Bouwverslag ss "Rotterdam" (V) schaal 1:200

Beste Kreeft,

Wij hebben in Nederland een oud-voetballer die de Nederlandse taal verrijkt heeft met de uitdrukking "Elk nadeel heb zijn voordeel". Kan je ook op echtgenotes betrekken........

Ook voor jou een prettige Kerst en voorspoedig 2010.

Groet,

Ad

 

Hallo Ad , ik kwam een link tegen van Aad Hogesteger, die aan boord van de SS Rotterdam wel honderd foto's heeft gemaakt !
Cruiseschepen in Rotterdam in 2009

misschien heb je er wat aan .

m.v.g. Brandaris

 

Brandaris,

Bedankt voor de info, deze kende ik nog niet. Ik heb al even gekeken, en er zijn wat foto's bij die me wel verder helpen. Ik heb er zelf ook wel een aantal gemaakt, maar niet zoveel, en op sommige plaatsen waar hij ze genomen heeft kan je niet (meer) of erg moeilijk komen. Ik was juist met de uitslagen van de wanden van het commandobrugdek bezig (ik denk de meest gecompliceerden van allemaal) en dan is het toch wel erg prettig dat je naast de werftekeningen ook wat beelden hebt.
Overigens ben ik wel blij dat ik al vroeg gekozen heb voor de versie "af werf". Ik denk dat de versie van nu nogal moeilijk waarheidsgetrouw na te maken is. Zo te zien is zij sterk vermagerd, want je kan haar ribben tellen.


Deze keer hebben ze Loes Luca niet ingehuurd om het aftellen tot de opening te starten, dus doe ik het maar zelf. De uitnodiging is al binnen, dus nog 31 dagen, 20 uur, 27 min en 30 sec.....................

Groet,

Ad

 

Ja Ad, dat heb je met een old lady dat je de ribben kan tellen.

groeten, Brandaris

 

Beste Brandaris,

Dat noemen ze nu oud worden in stijl. Echt passend voor de "Grande Dame", niks geen botox voor haar!!
Hoewel, ze had haar eerste facelift al als 10-jarige, in 1968 dus, bij de RDM. Ik stond erbij, en keek ernaar. Letterlijk dus, maar ik hoefde gelukkig niet aan deze (je zou bijna zeggen pedofiele) "verminking" mee te werken. Ik werkte op een totaal andere afdeling, die helemaal niets met scheepsbouw te maken had.
Of zullen we het toch maar als een jeugdzonde beschouwen?

Groet,

Ad

 

Wellicht een keer te veel, maar toch alle lezers van dit draadje een voorspoedig, gezond en plezierig 2010 toegewenst. Laten we er wat van proberen te maken.
Ik had gedacht dat het nog wel even zou duren voordat ik weer wat te melden had, maar ik wil toch even het volgende laten zien.

Lijkt wel Star Wars hè. Het is de uitslag van het front van de brug. Deze loopt van het zonnedek tot het dak van het stuurhuis. De bovenste ramen zijn van het stuurhuis, de onderste van de hutten van eerste en tweede stuurman en de eerste en tweede werktuigkundige. Overigens is dit plaatje een voorbeeld van de sjablonen die ik maak voor alle dekwanden en -schotten. De eerste drie dekken (promenadedek, boven-promenadedek en sloependek) zijn wat dat betreft af, en bovenstaande is de eerste wand die ik gemaakt heb voor het zonnedek. Het is denk ik de ingewikkelste van het hele schip, hoewel straks het front van de observatietoren (met daarop de radio-antennemast) er ook mag zijn. De moeilijkheid zit hem voornamelijk in het feit dat het voorfront een hoek van 4 graden met de vertikaal maakt, terwijl het dek ter plaatse een helling van zo'n 1,5 graden heeft. En, als het goed is moet het gelijk goed passen, het is geen hout dat je iets te groot kan maken en het dan later in de goede maat kunt schuren.

Deze plaatjes gebruik ik later om de uiteindelijke belichtingsmaskers te maken. De kleuren gebruik ik om aan te geven wat aan welke kant komt: wit = volledig doorgeëtst, groen = alleen aan de buitenwand etsen, en rood alleen aan de binnenkant etsen.
Het is een hele klus, maar voor anderen wellicht niet zo interessant. Maar dit plaatje wilde ik toch even laten zien.

