Bouwverslag Stoomsleepboot Tim van Aeronaut

1. Inleiding

Na het twee boten met polyester romp wil ik eens een een volledig houten model proberen. Ik heb daarvoor gekozen voor het nieuwe model van Aeronaut, de stoomsleper Tim. Vandaag kwam de doos binnen en zo nieuwsgierig als ik ben heb ik natuurlijk de doos meteen opengetrokken om te kijken wat er precies in zit.
Primair bestaat de kit uit een aantal triplex platen van verschillende dikte met laser gesneden onderdelen, een kunststoffen buisje voor de schoorsteen, een schroefas, een schroef die direct vervangen zal worden en een messing geëtst plaatje met metalen onderdelen en verder een zakje met wat klein spul.

Voordat ik ga beginnen met het uit de platen halen van onderdelen ben ik even begonnen met het doornemen van de handleiding. In de eerste vlugge lezing daarvan ben ik al wat vragen en uitdagingen tegengekomen. De kiel bijvoorbeeld wordt samen gesteld uit meerdere onderdelen, waardoor er een vierkante gat voor de schroefas ontstaat. De schroefas moet er echter pas na het plaatsen van de spanten in gelijmd worden.De eerste vraag die daar bij mij dan ontstaat is van hoe je dat dan goed waterdicht gaat krijgen en voorkom je dat er water in het hout gaat dringen. De oplossing daarvoor zal zich op een later moment wel aandienen. Verder wordt een schroef van rond 50 voorgesteld in een schroefraam wat niet meer ruimte biedt dan aan een schroef rond 40, met pijn rond 45. Ook zal ik een oplossing moeten bedenken om de schroefas te kunnen smeren. Daarvoor zal er iets aan de kiel gedaan moeten worden. We gaan het zien.

Aldus het begin van het bouwverslag van de Tim van Aeronaut.


Zo moet de boot eruit gaan zien.


De doos (sorry voor mijn voeten, maar ik moest wat hoger gaan staan)


De inhoud van de doos.

Wordt vervolgd.
Groet, Maarten

 

Leuke uitdaging Maarten en zoals we van jou gewend zijn zal dit model ook wel lukken. Het mooie van op deze manier bouwen is dat je het onder je handen ziet groeien. Plankje voor plankje. Een paar opmerkingen. Verwijder de verbrande resten van de spanten, anders houdt de lijm minder goed. Zorg voor een stevige bouwplank om de romp symmetrisch te houden. Schuur de spanten in voor en achterschip schuin aan, opdat de huid optimaal tegen de spanten draagt. Voorkomt knikken van de huidbeplanking en je lijm houdt beter. Beplank de romp gelijk op aan beide kanten. Dat voorkomt scheef trekken. Je zou de buitenkant van de romp, na het schuren, kunnen behandelen met epoxy en 80 grams keperweefsel. Daarna pas plamuren en afschilderen. De schroefaskoker
waterdicht in de romp lijmen zou je kunnen doen met 2K epoxylijm. De achterste 3 cm is voldoende. Neem een niet te grote schroef. Anders slaat het schroefwater klem tussen schroeblad en schroefraam. Ook ligt een kleinere schroef eerder en dieper onder water. Bij al mijn scheepjes smeer ik de assen met uierzalf. De eerste twee hadden aanvankelijk een olie gesmeerde as, maar dat werd in de MK een knoeiboel. De olie die naar binnen werd gedrukt slingerde weg van de stelring. Maar daardoor raakte het achterlager zonder smering en ging versneld slijten. Op geen van de askokers smeerpijpjes. Aan het eind van het vaarseizoen trek ik de as zover naar binnen dat het achterlager vrij komt. Dan vul ik met een injectiespuitje de askoker op met uierzalf. Dan een vinger op het asgat en de as naar buiten drukken. Teveel uierzalf laten "ontsnappen". Smeert goed en dicht goed af. En het is nog prettig spul voor je huid. Om het spuitje te vullen verwarm ik wat zalf in het deksel van het voorraadblik. Zit de spijl van het schroefraam in de weg, doe dan een paar cm slang aan het spuitje. Met de bouw wel rekening houden om deze handelingen mogelijk te maken. Althans als je zo wilt smeren. In wezen probeer ik altijd zo te bouwen dat demontage voor onderhoud mogelijk is. Kijk maar of je iets aan deze info hebt. Verder succes met de bouw! Gr. Klaas.

