Zomaar een bootje.

Op 3S gaat het aardig sneller. De romp komt verder uit het water en het schroefwater blaast wat venijniger weg. Mooi dat die regelaartjes heel blijven. Heb er ook twee om wat mee te experimenteren bij de Lego. Er zou een rem op moeten zitten, maar daar merk ik weinig van. Aansturen doe ik ze met een servotester. Is dit bootje een dubbelschroever? Gr. Klaas.

 

Als je goed kijkt zit er een microschakelaar of eigenlijk een nanoschakelaar op het printplaatje.
Daarmee kan je de remfunctie in of uitschakelen ( is ook hoorbaar door het geluidje als je er spanning op zet, geeft een ander deuntje ).

En ja, dit is de dubbelschroever, de enkelschroever staat nog op de werkbank.





Tevens zie je dat de beide esc's in het midden onder de koperen koellichaam zitten en middels waterkoeling gekoeld worden.
Volgens de brochure moeten ze 8.6v aankunnen, dus als ze op 3S een lang en gezond leven hebben, geen idee.

 

Hallo Fokko,

Dat er weinig snelheids toename te ziet is, ligt waarschijnlijk aan het feit dat je motoren al de maximale schroef ronddraaien op 2S. Het Voltage verhogen levert dan niet meer snelheid op, want je zit al aan de max.
Pas als je kleinere schroeven, of schroeven met minder spoed monteert, zul je een hoger toerental krijgen.
Of je behalve meer toeren, ook meer snelheid krijgt, is maar zeer de vraag, want kleinere schroeven hebben ook een lager rendement...

Groeten, Jan.

 

Ik heb (stom) er wel eens 12 volt op gezet, er gebeurt niets mee.
Grt peter

 

Denk dat bij deze regelaars een hogere spanning de BEC het eerst doet sneven. Die moet op één of andere manier de overspanning weg zien te werken. Gr. Klaas.

 

Maar is het proberen waard.....

 

Kleinere schroeven of minder spoed geven denk ik niet meer snelheid. Als je motoren niet heet worden is de belasting niet te zwaar en je geeft aan dat ze niet erg heet worden. Zelf denk ik aan schroeven met meer spoed en kijken wat er dan gebeurt. Zodra de boot in plané komt neemt de weerstand af en kan de motor meer toeren maken en gaat de snelheid omhoog. Met een hogere spanning bereik he ook meer toeren, maar 4S zou ik die regelaartjes niet aan willen doen. Gr. Klaas.

 

Een kleinere schroef met dezelfde spoed kán weldegelijk meer snelheid geven.

Op onze zeevaartschool hebben we een man overboord bootje met een 25 pk Yamaha motor.
Deze ging zo'n 27 km/u.
Wie ermee voer moest dus een vaarbewijs hebben.

We monteerde er een in diameter kleinere schroef onder, wel dezelfde spoed.
Toen ging hij nóg harder: 32 km/u.
De motor bleek nu makkelijker zijn koppel kwijt te kunnen.
De enige oplossing bleek een lichtere motor.

Dus spelen met het type schroef zal zeker wel invloed hebben.
Waarbij de spoed en de rake meer invloed zal hebben dan de diameter.

 

Nou, nee... hij draaide meer toeren en leverde daardoor meer vermogen. Koppel heeft er bitter weinig mee te maken, bij schepen is "vermogen" de enige, allebepalende factor. Koppel is slechts moeder natuur haar manier om dat vermogen weg te brengen.
En omdat die motor meer toeren draaide, ging de boot ook sneller want toerental x spoed=snelheid.

Sterker nog: ALS je dan toch over koppel praat, de oude schroef vroeg meer koppel, en de motor leverde dat dus ook. Maar meer koppel, voor een verbrandingsmotor, wordt ALTIJD geleverd bij minder vermogen. Kijk iedere willekeurige motorgrafiek er maar op na: Het toerental van maximum koppel ligt ALTIJD lager dan het toerental van maximum vermogen. Kleinere schroef=> lagere koppel-vraag (de belasting bepaalt wat er geleverd wordt, niet de motor), motor volgt keurig zijn grafiek en draait een hoger toerental, vermogen volgt weer keurig DIE grafiek, en presto, je bootje gaat harder.