Groet,

Ad Bakker

 

Beste Ad, zoals ik in een vorige bijdrage al zei; je verslag leest als een roman. Je denkt misschien dat sommige dingen niet zo interessant zijn, maar zelfs iemand die niet aan etsen toe is, steekt er wel wat van op. Ook als je bijvoorbeeld in kunststof bouwt kunnen veel van jouw technieken uitkomst brengen. Ik hoop in elk geval dat we in het komende jaar en nog vele jaren die er op volgen van jouw bouwverslagen mogen genieten.
Groetjes, Jos

 

Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 14)

Weer een aflevering van mijn verslag in mijn weblog geplaatst. Hieronder een kopie:

Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 14)

Het is nog steeds niet tot echte bouwaktiviteiten gekomen. In de eerste plaats ben ik nog druk bezig met het ontwerp van de dekken en wanden. Maar zelfs al zou ik daarmee klaar zijn, dan nog kan ik op dit moment niet echt aan de slag. In de berging is het veel te koud, en verwarmen lukt niet. Ik heb wel een klein heteluchtkacheltje staan, maar dat helpt niet omdat ik voor de meeste klussen (ontwikkelen, etsen en ook spuiten) voldoende ventilatie moet hebben en daarom de deur open moet laten met binnen een ventilator aan (zo’n ding waar je ’s zomers verkoeling bij zoekt…….).
Dus toch maar weer een verhaaltje over mijn ontwerpaktiviteiten. Gaat erg langzaam en moeizaam, en het feit dat ik toch weer over ga schrijven lijkt wel op een soort van zelfkastijding. Maar aan de andere kant is het wel weer even prettig om iets anders te doen dan je rot zoeken naar bepaalde maten waarvan je weet dat ze ergens moeten staan, maar waar was dat ook weer……

Waar ik overigens wel blij mee ben is dat ik de romp gemaakt heb van de modelbouwtekening van de NVM. Wat namelijk echt ontbreekt aan de berg met tekeningen die ik heb is …. het spantenplan! Wel tekeningen vol met details hoe de spanten op de dekken aansluiten, maar zonder hoofdmaten. In de overzichtslijst staat wel de “spantenlijst” vermeld, maar dat is geen tekening maar een ander document, en die zijn niet op CD gezet. Gevolg: hoe gedetailleerd de informatie die ik heb ook is, de romp had ik er niet mee kunnen maken.
Voor de opbouw heb ik dat probleem gelukkig niet, op een paar details na die ik van tekening redelijk nauwkeurig kan schatten. Ik heb geloof ik al eens vermeld dat er van een aantal zaken die buiten de RDM zijn gemaakt alleen “voorstellen” beschikbaar zijn, en ik ga er maar vanuit dat deze opgevolgd zijn. Alleen is de kwaliteit van de scans van sommige van deze voorstellen heel slecht doordat het potloodschetsen zijn die niet goed doorkomen. Maar in grote trekken kom ik er wel uit. Het is wel een “leerproces”, soms (of eigenlijk wel dikwijls) kom ik er gaandeweg achter dat ik iets anders wil aanpakken dan ik het aanvankelijk gekozen had. Dan is het steeds weer terug naar af om dat zo consequent mogelijk te doen. Daar komt ook nog bij dat het “gebouw” steeds ingewikkelder werd naarmate ik hoger kwam. Uiteindelijk ben ik nu zover dat ik met nog één controle ronde te gaan alle wanden van dekhuizen en de dekken zelf op tekening heb staan, en wel op zo’n manier dat ik daarvan op een vrij simpele manier de uiteindelijke etsplaten kan samenstellen. Als voorbeeld hieronder het “Navigatiedek”. Dat is wel korter dan de daarondergelegen dekken (promenade-, bovenpromenade-, sloepen- en zonnedekken), maar qua dekhuisconstructie wel het ingewikkeldst.

Dit dek is in lengterichting in drie secties verdeeld, waarvan de grenzen overeenkomen met de plaats van de expansiestuiken in de constructie. Zoals ik al eens eerder geschreven heb was ik daar wel blij mee omdat daardoor de dekdelen ook in mijn etstank passen. Het was “kantje boord”, want de beslissing voor het al dan niet toepassen van expansiestuiken heeft indertijd aardig wat discussie losgemaakt. Gelukkig is de uiteindelijke beslissing voor mij gunstig uitgevallen.
Het gestreepte gedeelte is het houten dek, waarvoor ik al de nodige testjes gemaakt heb. Het bovenste zwarte gedeelte is de basis voor het stuurhuis, met helemaal voorin de stuurhut en erboven het stuurhuis topdek. Het onderste zwarte gedeelte is op dit niveau de z.g. “Skyroom”, een oorspronkelijke eerste klas lounge, met daarboven het Observatiedek met daarboven nog het Topdek. Tussen deze twee gebouwen is het eerste klas sportdek, en achter de Skyroom het eerste klas terras, dat een uitkijk geeft over het lager gelegen tweede klas sportdek.
In kleurlijnen zijn de verschillende dekwandsecties aangegeven, die ik maar van een codering voorzien heb. Het waarom blijkt misschien wel uit onderstaand overzicht van alle dekhuiswanden die op dit dek uitkomen.