 

Maarten, leuk bootje succes.
bij mijn Liman zat ook een schroefas, messing buisje met een as 7 mm.
heb er voor gekozen om er een Raboesch as, water gesmeerd, in te zetten plus messing schroef.
ook deze as wordt gevuld met uierzalf, want de as draait natuurlijk ook wel eens zonder water en zo blijft ie heel.
toen bij mij de kielbalk in elkaar zat heb ik ook de as er in gelijmd
groet Piet

 

2. Voorbereidende (denk-)werkzaamheden voor de kiellegging

Klaas en Piet dank voor jullie adviezen. Deze adviezen van oude rotten in het vak zal ik mij zeker ter harte nemen. In het pakket is voorzien in een bouwplank. Deze is echter van karton en voor de stevigheid zal ik deze op een dikke MDF plaat plakken, zodat er een niet vervormbare bouwplank ontstaat met op de juiste plaats de gaten voor de spanten.

De huid wordt niet opgebouwd uit latjes, maar uit voorgesneden huiddelen van 0,8 mm triplex. Het is namelijk een knikspant romp. In de loop van het traject zal dat duidelijk worden.

Zoals ik in mijn inleiding al aangaf wordt de kiel samengesteld uit meerdere delen, in totaal 5. Zie ook de foto. De kiel wordt daarmee 9 mm dik. Om de schroefaskoker goed waterdicht te verlijmen met de kiel ben ik van plan om uit de middelste 3 delen, waar ook de uitsparing zit voor de schroefaskoker, driehoekjes te zagen zoals aangegeven met de rode lijntjes op de foto. Wanneer dan de schroefas uitgelijnd is en de koker aan de binnenzijde van de romp vastgezet is wil ik deze driehoekjes, die dan als een trechtertje fungeren met behulp van een injectiespuit met een doseer-naald vol te zetten met universele giet epoxy. Deze is dun genoeg om in alle gaatjes te trekken en aan het eind zit dan een soort waterdichte stop. Hoewel de schroefas pas in een later stadium wordt aangebracht, na het sluiten van de huid, moet je er nu wel over nadenken, want in dat latere stadium ben je te laat of moet je met de Dremel aan de gang, en daar heb ik geen zin in.

De schroefaskoker is niet het type waar je met gemak een pijpje op soldeert. Nu zijn er wel kunststof smeernippels, maar die bevallen mij niet zo. Ik denk dus dat ik gewoon de methode van Klaas volg. Daarvoor heb ik al een vetspuit die ik al gemaakt had voor het springertje tussendoor. Wanneer nodig kan het messingpijpje verlengd worden en eventueel iets gebogen. Binnen de romp is er, wanneer de motor er uitgehaald wordt voldoende ruimte om de as naar binnen te trekken. Als alternatief kan ik ook nog een gaatje van 5 mm. boren in het schroefraam, dat is dik genoeg met 9 mm. om de as naar buiten te trekken. Het roer heeft namelijk een verwijderbare hak, zodat ook het roer uitgenomen kan worden.


De bouwplank


De 5 kiel onderdelen


De aanpassing bij het schroefraam


Delen van de huidbeplanking



De vetspuit


Voorzover de eerste overdenkingen en breinbrekers.
Wordt vervolgd,

Groet,
Maarten

 

Vandaag even bezig geweest met het samenstellen van de kiel. Wat een rotklus om die delen strak uitgelijnd op elkaar te krijgen. Ondanks het gebruik van richt-latjes en wat dies meer zei verschuift het bij het klemmen alsnog. En dat zie je pas goed wanneer het ontklemd wordt. Dan is het niet meer te corrigeren. Dat wordt straks dus schuren en vijlen om e.e.a. enigszins goed te krijgen.

 

Ik zou op strategische plaatsen gaatjes boren en er een satéstokje in steken, zodat na het aanbrengen van de lijm dit niet meer verschuift bij het klemmen.

 

Je kunt er ook een klein beetje(heel weinig) zout voor gebruiken.
Door de korrels verschuift de boel niet!

 

3. Opbouw van het spantenraam

Allereerst dank voor alle adviezen, maar die waren helaas al te laat.
De kiel is klaar. Weliswaar met wat verschuivingen, maar klaar. Ondanks het feit dat ik bij het lijmen een vlakke plank en een aluminium hoekprofiel gebruikt heb is de kiel ook wat krom, maar dat corrigeer ik wel bij het beplanken van de romp.


De geheel geassembleerde kiel.

De spanten zijn op de bouwplank gezet, een kartonnen plaat met sparingen voor de verlengingen aan de spanten, waardoor de spanten exact op hun plek komen. Het uitnemen van de spanten uit de laser gesneden triplexplaten moet echter wel met de nodige voorzichtigheid gedaan worden. De verlengingen zijn namelijk al deels ingesneden om ze op een later tijdstip makkelijk te kunnen verwijderen. Het risico bij het uitnemen is dus dat ze voortijdig afbreken. Maar het is goed gegaan. Na het inzetten van de spanten inde kiel geplaatst.