De kleinere motor was niet de enige oplossing, wel de meest optimale. Een grotere schroef met minder spoed had ook je bootje langzamer laten varen, maar dan had je wel met een gillende motor rondgevaren. Maar ja, je HOEFT niet constant vol gas te varen, he?

Welke zeevaartschool is dat?

 

In Delfzijl.
(En ik ben geen machinistendocent. Maar dat had je al begrepen.)

Dank overigens voor de toelichting.

 

Ons Forumlid MicropropSport, oftewel Bas heeft daar wel eens het een en ander over geschreven. Bij elke motor hoort een toerental dat die het meest efficiënt is. Bij een planerende boot zit je met twee tegenstrijdigheden. Aan de ene kant heb je een hoop kracht nodig om de boot in plané krijgen. Glijdt de boot eenmaal over het water heb je minder kracht nodig, maar wel veel spoed in de schroef om nog meer snelheid te maken. Helaas ontbreekt het me aan kennis om dit met formules aan te geven. Als het maar plezier geeft en Fokko dat met ons deelt is het leuk om daarover eens te filosoferen. Gr. Klaas.

 

Ah... paar jaar geleden een cursus gedaan, kwam er nog een oud kamergenoot van internaat Victoria (Terschelling) tegen, en een "tijdgenoot" (van de jaargang één jaar voor mij).

 

Het schroef verhaal is een complex verhaal. 90% haakt af, behalve K-K, Brutus en enkele die pure soldeer in het bloed hebben stromen.
Nb. Ik ben al geen theoretisch denkende figuur, maar puur improviserend als verf op doek.

Beter van niet dus. Ik heb een PDF uit 1970… dat is knap, want PDF bestond nog niet. Verhaal ooit gepubliceerd in de Roerganger van de HMBC in Den Haag.
De schrijver kende ik persoonlijk. Een bevriend collega van mijn Pa.

Dus bij mijn eerste grote vragen over RC ‘waarom?’ Werd ik bij de man afgeleverd, en was een grote hobby een feit. Dat stopte bij 16 jaar. School, vrienden en cultuur.
2003 haalde ik de spullen bij mijn ouders van zolder. Alle prikkels zorgvuldig bewaard in dozen.
Er was niet meer input nodig dan dat, en de Groninger Hoornsemeer op enkele passen afstand.

Maar kern. Motor heeft een eigen rendement. Optimum waar het ding het beste op draait de boel aandrijft. En min mogelijk werkt als CV installatie.
Die rendementen zijn in de techniek altijd actueel, en zeker nu met elektrische auto’s!

Dan de schroef. Deze vraagt om een vermogen, de motor moet en zal dat leveren, zo had ik gelezen.

Motor en schroef leven beide in een totaal andere wereld. Dus willen die optimaal samenwerken, moet dat verstandig overbrugt worden. In model kan dat even goed als in de 1:1 wereld.

Nu is een borstelmotor sinds ‘1970’ sterk verbeterd, en zijn daar anders geplande motoren bijgekomen, dankzij innovaties op elektronisch gebied. Zoals de brushless motor met een veel hoger rendement. Van 62% naar optimaal 90% in de meest ideale setting.

Maar blijft staan dat schroef en motor beide nog in eigen werelden leven.

Praktijk en berekening concludeerden in ‘70 dat een direct aangedreven scheepje op een rendement van 30 tot 40% presteerde, de rest van de energie benut werd om het heelal te verwarmen, ipv om te zetten in sleepkracht of vaarsnelheid of sterker, vaarduur.

Het verhaal was geënt op destijds de enige op dat moment goed gebouwde en presterende Marx motoren. Voor modelbouw en industrie, laboratoria etc.