In een eerder bericht had ik de bovenste (het voorfront dat zich tussen drie dekken bevindt) al laten zien, omdat ik de vorm toen het af was zo prachtig vond. Als je nagaat dat dit alleen nog maar de wanden voor het Navigatiedek zijn, is het wel duidelijk dat je ze wel op een deugdelijke en éénduidige manier moet coderen, anders weet je straks echt de weg niet meer.
De groene vlakken zijn half doorgeëtste delen voor deuren en luchtroosters. Deze worden er apart ingelijmd, dat geeft het geheel toch nog wat “diepte”, en biedt de gelegenheid om ze apart te verven/spuiten. Dat komt wel goed uit, want vrijwel alle deuren zijn van blank gebeitst teakhout die ik dan los van de rest kan verven, en voor de roosters heb ik nog geen definitieve oplossing. Op zich zijn die allemaal evenals de wanden wit, maar als je foto’s bekijkt springen ze er toch wel uit. Hoe ik dat moet gaan simuleren wil ik nog eens met een paar testjes uitzoeken, maar dat hoeft de zaak verder niet te vertragen.
De deuren is op zich ook nog een heel apart verhaal. Je kan merken dat standaardisatie nog niet erg op gang was gekomen bij de bouw. Als ik me beperk tot de buitendeuren (binnendeuren kan je bij mij tenslotte niet zien) zijn er, naast metalen waterdichte en brandwerende deuren twee soorten houten deuren: de “gewone” en die van “architectenruimtes”. De gewone deuren valleen uiteen in wel zes verschillende typen die maar marginaal van elkaar verschillen. Allemaal bestaan ze uit een buitenrand, maar de vlakvulling daarbinnen verschilt per type. Zo heb je bijv, een type A met vijf vertikale stroken en een type B met 4 vertikale stroken. En dan heb je types die halverwege nog een horizontale strook hebben (een soort “boerderijdeuren”) en types waarbij de vertikale stroken ononderbroken zijn. En dan nog kom je toch nog tegen dat er ergens een type A deur wordt aangegeven, met de opmerking erbij dat deze wel met 4 vertikale stroken moet worden uitgevoerd…... Dan heb je de verschillende typen gehad, maar dan heb je ook nog de afmetingen. Er zijn wel een stuk of vier verschillende deurhoogten, en wel een stuk of acht verschillende breedten variërend van 60 cm tot 1 meter. Wat ook nog opvalt is dat de deuren vrij laag zijn. De meeste deuren zijn 1,79 m hoog, weliswaar met een drempelhoogte van 23 cm, maar toch is dat laag. De vriend waarmee ik over ruim twee weken naar de eerste bezichtiging ga is 2 m lang, dus ik heb hem al gewaarschuwd.
Ook bij de roosters is de standaardisatie nog ver te zoeken. Zo kwam ik twee identieke roosters tegen, de een 1200 mm lang, de ander 1200,5 mm….

Voor het definitieve etswerk (mag ik tenminste nu toch wel eens hopen) heb ik vlak voor Kerst een nieuwe plaat besteld. Na lang wikken en wegen toch maar besloten voor 0,3 mm dik materiaal te gaan, in plaats van het 0,2 mm dat ik eerst gebruikte, en op wat restmateriaal na opgebruikt heb voor het eindeloze testen. Iets dikker lijkt me toch wel wat prettiger, etstijden worden natuurlijk wel langer maar daar valt, vooral met het nieuwe etsmiddel dat ik gebruik, goed mee te leven. Ik denk nog wel een week of misschien wel twee weken bezig te zijn met het definitief voorbereiden van de belichtingsmaskers, en dan maar hopen dat het inmiddels wat aangenamer in de berging is geworden en ik echt aan de (ets)bak kan. Aanvankelijk werd ik gewaarschuwd dat het wel wat langer kon duren voordat ik het materiaal zou krijgen omdat de Bungard fabriek tot 6 januari gesloten was, maar vandaag kwam het toch al weer binnen. Ik weet niet hoe het komt, maar ik krijg alles steeds prompt op tijd. Ik zou bijna een abonnement op de Bismarck nemen om dat eens een keer te doorbreken…….

Toen ik dit verslag aan het maken was realiseerde ik me dat ik bijna ons medeforumlid “Kreeft” zijn zin kon geven, en een boek zou kunnen gaan schrijven. Ik heb zelfs al werktitels voor een tweetal: “Van Schets tot Ets” en “In en Uit (de) Rotterdam”. Maar ja, met alleen titels kom je er niet, en voor het echte schrijfwerk heb ik geen tijd (over). Dan zou ik natuurlijk hetzelfde kunnen doen als al die anderen die boeken willen schrijven, maar het eigenlijk niet kunnen: een “ghostwriter” inschakelen. “Van Schets tot Ets” zie ik als een soort reisverslag, dus daarvoor zou ik Adriaan van Dis wel eens kunnen benaderen. “In en Uit (de) Rotterdam” gaat over de toegankelijkheid van Rotterdam, en wie zou daar meer van weten dan de burgemeester. Maar ja, Aboutaleb heeft het momenteel veel te druk met het schoonvegen van zijn straatje (hou me te goede, ik heb niets tegen Aboutaleb, integendeel, maar “hoge omes” vangen nu eenmaal evenals hoge bomen veel wind). Maar naast de “dagburgemeester” hebben we in Rotterdam ook nog de “nachtburgemeester”, en laat die nou ook nog eens schrijver zijn: inderdaad Jules Deelder. Ik ga maar eens moed verzamelen om deze twee beoogde ghostwriters te benaderen. Kan me bijna niet voorstellen dat ze niet willen…..

