Zeeslag in de Straat Denemarken: What-If?

Dit is eens even iets behoorlijk nieuws. In 2022 bezocht ik de november beurs in Houten en zag daar de categorie “what if”. In dit geval wordt een model of diorama gemaakt als geschiedenis anders was verlopen. Bv een spitfire met straalmotoren of een polaris onderzeeer aangedreven met stoom en radaren. Of napoleon verovert Rusland. Mijn what-if betreft de misschien wel meest beroemde zeeslag in de recente geschiedenis: de straat van Denemarken.

 

Tja mensen, voor de beurs in Houten 23 november 2024, waar onze papiergroep weer staat, wil ik iets bijzonders maken. Effe uit mijn comfort zone van 1:250 en resin, alhoewel wel een diorama. Het betreft de zeeslag in de straat van Denemarken in 1941, met naast de splinternieuwe Bismarck, de trots van de britten de Hood en kruiser Prinz Eugen en de nog nieuwere Prins of Wales, waar technisch personeel nog aan boord was het schip naar behoren te laten functioneren.

 

Zoals bekend schoot de Bismarck al na een paar schoten de Hood aan flarden. Dit nieuws kwam enorm hard aan. De britten waren vastberaden wraak te nemen en

Een paar dagen later is dat inderdaad met wat kunst en vliegwerk gelukt.

 

Ik wil die slag nabouwen. De schepen lagen 11 km uit elkaar bij het fatale schot. Mijn dioramas zijn altijd 98 cm ivm de kast breedte. Dan kom je op ongeveer 1:11000 als schaal. Dat werd me iets te gek. In mijn alternatieve geschiedenis (what if), naderden ze elkaar tot ongeveer 6.5 km, waarbij de schaal komt op 1:6600.

 

Mijn “bouwplaat” van de 4 schepen: plaatjes van internet verkleind en uitgeprint

 

Met laagjes karton bouw ik romp en opbouw. De romp plak ik ook met bakboord en stuurboord. De rest gebruik ik potlood. Het bovenaanzicht en de kanonnen zijn steeds weer uit de afbeelding gesneden en op karton geplakt. Hier de Prinz Eugen

 

Voor schoorstenen gebruik ik karton (duitse schepen, brede, vierkantige, enkele schoorstenen) of soms plastic (engelse schepen, erg smal voor karton als je ook nog iets van ronding wil.

 

In twee avonden is mijn vloot compleet. Heel misschien voeg ik na montage nog masten toe. Maar op schaal 1:6600 zijn die vast snel te dik

 

Nu verder met de plaat, die ik a la blohm en vos zal opzetten. Helaas kan ik blohm en voss niet hergebruiken omdat de achtergrond niet tot op de bodem doorloopt en het water is erg breed en kent een las. Ik heb nog water liggen, dus ik ga een wat minder brede diorama bouwen, wel weer met de standaard achtergrond zidat die herbruikbaar is.

 

De zeeslag. Onder hood en de prins, die de kanonnen stuurboord boeg hadden, Bismarck en eugen geheel bakboord. Volgens mij konden de britten het achterste geschut nog niet gebruiken

 

Volgens deze tekening werd het vuur geopend op 26000 yards, wat 24 kilomer is

 

En het zinken op 14000 yards, een kleine 13 km voor de landrotten.

 

Dan kom je op bijna 2 meter diorama. Ik zit op 95 cm dus inderdaad what if op zon 7000 yards. Zeeslagen waren destijds rond de 10km. De kleinste afstand was de Japanners tegen de Amerikanen op 2,5 km, maar dat was in de nacht en zonder radar. Mijn what if is dus nog net geloofwaardig,toch?

 

Dat laatste is correct. Adm. Tovey wilde de manoeuvre 'crossing the T' uitvoeren: recht voorlangs het Duitse smaldeel varen, zodat de Britten ál hun geschut konden gebruiken (voor- en achtertorens) en de Duitsers slechts alleen hun voorste geschut.
Dat zou de Britten namelijk enorm voordeel opleveren:
8 x 38,1 cm kanons van de Hood en 10 x 35,6 cm kanons van de PoW tegenover 4 x 38cm kanons van Bismarck en 4 x 20,3 cm kanons van de PE. (De kanons van PE telden in deze zeeslag nauwelijks mee;
een 20cm granaat heeft weinig effect op een slagschip)

Helaas voor de Britten kwam Tovey snelheid (of tijd, net hoe je het bekijkt) tekort om deze manoeuvre uit te voeren; beide smaldelen naderden elkaar onder een hoek van ongeveer 40 graden, waardoor het voordeel van 'crossing the T' niet gehaald werd.
De achterste torens van zowel Hood als PoW konden niet gebruikt worden, tót het moment dat PoW wegdraaide en zich terugtrok.
Als ik me niet vergis heeft de achterste toren van PoW één salvo gegeven.

 

Vandaag schilderwerk en randjes. Het verstek zaagje doet wonderen

 

Achtergrond en ondergrond vorderen

 

Ik gebruik spray voor de eerste laag

 

De ondergrond staat heerlijk te drogen in de houtlijm. Ik was wel zo zuinig niet de sneldrogende variant te kopen, dus ff wachten. Koffie!

 

Ik smeer ditmaal de bodem in met de glimmende allesklever kittifix (niet de waterhoudende!). Daar hen ik sowieso nu een enorme bus van. Met een papierrol (behangen) rol ik na, alhoewel dit onzin hoort te zijn. Dit is geen oprekbaar papier toch? En deze lijm heeft niet dat effect. Zware boeken voor druk tijdens het drogen. Fingers crossed!