Echt hoog vermogen hadden die niet. Maar door ze slim te benutten, kon je een model uitstekend en zuinig lopend in de vaart zetten.
Vooral 1 meter modellen, handzame scheepjes die achter in de auto pasten, profiteerden daarvan. Accutechniek stond in de kinderschoenen. En zelfs een dure DEAC accu, NiCad was nog ‘primitief’… Met een beperkt budget kon dus nog handig gewoekerd worden.

Nog steeds geldt, een eindoverbrenging tussen schroef en motor, wiel of motor geeft een beter rendement.
Een zo groot mogelijke prop ipv kleine.
Geldt ook voor een elektromotor. Alleen heeft de e-motor wel een basisbehoefte aan Amperes nodig om überhaupt rond te draaien. En kan verkeerd gekozen alsnog de accu rap leeg trekken.

Heeft de investering in reductie techniek zin? Wel als je er geen motoren er op wilt verbranden die te klein zijn, of veel te hoog toerig. Hitte grens is zo rond 85 graad. Dan demagnetiseert een reguliere magneet.
Ei de motor en veel rook.

Uitzondering is een merk als Scorpion, brushless, die speciale heli motoren maakt die tegen hoge bedrijfs/bakoven temperaturen kunnen dankzei rare earth magneten.
En ook deze motoren draaien met flinke tandwielkasten om de bladen rond te swingen.

Voor een modelbootje kun je stellen, een ruisende reductiekast en verbeterd rendement versus een kudde betaalbare en vederlichte LiPo accu’s. En een in veel gevallen stiller schip.

Hoewel slecht in lijn geparkeerde enkele kruiskoppelingen aan assen, in onbalans ook als nagels over een krijtbord kunnen klinken.

Ik hoop dat de lezers met het verhaal niet in slaap zijn gevallen. Bij het lezen van het theoretische verhaal worden sommigen zelfs knorrig…

Gr Bas

 

Lang maar leuk.

 

Wat een stukje proza Bas.
Mooi geschreven.
Complimenten.

Smaakt naar meer...
Willum

 

Tsja... het is allemaal ERG ingewikkeld als je het helemaal tot aan de binnenkant van het oog van de naald wilt begrijpen, maar gelukkig valt er van de motorzijde erg veel te versimpelen.
Een motor is een motor, en zolang je gegevens hebt, kun je redelijk bepalen waar die motor zich het gelukkigst voelt en welk vermogen hij levert bij welk toerental. Als "natte vinger methode" kun je stellen dat een motor zich het gelukkigst voelt bij ongeveer 85% van zijn onbelaste toerental.
Dat onbelastte toerental kun je "voorspellen" middels kV en accuspanning, maar je kan het natuurlijk ook domweg meten. Die motor is werkelijk het probleem niet.

De schroef, DAT is de klootzak in het verhaal, want ik ben bij mijn weten nog nooit bij de verschillende leveranciers vermogens-absorptie grafieken tegengekomen. Zolang je die niet hebt, wordt ALLES een gok, gebaseerd op ervaring en gevoel, tenzij je een paar goede meters, een regelbare voeding en een testbak hebt zodat je kunt meten welke schroef bij welk toerental het ter beschikking staande vermogen opneemt bij verschillende vaarsnelheden. En daar kunnen we simpel over zijn: dat heeft niemand. Ook ik niet. Al zou ik gerust de gek kunnen zijn die zoiets gaat bouwen...
Een verstelbare schroef ZOU een oplossing kunnen zijn, maar die dingen zijn ternauwernood verkrijgbaar, en hoewel je je motor er absoluut gelukkig mee maakt, is het schroefrendement daarentegen weer bedroevend slecht voor in de handel verkrijgbaar spul. Dat in de handel verkrijgbare spul moet je met een vergrootglas zoeken, er komt wat uit China, van dezelfde fabrikant waar ook mijn stoommachientje vandaan komt.
Wat dat betreft zijn de electrovliegers beter af, want van de meeste in de handel verkrijgbare luchtschroeven zijn de gegevens wel zo'n beetje bekend, de speedboten mannen kunnen bij mijn weten ook vaak beschikken over redelijke gegevens, maar voor schaalschroeven is bij mijn weten niks bekend.