Ik had er bijna een traditie van gemaakt om deze verslagen af te sluiten met de rubrieken “de blunder van de week” en “de foto van de week”. Omdat het toch al weer zo’n lang verhaal is geworden wil ik deze twee dit keer combineren met onderstaande foto:

Deze foto met bijschrift staat in een hoofdstuk van een boek over de Rotterdam waarin het oorspronkelijke schip wordt beschreven. Maar deze had helemaal geen boegschroef, deze is pas veel later toegevoegd (ik geloof dat ik dit al een keer verteld heb, maar toen zonder foto).

Tot de volgende keer.

Ad Bakker

 

Beste Ad, je schrijft in een vlotte en een voor elke modelbouwer begrijpelijke taal. Wat een “ghostwriter” hier nog aan kan verbeteren zou ik echt niet weten. Mocht je ooit de stap naar een uitgever willen zetten, die zal je graag helpen met een geschikte lay-out. Herschrijven hoeft echt niet. Met de " copy-paste " methode heb je zo een boekje samengesteld en de foto's spreken voor zichzelf.
Groetjes, Jos

 

van schets tot ets

Hallo Ad,

Hierbij maak ik gebruik van de voorinschrijving op het boek "van schets tot ets" en kom daardoor in aanmerking voor de 10% kortingsregeling. Indien er in deze serie meerdere delen volgen, wil ik daarvan graag op de hoogte gesteld worden.

Ad, weer een duidelijk en helder verhaal. Met bijna een geheel schip uitgevoerd in geëtste delen moet het wel een snoepje worden. Wel ben je verplicht om het te spuiten, anders raak je een groot deel van je details weer kwijt. Ik blijf je verhaal volgen.
groetjes
Opa jan

 

Beste Jan,
Kan het nog Hollandser!!!! Nog niet eens de prijs weten en dan toch al om korting vragen??
Die prijs zou overigens best wel eens tegen kunnen vallen, en zefs met de korting eraf weet ik niet of je de financiering rond zou kunnen krijgen. De enige die met een dergelijk wankel onderpand nog wel eens over de brug wilde komen was Dirk Scheringa (DSB), maar die is niet meer in de picture voor dit soort zaken. Ik heb begrepen dat hij ook een boek gaat schrijven. Het geld daarvoor (honorarium voor de voor hem onmisbare ghostwriter) schijnt hij te gaan verdienen door het geven van lezingen/workshops aan studenten, die hij dan kennelijk moet leren hoe het niet moet... Geheel gratis heb ik al een suggestie voor de werktitel: "Van Winner tot Loser" (gelijk ook makkelijk te vertalen voor de toekomstige Engelse editie). En nu de winterstop voorbij is kan hij elke week weer inspiratie opdoen door naar de wedstrijden van AZ te gaan.

Wordt wel flink kauwen hoor....
Het is wel zo dat je van het één in het ander duikelt. En bij gebrek aan ervaring op dit gebied heb je van die angstdromen dat je het allemaal te ingewikkeld maakt. Zoals over die hobbyist die ronde assen van vierkant staf wilde maken. Na veel vijlen had hij eindelijk een redelijk resultaat, en met de jaren kreeg hij zoveel ervaring dat hij er nog maar een week over deed. Zo trots als een aap liet hij zijn resultaten aan een bezoeker zien, die vervolgens zei "heel knap hoor, maar waarom gebruik je geen draaibank?". De hobbyist keek wat verbaasd en zei "Een draaibank, wat is dat? Een draaistoel ken ik, en ik weet dat daarop draaikonten gemaakt worden, maar een draaibank?".

Over draaibanken gesproken, en om weer op de Rotterdam terug te komen: deze had ook draaibanken. Niet alleen voor de boordwerktuigkundigen, maar ook voor de passagiers. Onderstaande foto's demonstreren dat.



Deze foto's zijn overigens screenshots van een DVD met een Polygoon reportage van de Koninklijke Proefvaart. Zo kon je kiezen voor een geanimeerd gesprek met medereizigers of je min of meer isoleren en van het uitzicht over zee of oceaan genieten. Ineens vraag ik me af: is dit nu linksom of rechtsom draaiend? Maar na enig peinzen besluit ik om die discussie toch maar aan de deskundigen over te laten.

