor maximum onderdruk), dan zuigt hij iets van 6l/min. Hij kan de druk met 0,8 bar verlagen, ofwel een absolute druk van 0,2 bar. (normale druk van de omgeving is 1 bar).
De volgende stap is het vinden van geschikte Mylar. Aan dit spul hecht geen epoxy!
Ik ben begonnen met roertjes te bekleden en (zeer) dunne Mylar die ik van iemand kreeg om te testen. Na wat vallen en opstaan begin ik het nu te leren.
Het vallen bestond er uit: eenmaal te lage druk geselecteerd, waardoor het roer was ingezakt (de ST heeft heel lichte Styro als kernen) waardoor ik veel werk kreeg dit weer te herstellen.
Een andere valkuil bleek de dunne Mylar, die vlakte niets uit en waren de nerven gewoon nog te zien. Ondanks dat ik achter de Mylar een vlakke plaat gebruikte als aandrukmiddel.
Toen bleek de Carbonwinkel dikkere Mylar te verkopen van 0,35mm dikte. Dat is heel stevig, vlakt alles goed uit en je hoeft geen aandrukplaatje te maken. Je kunt het snijden en knippen. Het is jammer genoeg heel duur, 50 euro voor een plaat van 5m lengte en 100cm breed. EN die gaat er dus helemaal aan.
Hieronder een verslag van twee hoogteroeren van de ST .
Ik heb alle bewerkingen gewogen, zodat ik straks kan zien wat het allemaal kost aan gewicht.
Ik heb even overwogen later de boven- en onderkant tegelijk te doen, maar dat heb ik snel laten varen, dat wordt knoeiwerk.
Uiteraard werd eerst de oude Orastick verwijderd, dat gaat prima met de hulp van een "heat gun", die smelt de lijm en dan kun je het er zo aftrekken.
Na enig experimenteren bleek toch wel nodig het roer vooraf te behandelen, het hout neemt anders veel teveel epoxy op, waardoor de verlijming slecht wordt en het gewicht alsnog oploopt. Met name het oudere balsa van de hoogteroeren en stabilo van de ST-1 was gortdroog. Bij de nieuwe is het al beter, ben benieuwd hoe het straks gaat met de abachi van de hoofdvleugel.
Eerst een poriënvuller (bvb spanlak met talkpoeder) laag.
Daarna een laagje G4 (om het hout goed stevig te maken).
De servo bakjes moeten opgevuld worden, anders zakt het hout in aan de andere kant van het gat. Ik heb het opgevuld met een stuk roofmate schuim en afgedekt met een pasgemaakt triplex plaatje, wat je ook nog in de dunne Mylar moet verpakken, omdat het anders vast komt te zitten aan de mat.


Als glasmat heb ik gekozen voor de allerlichtste soort, 25gr/m2. Het is idd erg licht, maar minder lekker te verwerken, enige omzichtigheid in de verwerking is nodig.
Voorbereiding:
Een grote schone tafel om aan te werken, een vacuum pomp, epoxy, glasmat, oude creditcards, een doek, alcohol (NIET de drinkbare versie! ), Mylar, dik plastic ("bouw" plastic van de Gamma), zeer goedkope Acrylaatkit (ik vond tubes van 2 euro bij de Gamma), dunne luchtslang (zoals men gebruikt bij jetvliegen voor het gear), een "druknippel" (zelf maken), en stukje dik doek zoals bvb van een oud onderleg deken.
Begin met het uitsnijden van een passend stuk Mylar. Aan de scherpe kanten mag het tot aan de rand komen, aan de ronde kanten moet je wat terug blijven. Mylar kan wel een beetje mee de hoek om, maar gaat doorbuigen zodat een stukje terug het omhoog gaat staan. En het kan al helemaal geen dubbele curve aan, zoals in de hoeken.




Knip vervolgens een stuk plastic wat onder en boven over je werkstuk(ken) kan liggen. Dat wordt de vacuum"zak". Vouw het dubbel, dat scheelt weer een afdichting.

Vervolgens snij je de glasmat op maat, dat komt niet nauw, 1-2 cm oversteken is geen probleem. Een zachte handveger is ideaal om de mat glad te strijken.