Voor wat het waard is, ik ben bekend met de theorie, maar niet in staat vanaf nul alles door te rekenen, ik kan wel redelijk uit de voeten met "gegevens", en kan op grond daarvan wel vrij goed "voorspellen" wat een maat groter of kleiner, of wat meer of minder spoed voor effect zal hebben, maar die heb ik tot nog toe op modelbouw toegespitst niet kunnen vinden.
Voor mij is ook de enige oplossing om een hele reeks schroeven in oplopende maten te proberen en dan te meten wat er gebeurt.
Mijn stoombootje heeft nu een sterk op Raboesch gelijkende metalen schroef van 55 mm Denk niet dat het er een is, daarvoor loopt hij volgens mij te onzuiver rond). Ik ben van plan om te kijken wat een Raboesch schroef doet, maar ik kan van Raboesch bijvoorbeeld niet 55 mm schroeven met verschillende spoed vinden, en verbuigen van de bladen is naar mijn ervaring erg lastig GOED uit te voeren, dus daar waag ik me niet aan. Vind het een beetje een duur experiment om op de gok verschillende maten aan te schaffen, eigenlijk.

 

Microcosm maakt ook verstelbare schroeven.
Kost alleen wel wat. Voor een groter reddingbootmodel heb ik er twee nodig.
Kijk je naar echte verstelbladen, krijg je het vermoeden dat er ook grenzen zijn aan de effectiviteit, en een vast blad een betere hydrodynamica heeft.
De bladen vanMicrocosm, zie eBay, zijn ook vrij vlak.
Toerental en bladhoek, vooruit of tegengesteld gepitcht op een zender… met twee knuppels wordt dat feest. Wilde zelf niet verder doorstaan dan de prop zelf.
Om over het hypercaviteren van een modelbouwer maar te zwijgen . Haha.

De propellers van Graupner waren alle grondig Duits doorberekend. Speedprops niet schaaf, maar wel effectief.
Daar waren wel ‘charts’ voor. Maar bij doorzeuren bij Graupner.
HMBC theoreticus had dat allemaal wel liggen.

Heb ik ooit nog een online digitaal model van een jachtbouwer getroffen, maar dat is allemaal foetsie.

Zou er data zijn, wie gaat zover om het tot op het naadje door te rekenen?

Ik had goede resultaten met mijn modellen. En met behulp van eCalc.ch kon ik een goede prognose maken voor een brushless op een snelle halfgleiderromp.

De prop kent ook zo z’n grenzen waar nog water verplaatst wordt tot aan het moment waar cavitatie de overhand neemt.

Testen? Ja, ligt hier een redelijke handelsvoorraad aan Graupner speedprops.
Uit de tijd dat ze nog per kilo en voor nop konden worden afgetikt. En ik schrik… zo een 20 jaar gelee… Dammn!

 

Ik kan me herinneren dat in het blad "hobby bulletin" een verslag stond van een hele reeks testen met Marx motoren ( Monoperm, Decaperm en Hectoperm) i.c.m. messing schroeven. Er was i.i.g. stroomsterkte en stuwkracht gemeten voor zover ik me herinner. Dat zal in de jaren '80 geweest zijn.

Daar kwam ook duidelijk naar voren dat een grotere schroef i.c.m. een reductie meer stuwkracht en minder stroomverbruik opleverde.

 

Fokko, weet jij bij benadering hoeveel toeren jouw motoren op 2 en 3S willen draaien? En weet je de diameter en spoed van je schroeven? En welke maat draad zit er in je schroeven? Of zit er zo'n meeneemgeval voor?Dan kunnen we eens met het telraam aan de slag. Al was het maar om uit te rekenen wat er niet kan. Gr. Klaas.

 

wie denk je dat mijn stoommachientje gemaakt heeft?