Maar weer genoeg gedold. Ik zat even in een dipje en dan is zo'n berichtje er tussendoor wel even een afleiding. Al typend ben ik toch weer op een ideetje gekomen hoe ik het op moet lossen, en zit al te trappelen om weer aan de slag te gaan. En dat doe ik dan ook maar.

Groet,

Ad

 

Bouwverslag deel 15

Met enige vertraging eindelijk weer eens een aflevering in mijn weblog geplaatst. Zoals gebruikelijk hieronder een kopie:

Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 15)

Het is al weer een tijdje geleden sinds mijn laatste verslag. De belangrijkste reden is dat ik me voorgenomen had om pas weer een bouwverslag te schrijven als ik ook echt bouwvorderingen te melden had. Nu, dat heeft even tijd gekost maar nu is het dan toch zover. Dat het zo lang geduurd heeft komt omdat ik toch nog wel wat testjes heb gedaan, maar ook omdat het door het koude weer moeilijk werken was in de berging.
Wat betreft het begin maken met de opbouw van de dekhuizen op het promenadedek heb ik het roer maar weer eens omgegooid (ik heb beroepsmatig nogal wat te maken gehad met materiaalvermoeiïng – door journalisten nogal eens volkomen fout “materiaalmoeheid” genoemd – en begin nu wel eens ongerust te worden dat mijn roer daar lanzamerhand problemen mee gaat krijgen). Dat betekent dat ik de eerder getoonde (begin van de) houten steunconstructie voor de geëtste wanden die ik al had opgebouwd weer heb gesloopt, op het triplex dek zelf na. Ik kwam tot de conclusie dat ik op die manier niet de beoogde nauwkeurigheid kon halen, en dat het beter was alles van messing te maken. De dekplaten heb ik ook geëtst, met de banen waar de dekwanden moeten komen erin (half door) geëtst. Hieronder zijn ze te zien:

De onderste pijlen geven de grenzen van de platen aan. Zoals al eerder genoemd komen deze overeen met de plaats van de expansievoegen in de dekken een dekhuiswanden. Voor het met de bovenste pijlen aangegeven gedeelte wordt dit dek zichtbaar door de ramen in de buitenste dekwanden (de promenades), die pas aangebracht kunnen worden als de eerste 3 dekken (promenadedek, boven-promenadedek en sloependek). Dit betekent dus dat de dekwanden die nu geplaatst worden ook alleen zichtbaar worden door de ramen in de buitenwand. Daardoor is het een uitstekende “oefentuin”, op de hogere dekken komen de dekwanden direct in het zicht, en zo heb ik de gelegenheid de werkwijze echt goed uit te proberen en zonodig aan te passen (dat arme roer toch). Op de foto hieronder is dit beter te zien, dan zijn de dekplaten op de triplex ondergrond gelijmd, en de promenades in kleur gespoten.

De kleur was nog wel een probleem. Oorspronkelijk staat “rood-bruin” aangegeven, maar dat is in de loop van de jaren wel eens veranderd. Daarnaast zijn zeker oude kleurenfoto’s zelden qua kleur te vertrouwen (van sommige oude foto’s is goed te zien dat ze later ingekleurd zijn, wat vroeger nog al eens gebeurde). En als je meerdere mensen een kleur voorlegt, en vraagt “wat is dit” dan krijg je allemaal verschillende antwoorden. Uiteindelijk ben ik op een “terra” kleur van Stilleven uitgekomen, hoewel mijn vrouw vindt dat het oranje is…..
Daarna kwamen de (opnieuw ontworpen) dekwanden/schotten, met hierin de raam- en deuropeningen en sleuven voor kruisverbindingen tussen de schotten.

Hierin zijn ook de deuren meegenomen, maar achteraf was ik daarover niet tevreden. Qua afmetingen heb ik de deuren wel “gestandaardiseerd” tot een drietal breedten (3,5 , 4 en 4,5 mm) en één hoogte (9,25 mm), want zoals ik al eerder gemeld heb zijn er in werkelijkheid wel een achttal verschillende breedten en een viertal hoogten, die soms maar enkele centimeters (schaal 1:1) verschillen. Hieronder de aparte etsplaat die ik hiervoor gemaakt heb, waarbij ik dan wel een voorraadje heb voor het volgende dek.

