BALDER, Vlaardingse Haring Logger uit 1912, schaal 1:50 vanaf tekeningen

Dankjewel, Jan. Altijd leuk om de 1:1 te zien. En te kijken of 1:50 nog klopt ........
Gr. Peter

 

Het zijn pas 2 planken per ruim maar het geeft gelijk een heel ander zicht:

Na een uurtje werken moet ik de ogen even rust geven. Je werkt met de pincetten tussen de spanten door met het model op de zijkant waarbij je ogen steeds moeten focussen. Met elke pas gemaakte plank weer als mal voor de volgende die er ook minimaal 2x in en uit gaat voor de juiste passing. Om hem daarna pas op zijn plek te lijmen.
Gr. Peter

 

Hoi Peter,
Dat gevoel van even je ogen weer rust geven kan ik helemaal begrijpen. Focussen op de details, soms met een loep, dan ben je na een half uur, drie kwartier wel even toe aan een pauze.
Maar het gaat niet om de snelheid, maar om het resultaat.

 

Klopt, Clemens. Net als met de vakantie: " De weg er naar toe ......... "
Gr. Peter

 

Op het SoS verwachtte een volger dat hij elk moment de timmerman met een nieuwe plank in het ruim zou zien ........
Had ik nog een oude foto .....

Niks geen AI ........
Gr. Peter

 

Die timmerman werkt lekker door. Weer 18 planken op maat om in te schuiven:

Het bakboord deel op z'n kant. Weet ik zeker dat alles recht en vlak blijft. Van bovenaf worden de planken ingebracht. De voet steek ik eerst in de U-profiuel in de bodem, daarna kantel ik de kop in het U-Profiel onder de dekbalk.
Gr. Peter

 

Een kleine update m.b.t. mijn beoogde werkwijze voor het zetten van de wandjes. Om jullie een beeld te geven hoe mijn plannig steeds een beetje wijzigt.
Mijn plan was om na het zetten van een wandje daarna de plankjes van de vloer te leggen. Om ruimte te houden om tussen de spanten te werken. Toch iets aangepast ......

Als voorbeeld even de huidige situatie op deze foto.
Na wandje 9 was het loze ruim 10 aan de beurt voor de vloer plankjes. Phoe ........ dat was van boven af haast geen doen. Gelukkig is straks dat ruim haast niet meer te zien.

Na wandje 9 leg ik nu de vloerplankjes tussen 8 en 9. Dat geeft geen problemen met het zetten van wandje 8. Want ik werk rechts van het spant waar dat wandje 8 op komt te staan. De witte pijl geeft dat aan.

Dat lukt met de pincet want juist de spantjes na het wandje hebben een keerspant tot bij de kim. Dat geeft net wat extra ruimte.

Ga ik weer door met de 20 plankjes per wandje ....
Gr. Peter

 

Een hele puzzel om het zo in elkaar te steken! Gr. Klaas.

 

Klopt, Klaas. Wel zo leuk en maakt het soms ook spannend of het wel gaat lukken. Voorlopig nog niets hoeven afbreken.
Gr. Peter

 

Dat heb je als (mini) schrijnwerker weer netjes opgelost. respect!

 

Da's wel een mooie benaming, Dirk: mini schrijnwerker.
Met de planken moet ik ook om de kimwegers werken.

Een puntje maken aan de latjes van 2,8 x 0,8 mm om de ruimte op te vullen.

Het kleine hoekje onder de weger neem ik voor lief ........
Gr. Peter

 

Foto's van de wandjes maken lukt alleen met licht van boven en opzij. Dan zie je goed dat de plankjes 'wat ruw' zijn. Maar het is geen luxe jacht. Er wordt hard gewerkt op het schip:

Bron: Restauratieboek Scheepvaartmuseum Amsterdam, pag. 25.
Voor het inlaten van de tonnen worden er haken om de randen gelegd. De tonnen zullen dan zeker tegen de wanden stoten en hun sporen achter laten. Strak afgewerkte planken hebben dan geen lang netjes leven.
Bijschrift bij de foto: "Waarschijnlijk werd voor de foto geposeerd, want in werkelijkheid ging een ton langsscheeps het ruim in." En als ik het goed zie gebruiken ze ook het nettenruim met het dubbele opliggende luik.

En als de ruimen straks gevuld zijn met tonnen, zie je ook niet veel meer van de wandjes:

De laagjes lijnolie zullen het wat strakker maken.
Maar jij en ik weten ........
Gr. Peter

 

Dat is ook net echt!

 

Mooie oude foto. Een kade vol tonnen, en die mannen met hun werkbolhoeden.

 

Dankjewel, Hans. Het boek bevat nog meer mooie en indrukwekkende oude foto’s. Zodra ik bij bepaalde delen van de bouw ben beland, laat ik er nog wat zien.
Gr. Peter

 

Na mijn post van afgelopen dinsdag (#647) en het benoemen van het loze ruim tussen wandje 9 en het waterdichte schot 10, was er een klein stemmetje in mijn achterhoofd dat vertelde: hier klopt iets niet.
In zo'n logger van beperkte afmeting wordt elk stukje ruimte benut. En ergens had ik ook iets over dat deel aan weerszijde van de kossing gelezen.
Dus weer gaan lezen in de beide restauratieboeken omdat de oude tekeningen geen uitsluisel boden.