Dan de handschoenen aan en de epoxy aanmaken. Leg een stuk knoeiplastic onder het mylar en de mat.
Giet wat epoxy op de mat en strijk het uit met een kaartje. Ook de glasmat die buiten uit steekt.

Het restant van de epoxy aanlengen met alcohol en dat op het hout uitsmeren.

Draai de plaat met de glasmat erop nu om en leg hem op het roer. Wrijf de plaat met een doekje plus alcohol nog eens na om luchtbellen weg te masseren en geknoeide epoxy weg te wrijven. Je kunt het plaatje Mylar dan nog voor een andere keer gebruiken.
Leg het roer (in mijn geval twee tegelijk) in de zak en leg een rups kit op enkele cm's vanaf de rand.
Voordat je de zak sluit: leg het lapje er in op een vlak stuk, recht onder de nippel. De nippel is niks anders als een metalen plaatje waar een 3mm koperbuisje op is gesoldeerd. Rond dat plaatje ook wat kitten.



Nou nu de slang er op en de pomp aan.
Kort daarna vouwt het plastic mooi om de voorwerpen. Tijdens het leegzuigen de lucht helpen wegvloeien door met een doek over de roeren te vegen.


Het pompje aan de gang:
Als geschikte druk heb ik gevonden dat een verlaging van maar 0,1 bar voldoende is. Anders wordt het hout plus piepschuim teveel ingedrukt.

Ik heb bij de eerste experimenten wel gemerkt dat je de tip niet kunt doen op deze manier, de Mylar kan de ronding niet volgen zonder te bollen. Dus je hebt nog steeds wat af te werken met een reepje glasmat en epoxy voordat je het verder kunt bewerken.
Net het stab uit de zak gehaald, erg glad geworden! Nog niet helemaal perfect, maar er is maar weinig spuitplamuur nodig om het strak te maken...




Hier de roeren uit de verpakking...ook erg glad, hier en daar zit nog een luchtbel, moet dat even zoeken hoe die er in komen.





Ondanks de mooie plaatjes, ik heb problemen met luchtbellen. Ze drukken de epoxy weg uit de mat zodat je gaten krijgt die met een flinterdun laagje glasmat bedekt zijn, meet een beetje schuren ben je er zó doorheen, maar dan resteert een gat.
Ik heb nu een test gedaan met een andere volgorde, ik zal er foto's van maken:
Ipv de glasmat op het Mylar aan te brengen, nu gewoon klassiek op het hout. Wel goed nastrijken met een Ccard. Vervolgens de Mylar insmeren met epoxy. Dat bleek, verdund met alcohol, beter te gaan als onverdund. Daarna de plaat op het werkstuk leggen, zéér goed alle lucht "wegmasseren" en dan vacumeren. Ik heb de druk verlaagd naar -0,2.
Gisteravond het product er uit gehaald en de luchtbellen zijn weg! Maar nu is de epoxy tóch op sommige plaatsen moeilijker van de Mylar losgekomen zodat de oppervlakte nu weer vol zit met ondiepe gaatjes. (die ik kan wegwerken met spuitplamuur.
De volgende test ga ik de Mylar eerst met lossing insmeren......
tja tis vallen en opstaan....

 

Die luchtbellen krijg je omdat je geen breather gebruikt.
Als volgt:
- eerst gaatjesfolie maken.
- Pak een stuk schildersfolie dat dubbelgeslagen makkelijk om je te baggen deel past.
- Vouw het vaak dubbel. Prik er gaatjes in, om de 10-15mm vierkant.
- Vouw het open, en 1 keer dubbel. Daar moet je te vacumeren deel, met mylars, tussen schuiven.
- Plak toiletpapier of keukenrol aan de buitenzijde van de gaatjes folie. (voordat je het te vacuumeren deel er tussen stopt)
- In de zak leg je nog een strook toiletpapier van de breather naar de aansluiting van je vacuumpomp.

Zo zou je geen luchtbellen meer moeten insluiten.