De zichtbare gedeelten van de wanden vervolgens in de primer en halfmat/zijdeglans wit gespoten, en de deuren bruin (vrijwel alle deuren zijn blank hout). Daarna pas de wanden uit de plaat gehaald, de deuren erin gemonteerd, en de ramen beglaasd. Pas op het laatst de wanden in vorm “gevouwen”. Dit ging erg makkelijk en nauwkeurig omdat ik de vouwlijnen éénzijdig ingeëtst had. Eerder had ik al geconstateerd dat de verf dat houdt, en voor het spuiten is deze volgorde wel ideaal. Ik had nog wel problemen met de plinten. Deze zijn over een hoogte van 1 mm vanaf het dek zwart. Om dat goed te markeren had ik de grenslijn ook éénzijdig ingeëtst. Maar na afplakken en zwartspuiten bleek dit toch niet ideaal, op sommige plaatsen (bijv. bij deuren) ging het toch doorlopen. Met de hand bijwerken bleek niet mooi, dus toen met de kwast geprobeerd. Ook dat mislukte echter. Toen kwam ik ineens op het idee van een watervaste viltstift (Edding 3000) die ik voor het corrigeren en bescherming van de randen van belichte etsplaten gebruik. Dat bleek achteraf erg goed te gaan, praktisch in één streek breng je een plintje aan. Zo zie je maar weer: de oplossing ligt in de eenvoud. De etsmarkering van de plintlijnen laat ik bij de volgende dekken maar achterwege – wel zo makkelijk.
Toen kwam er weer een moeilijk punt: de verlichting. In de binnenwanden (die op zich onzichtbaar blijven) had ik al 5 mm ronde uitsparingen gemaakt tegenover de plaatsen waar ramen en deuren (voorzover deze een opening hebben) geëtst (zie foto hiervoor). Toen ik dat met “gewone” 5 mm ledjes ging uitproberen zag ik al snel dat deze als een soort schijnwerper werken met een vrij smalle bundel. Dat beviel me niet, en op een duitse eBay winkel, waarop ik via het forum eens gewezen was, vond ik een speciale 4,8 mm led met een veel bredere bundelhoek en ook nog eens diffuus glas. Uitproberen bleek in ieder geval geen probleem, zo kostten 10 Euro voor 50 stuks. Achteraf stuurden ze er zelfs 100, geen flauw idee waarom maar ik heb maar niet geklaagd. Het verschil is echt wel groot, zoals hieronder goed te zien is (rechts 5 mm normaal, links 4,8 mm “weitwinkel stark diffus”).

De lichtopbrengst is zo te zien wel flink minder, maar zoals later zal blijken is dat geen probleem. Ik heb dus deze ledjes gebruikt, alleen al voor dit dek had ik er 48 nodig. Ik heb gekozen voor een gelijkspanning van 24 V, waarmee ik dan 6 ledjes met een drempelspanning van 2,9 – 3 V en een optimale stroomsterkte van 20 mA in serie kan zetten met 1 weerstand van 300 Ω. Vanwege de toleranties van voeding, leds en weerstanden heb ik later het resultaat nog wel doorgemeten, maar corrigeren was niet nodig (als de stroomsterkte echt te groot was geworden had ik dat nog met een voorschakelweerstand kunnen corrigeren).
Eerst maar een overzicht van het globale resultaat:



Hier en daar ziet het er echt niet uit, maar dat is op de plaatsen die niet in het zicht komen. Voor het verlijmen heb ik van alles uitgeprobeerd, maar uiteindelijk moest ik toegeven dat het alleen maar goed en betrouwbaar lukte met 2 componenten lijm. Op de één of andere manier heb ik daar problemen mee. Misschien lijkt het wat mij betreft qua kleverigheid teveel op siliconenkit, en daar heb ik erg slechte ervaringen mee. Het is me gebeurd dat ik een klusje aan een raamsponning wilde doen, en waarbij ik uiteindelijk van top tot teen (inclusief mijn haren) onder de kit zat, maar het zat niet op de plaats waar het wel moest komen. Er zijn van die dingen……..
Maar ja, ik kon er niet omheen, en het verdient zeker niet de schoonheidsprijs maar het zit goed vast zonder dat ik al te grote ongelukken had. De mouw van de trui waarmee ik tegen het roerstokje had gehangen kon ik nog op tijd schoon krijgen.
De bedrading van de lampjes was ook nog een hele kunst, temeer dat ik ook al geen groot soldeerder ben. Maar ik heb het allemaal aan elkaar weten te “bakken” en het werkte nog gelijk ook. De rode draad op de foto is de voeding, de groene draden zijn verbindingen (+ aan -) tussen in serie geschakelde lampjes, voor zover ze niet naast elkaar zitten, die kon ik direkt doorverbinden. Er zijn dan wel vrij veel “blanke” stukken in de keten, maar die worden ingesmeerd met isolerende lak. Hieronder een eerste aanzicht.