Spantenraam met kiel


Na het plaatsen van de spanten met de hiel zijn de wegeringen (langsspanten) aangebracht. Alles is op dit moment nog droog inklaar gezet. Het aluminium profiel wat aan de kiel geklemd zit is om de kiel tijdens het hele bouwproces recht te houden.



Op deze foto is duidelijk te zien dat de kiel enigszins krom is


Het spantenraam met wegeringen.

De volgende stap is de spanten, kiel en wegeringen te fixeren met een druppeltje secondelijm. Daarna worden de wegeringen opgedikt om de huidgangen vast te kunnen lijmen. Als alles gefixeerd is wordt in alle hoeken nog een beetje 2k epoxylijm gesmeerd om het goed aan elkaar te zetten. Als dat allemaal gebeurt is wordt het tijd om de huidgangen aan te brengen. Maar dat komt in het volgende verslag.

Wordt vervolgd.
Groet,
Maarten

 

Maarten, ik zou de aluminium strip laten zitten tot er enkele huiddelen zijn gelijmd, ben je gelijk van de kromming af.
groet Piet

 

Hoi Piet, dat was ik inderdaad al van plan. Want dan heeft de romp pas enige stijfheid.
Groet,
Maarten

 

succes verder, blijf het volgen
groet Piet

 

Nu de temperatuur op de werfzolder weer tot aanvaardbare waarde is gedaald worden de werkzaamheden langzaam weer opgestart. In de laatste dagen (weken) aan beide zijden al twee huidgangen aangebracht. Op bakboord zit op dit moment de derde huidgang los gepast en een beetje bijgewerkt. Het moeilijke met die grote huidgangen is ze goed op hun plaats te krijgen en als je eenmaal lijm hebt aangebracht en de huidgang op zijn plaats hebt gebracht is corrigeren nauwelijks meer mogelijk of je moet hem er helemaal afhalen en weer opnieuw proberen. Ze liggen nu zodanig dat onvolkomenheden opgelost kunnen worden met schuren en plamuren, en andersom. Wanneer alle huidgangen aangebracht zijn ga ik de schroefas richten en de motorfundatie plaatsen. Daarna wordt het hele schip aan de binnenzijde één of twee maal in de epoxy gezet, zodat alle naden tussen de huidgangen, spanten en wegeringen goed vollopen en daarmee goed worden verlijmd. En dan wordt het schuren en plamuren.





Wordt vervolgd,
Groet Maarten

 

Uit de foto maak ik op, dat je de huidgangen niet karveel bouwt, stotende huidgangen, maar overnaads, overlappende huidgangen.
Indien het laatste, dan moet ik je tot mijn leedwezen aangeven, dat de volgorde niet klopt.
Bij overnaads begin je bij de kiel en leg je elke volgende gang op de vanuit de kiel gelegde huidgang.
De naad is nu naar onder gericht en het water blijft niet staan op de uitstekende huidplaat.
Sorry. Henk.

 

Henk ik heb even het bouwplan bekeken maar daar beginnen ze ook vanaf de bovenkant, ik denk dat straks de romp helemaal glad geschuurd moet worden.
groet Piet

 

Piet lees even wat je schrijft, vanaf de bovenkant = kiel.

 

Henk foutje ik bedoel van de dek kant,
anders moet je op de Aeronaut side even naar het bouwplan kijken.
groet Piet

 

Het ziet er niet als overnaads uit. Eerder multiknikspant. Gr. Klaas

 

Mijn fout, zag het als overnaads.
Henk.

 

Dag Henk, het klopt wel dat je stukken overnaads ziet. Door de onnauwkeurigheid en de kleine oppervallen waarop je de huid vast kan zetten lopen er delen over elkaar heen. Dat bedoelde ik ook met het straks na de epoxy aan de binnenzijde schuren en plamuren en omgekeerd. Goed stuitend bouwen lukt niet en de hoekjes door de multi knikspant bouwwijze zullen toch altijd geschuurd moeten worden om e.e.a. mooi strak te krijgen.

Groet,
Maarten

 

En weer wat verder. De romp is dicht, alle huidgangen zitten erop. Het was moeilijk de huidgangen er strak op te krijgen, her en der zijn nog wat spleetjes te zien. Daar is straks de epoxy goed voor. Ondertussen zijn ook de schroefas (koker) en motorfundatie uitgelijnd met behulp van een starre koppeling. Deze zal in een vervolgfase vervangen worden door een enkele kardankoppeling, omdat de starre koppeling net een paar mm te kort is. Nu eerst de schroefaskoker en de motorfundatie vastlijmen. Daarna kan de binnenkant, met name de naden. In de epoxy gezet worden Voor proef even het dek er koud opgelegd. Deze moest her en daar wat bijgevijld worden anders stond er teveel spanning op. Het is nog niet helemaal naar mijn zin, maar dat komt wel.










Wordt vervolgd,
Groet,
Maarten