Extra tip:

Je kunt de mylars, na het waxen, al voorzien van een laagje spuitplamuur. Moet je dan eens kijken wat voor oppervlaktekwaliteit je krijg nu je ook weet hoe je de luchtbellen te lijf kunt gaan........ (ik moet er wel bij zeggen dat spuitplamuur waarschijnlijk een ander oplosmiddel bevat dan de Alkydlakken die ik normaal gebruik. Een klein testje is dus wel op zijn plaats voordat je enthousiast een hele vleugel zo behandeld)

 

Richard, om de mylar iets beter te laten lossen kan je er wat lossing inpoetsen.
Mequirs doet het goed (wel 12 uur laten luchten) maar lekkerder werkt Norpol.
Als je de loswas niet goed laat luchten kan je visseogen in de kleurlaag krijgen.


GJ

 

Tks mannen.
Ik stop er echter even mee.
De hele ochtend bezig geweest de schade te herstellen. Alle producten zaten weer vol met luchtbellen, dit keer gelukkig niet IN de glasmat, maar in de buitenste laag, tussen de mat en de Mylar. De Mylar kan ik weggooien, ik krijg de uitgeharde schilfers epoxy er niet meer af.

Nee, ik had niet gewaxt, zal ik eens moeten gaan proberen.
Het heeft me ondertussen al veel ergernis, tijd en geld gekost.
De eigenlijk ingeschatte tijdswinst is totaal teniet gedaan, ik loop achter op mijn plannen.

Na schuren was er één groot kraterlandschap over, gelukkig erg ondiep.
Gelukkig ben ik aardig handig met staalplamuur en een schuurmachine en heb de schade kunnen herstellen tegen nauwelijks gewichtstoename. Het ziet er nu weer strak uit, klaar voor de spuitplamuur.

Een ander nadeel zijn de tippen, die lopen rond bij de ST zijn stabilo en hoogteroeren. Daar kom je niet met de mat, want de mylar gaat er niet rond. Die moet je dus nabewerken op de klassieke manier. Evenzo met de uiterste voorkant van de leading edge. En nou wil je die net erg stevig hebben! Vréét allemaal extra tijd.

Berrie, ik weet niet of het een transport probleem van de lucht is, de "zak" zat er goed strak en plat op.

Misschien ligt het aan de voorbewerking.
Ik heb het hout eerst met een soort spanlak/talkpoeder bestreken. Daarna een laag G4 om het hout hard te maken zodat je er niet gelijk een deuk in stoot. De buitenkant is weliswaar erg hard, maar de laag is maar dun.

báááálen dus !

 

Mijn enige ervaring met vacuumvormen is met grote vormen als scheepsrompen in polyester en epoxy. Dus het is wijs de gegeven informatie met enige reserve toe te passen.

Het voorkomen van luchtbellen is een hoofdstuk appart en heeft o.a. te maken met de gebruikte onderdruk, het kreukvrij aanbrengen van de verschillende lagen wapeningsmateriaal (Glasvezel, polyester, kevlar, koolstof, dyneema), de gebruikte vuller (polyester of epoxy), de temperatuur van materiaal, werkplaats en werkstuk en positie, vorm en grootte van het object en last but not least de vloeistofstroom. Het wegwerken van luchtbellen in je werkstuk daarintegen is, afhankelijk van de oorzaak en zolang je vulmateriaal nog niet an het uitharden is, makkelijker. In ieder geval geldt dat vorkomen makkelijker is dan wegwerken. Meestal onstaan luchtbellen omdat het vulmateriaal de ruimte niet gelijkmatig heeft gevuld en er als het ware inhammen onstaan in de vullijn. Meestal kan je met een wrijfkam de luchtbel naar de rand van de vuling brengen. Als dat niet werkt kan een vacuumslangetje aangesloten op de vacuumpomp, een naald en een plastik stikker van een paar vierkante cm het werk doen. Prik een gaatje in de afdekkende folie, plaats de vacuumslang er op tot de luchtbel gevuld is met materiaal, haal de slang weg en dek zo snel mogelijk het gaatje af met de stikker. Hou er rekening mee dat je een deel van de vuller door het gat naar buiten hebt gezogen en de stikker dus groot genoeg moet zijn om die vlek af te dekken. Als het gaat om heel veel luchtbellen is het ook mogelijk dat je afdekfolie poreus is. Dan kan het volstaan om volgende keer een dikkere folie te gebruiken. Een andere reden is vervuiling van je werkstuk die gasvorming creeert in de vulvloeistof of een te hoge reactie temperatuur.