Om het aantal draden te beperken heb ik het messing dek als min pool gebruikt, de losse delen heb ik daarvoor doorverbonden met een soldeerpuntje.
Wat me tegenviel was dat de lampjes toch nog veel te nadrukkelijk te zien waren.Op de foto is misschien niet zo goed zichtbaar, maar in werkelijkheid zijn de individuele lampjes nog veel te duidelijk te zien. En dat wil ik niet, ik wil wel een lichtgloed zien, maar niet verblind worden door een lampje. Hotel New York (het oude hoofdkantoor van de HAL) aan de Wilhelminekade op de kop van Zuid in Rotterdam staat een groot model van de Nieuwe Amsterdam. Op zich best een mooi (en vooral groot) model, maar als je door de ramen naar binnen kijkt zie je een levensgrote fitting met een gloeilamp hangen. Echt geen gezicht, zo’n model wordt daardoor in mijn ogen een stuk minder mooi. Op de modelbouwbeurs in Goes een paar weken geleden zag ik ook zoiets, en dan denk ik: zo wil ik het toch echt niet hebben.
Nu had ik al eens geschreven dat ik, om de inrichting uit het gezicht te houden, de gordijnen dicht zou doen. Er zijn een paar ruimten met in werkelijkheid gekleurde gordijnen waar ik dat echt wil doen. De “main lounge” heeft in werkelijkheid zowel rode wanden als rode gordijnen. Nu ligt die wel op dit niveau, maar komt pas later aan de beurt omdat die zich over de volle breedte van het schip uitstrekt (de verlichting zit er natuurlijk al wel). Ook de aangenzende “Ocean Bar” ligt aan de buitenkant, en was oorspronkelijk van binnen blauw getint. Ik ben dus eens gaan experimenteren met half doorzichtig gekleurd plastic. Maar je wilt er natuurlijk geen kerstboom van maken, dus de meeste ramen krijgen blank glas en ook die wil ik dimmen. Uiteindelijk vond ik een (veel op calque papier lijkend) materiaal bij de plaatselijke handwerk/hobby zaak dat wat melkachtig wit is. En ik moet zeggen dat ik denk dat dat het gaat worden. Hieronder is achter de achtersteramen dat materiaal gezet, en bij de voorste een voorbeeld van ramen met rode gordijnen.

Op de foto lijken vooral de rode ramen bijna volledig afgedekt, maar in werkelijkheid stralen ze echt nog behoorlijk licht uit. Zelfs denk ik dat ik bij de “blanke” ramen het materiaal dubbel ga toepassen, of iets anders zoek dat het geheel nog diffuser maakt. Maar nogmaals, op dit dek zal het uiteindelijk niet zoveel uitmaken omdat er nog een dek boven komt met dezelfde breedte, en nog een wand ervoor met ramen. Ik weet in ieder geval dat ik op de hoger gelegen dekken wel wat minder lampjes kan gebruiken.
Tot zover de huidige toestand. De volgende stap is het erboven gelegen boven-promenadedek. Ik had de wanden hiervoor al klaar, maar dat was voor het ontwerp dat ik nu verlaten heb. Als konstruktiemethode bevalt mij deze wel, dus die ga ik ook voor de volgende dekken gebruiken. Ik ben al begonnen met ombouwen van het ontwerp van de wanden en dekdelen, en dat is in een enkele dag wel klaar. Maar er wacht nog een andere uitdaging. In de promenades moet plafondverlichting komen, en dat is weer heel iets anders. Tegelijk met de eerder genoemde 4,8 mm leds heb ik ook een twee setjes kleine platte ledjes gekocht (type 1206: 3x1,5x 1mm en type 805: 2,1 x 1,3 x 0,8 mm) die ik in de plafonds (ofwel onder het bovenliggende dek) wil bevestigen. Hoe ik dat moet gaan doen weet ik nog niet, daarvoor ga ik eerst maar een paar proefjes doen – daar heb je hem weer…proefjes. Maar linksom of rechtsom, het moet gaan lukken!!! Hoeveel tijd me dat weer gaat kosten weet ik niet, maar in combinatie met het aanmaken, prepareren en monteren van het boven-promenadedek denk ik toch wel weer een maandje of twee zoet te zijn. Een volgend verslag zal dus wel weer even duren, of ik moet tussentijds iets (in mijn ogen) spectaculairs te melden hebben.

Voor ik afsluit nog even de “traditionele” items van deze verslagen. Voor de blunder van de week (of zullen we daar kwartaal van maken?) zal ik kort zijn. Er waren zoveel gegadigden dat de jury geen keuze kon maken. De foto van de week is weer een nostalgische. Als sponsor/lid van de Stichting Behoud ss Rotterdam mocht ik (samen met vele anderen uiteraard) al ruim voor de opening in januari een bezoekje aan de “Grande Dame” brengen. Dat was een groot succes, de organisatie en verzorging aan boord was erg goed. Het weer zat wat tegen, het had die zaterdag flink gesneeuwd waardoor de buitendekken niet of nauwelijks begaanbaar waren. Maar er was genoeg te zien. Op de brug was het steeds ontzettend druk, maar na enig geduld kon ik toch onderstaande foto maken:

De communicatie apparatuur, waarmee de brug in contact stond met de machinekamer en andere delen van het schip – schitterend toch? (let vooral op de slingers....)