 

Kaal balsa zal altijd wat gassen. Liever even voorbehandelen met een dunne laag epoxy, dan ben je daar vanaf.

 

Richard je kunt de tippen wel doen maar dan moet je in plaats van Myrlar folie gemaakt van polyolefine-copolymeer dit is flexibel en rekbaar dit trekt zich mooi rond de tippen.

 

Ik ga eerst es oefenen met dat polyolefine-copolymeer dwz het leren uitspreken!

Voorlopig ff gestopt met het vacumeren, ga na de zomer wel weer verder met experimenteren, de projecten waar ik mee bezig was moesten af en dus verder gegaan op de klassieke manier.

 

Hallo Trebor Siuhyn,

Kun je mij wat meer vertellen over polyolefine-copolymeer?
En waar kan ik het krijgen?

MVG Johan

 

Het is een soort polyethyleenfolie, laten we zeggen, dikkere huishoudfolie.

R&G Faserverbundwerkstoffe | Vakuumfolie PO150 | online kaufen


GJ

 

Hallo Gj,

Begrijp ik goed dat je in plaats van mylar, polyolefine-copolymeer gebruikt in de vacuumzak? Of gebruik je polyolefine-copolymeer als vacuumzak zelf?

Gr. Johan

 

polyolefine = polyethylene en polypropyleen
copolymeer = mengsel van verschillende polymeren (polyethylene en polypropylene). Met een beetje mazzel meerlaags geextrudeerd, voor een betere luchtdichtheid.

In basis is het gewoon hetzelfde spul als waar vuilniszakken van wordt gemaakt. Je kan het als vacuumzak gebruiken, maar ook als folie om de boel glad te krijgen. Toch is het minder stijf dan mylar, en zal je iets weefseltekening overhouden.

Andere (merk)naam voor dit spul is o.a. Airtech Big Blue (copolymeer met nylon, nog beter luchtdicht).

Je zou ook een Stretchlon 200 van Airtech kunnen nemen. Zeer rekbaar.

 

Je gebruikt de vuilniszak als folie.

Dus je trekt de vuilniszak vacuum.

GJ

 

De folie kun je in Nederland bij Carbonwinkel.nl krijgen en je kunt het op verschillende manieren gebruiken als zak maar ook als je hem op maat knip als vervanging van de myrlar. Het heeft echter niks weg van dikke huishoud folie Huis houdfolie heeft een geheugen en komt niet terug in zijn oude staat deze folie wel, het is een kruising tussen latex en rubber. Je kunt het ook hergebruiken. Je kunt het ook mooi gebruiken als je een plug hebt maar je wilt geen mal maken. Je lamineren dan omgekeerd op de plug en als laatste span je de folie erover en je krijgt een super gladde buitenzijde

 

Thanks,

Heb al een stuk besteld en ga binnenkort wat dingetjes uitproberen.

Johan

 

Nu heb ik deze folie ook thuis liggen waarbij me een paar dingen zijn opgevallen of beter gezegd die me tegenvallen.
Zo is het helemaal niet elastisch en is het oppervlak na vakumeren absoluut mat...
Kan het zijn dat er een verkeerde folie ingepakt is?

 

Verbaast me niet. De enige folies die glans geven zijn Mylar en in mindere mate Nylon.

 

Van een forumlid heb ik een tijd geleden een paar cd's mogen lenen met daarop stap voor stap omschreven hoe je vleugels moet baggen.
Hier word precies omschreven, middels een video reportage, hoe je schuimvleugels snijd, glas en carbon weefsel voorbereid en uiteindelijk alles vacuimeerd dmv bagging.
Ik heb de CD's nu al meerdere keren bekeken en kan deze nu terug sturen naar de eigenaar, maar als er hier mensen zijn die er interesse in hebben kan ik het ook naar jouw versturen, daarna moet je het weer wel naar de eigenaar verzenden (of naar andere geintereseerde).

Het zijn 3 CD's;
Vacuim bagging made easy disc 1
Vacuim bagging made easy disc 2
Composite molding made easy

Ik hoor het wel.

MVG

Edwin.