Tot een volgende keer.

Ad Bakker

 

Nou Ad , je heb weer niet stil gezeten, en daarbij een heel duidelijk verslag gemaakt!

Wat betreft de verlichting denk ik ook dat het geheel nog te Fel zal zijn!
Is het mogelijk om je 24V voeding te dimmen??
Persoonlijk vind ik LEDverlichting koud overkomen.
Voor mijn Modellen gebruik ik gloeilampjes van 6Volt en die laat ik branden op 4,5V.
ovedag haast niet te zien maar s'avonds met de kamer verlichting bij geeft dat toch het juiste warme licht en komt het zeer natuurlijk over!

groeten, Brandaris

 

Beste Brandaris,

Bedankt voor je opbouwende commentaar.
Dimmen van leds is door het simpel verlagen van de voedengsspanning niet mogelijk, je moet daar een speciale methode voor gebruiken. Ik heb me er nog niet echt in verdiept, maar de methode die ik ken werkt met pulserende gelijkstroom. Des te korter de "aan" puls t.o.v. de "uit" stand, des te minder licht. Maar ik weet nog niet zo zeker als jij of ik dat nodig ga hebben.
Ik heb voor leds gekozen vanwege de levensduur, omdat ik er nooit meer bij zal kunnen (voor de sloop tenminste, en daar hebben we haar nu juist voor gered). Bij mij geldt: 1 lampje kapot, dan gelijk 6 (door de serieschakeling). Dus maar hopen dat de levensduur die wordt beloofd ook wordt gehaald, of in ieder geval zo'n 10% daarvan.
Wat betreft de tint van leds heb je wel gelijk, maar er komen steeds meer ook warmere tinten in de handel. Wat betreft kleine leds kan je dat op de eBay winkel van "ledbaron" wel zien. In mijn geval kan ik de kleur van de leds in de binnenruimten door de beglazing voldoende "verwarmen". Voor de plafondverlichting ga ik nog een aantal varianten uitproberen. Voordeel is dat ze niet veel kosten, en de levering is ook aardig snel (paar dagen).

Groet,

Ad Bakker

 

Ad, wat betrft de levensduur van Leds tegenover gloeilampjes ben ik zonder meer met je eens.
Maar ik wist niet dat er al warme kleuren en tinten waren in Led's.
Wel hadden we met de kerst een nieuwe slinger Led-verlichting in de kerstboom, die via een printplaatje (net achter de voeding) gedimt kan worden.
Je zou hier in de electrohoek van het Forum is een vraag kunnen stellen aan die vonkentrekkers (electrotechneuten).

succes! Brandaris

 

Beste Frederik,

Je hebt gelijk, in mijn geval (6x3V in serie met een 24V voeding) moet ik dan de spanning regelen tussen 18 en 24 V. Ik heb geen regelbare maar een in stappen van 1V instelbare voeding. Bij 21 V zie ik eerlijk gezegd nog geen spectaculaire teruggang. Bij 19 V zitten enkele ketens van 6 ledjes waarschijnlijk door toleranties van leds en weerstanden zo dicht tegen de grens dat ze gaan flikkeren. Het regelgebied is dus erg klein.
Maar zoals al eerder gezegd, ik denk (hoop?) dat ik niet hoef te dimmen. Wel ga ik denk ik, als het voor de hele boot zo blijft (ik heb wat dat betreft nog een lange weg te gaan) dat ik de voeding terugbreng naar bijv. 21 V. Het betekent dat de stroom door de leds teruggebracht wordt van zo'n 20 mA naar 10 mA, en dat verlengt de levensduur nog verder.

Groet,

Ad Bakker

 

Beste Frederik,

Je hebt nog meer gelijk dan ik al zei. Dat flikkeren had een andere oorzaak. Ik kan de spanning zelfs verlagen tot onder de 18 V. Als ik het doormeet komt dat omdat de drempelspanning niet constant is maar af lijkt te nemen met de stroomsterkte. Bij 24 V meet ik een drempelspanning van 2,97 V, bij 17 V een waarde van 2,67 V, wat betekent dat de stroom nog maar 3,3 mA is, en ze branden nog steeds.
De theorie blijkt dus niet helemaal te kloppen, wat jou als man van de praktijk zeker als muziek in de oren moet klinken.
Je wordt bedankt, moet ik verd...... nog meer testjes gaan doen.

Groet,

Ad Bakker

 

Je ben in ieder geval van de straat af !
Onze Frederik weet het wel hoor !

succes met je verd... testjes

groetjes, Brandaris

 

In dit topic staat een heleboel over ledverlichting van Leen Boers.
Dimmen door een grotere weerstand te gebruiken.

tl-buislampen

Groet, Cees