Met resultaat in het Amsterdamse boek op pag. 24:
"De lengte van een tierruim (opm: tonruim) was op de Balder 800 tot 850 mm inwendig, zodat een ton daar altijd inpaste. De luikopening was 760 mm lang en 600 mm breed. Het dubbele tierruim (het eerste ruim) had een lengte van 1520 mm. Hier konden dus twee tonnen achter elkaar liggen. Dit werd gedaan om het verband van het schip ter plaatse van de mastkoker niet te verzwakken met een extra luikopening in het dek."

Daar mee aan de slag gegaan door eerst dat wandje weer weg te halen. De planken één voor één uit de profielen geschoven. Kan ik ze weer hergebruiken.
Met behulp van wat tonnen uitgeprobeerd of de afmetingen klopten:

Gelijk aan de slag gegaan om uit te proberen wat ik in gedachte had om te voorkomen dat de tonnen uit mijn model zouden rollen: De balkjes in de lengte richting tussen de U-profielen.
Op de hoogte van 'de buik' van elke rij tonnen komt zo'n balkje. Dat balkje rust op 2 kleine knietjes die in de beide U-profielen zijn aangebracht. Die heb ik gesneden uit de 1,5 x 1,5 mm L-profiel en zijn minder dat een mm dik. De balkjes zijn 1,15 x 0,9 mm.
Is dat sterk genoeg om zo'n rij tonnen tegen te houden?
Bedenk dat in het schip de tonnen in beide zijden geladen worden en dus tegen elkaar rollen. In het echt waren er in de lengte richting een schotten in het midden geplaatst.
Maar dan zie je mijn tonnen niet meer ........ Een beetje FI .....

Hier nog even de schets van hoe de tonnen werden gestapeld en per rij in positie liggen:

Op de tekening staan meer versteviging balkjes getekend. Ik doe er 1 per rij. In de andere ruimen komen 5 balkjes.
Zoals je op de 1e foto kunt zien, onder het schuine deel van de kossing zouden 3 rijen tonnen de vrije ruimte hebben. De 4e komt al tegen de kossing te liggen. Die heb ik weggelaten om een beetje zicht naar binnen te houden.

En inderdaad: er passen precies 2 tonnen achter elkaar in dat ruim.

Kloppen de maten van de oude tekening en heb ik dat juist gebouwd.
De voorste rij rust tegen het metalen deel dat de kossing en mastkoker ondersteund.

De uitdrukking klopt nog steeds: "Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald."
Gr. Peter

 

In plaats van monotoon 9x20 plankjes te knippen en op maat te schuren, 9x5 balkjes met knietjes te plaatsen, 240 tonnen te verven en dan alles op zijn plaats te zetten, is het veel aangenamer om het per tonnen ruim af te werken:

In dit 2e ruim zouden 4 rijen tonnen met de balkjes op hun plek worden gehouden. De 5e rij komt tegen de kossing aan. Het volgende ruim krijgt 5 balkjes.
Ik heb in dit ruim 2 rijen tonnen geplaatst. Ik bouw dit per ruim met een rij op. Het 5e ruim wordt dan vol gezet met 5 rijen. Het loopt weer af naar het 9e ruim. Dan wordt het mijns inziens een meer aantrekkelijker aanblik met ook zicht op het hout van de ruimen.
Gr. Peter

 

Misschien komt dan de vraag bij je op: "Hoeveel tonnen had het schip dan wel aan boord?
Een kleine samenvatting van het logboek van de 1e reis van de Balder dat is weergegeven in het Amsterdamse Restauratieboek:
"De reis duurde van 1 juni tot 27 juli. Na 5 dagen varen werden de visgronden bereikt. Op 5 juni werd om 18:00 uur de 1e vleet uitgezet en de volgende dag om 01:00 kon het binnenhalen beginnen. Om 03:00 was de vleet binnen. Het resultaat was gering: 1 'mandje'.
Op vrijdag 7 juni werden 9 'kantjes' haring binnen gehaald. Een 'kantje' is harington.
De reis duurde 57 dagen en 37 maal werd de 'vleet' uitgezet. Op zondag werd er niet gevist. De grootste vangst was 62,5 'kantje'. Het resultaat van de hele reis van 385 'kantjes'. Dus 385 tonnen.
In 1914 had het een keer op 1 reis 486 'kantjes'/tonnen gevangen.
In een ruim konden 2x25 tonnen. Maal 9 ruimen zijn dat 450 tonnen. In het 1e ruim nog 2x een extra rij en onder het vooronder was ook nog plaats. Op het dek konen er ook nog worden vastgezet. Al met al had het schip meer dan 500 tonnen aan boord.
Gr. Peter

 

Dan was het dus een vijfhonderd-tonner (flauwe opmerking, ik weet het, maar het klinkt wel leuk)

 

Zo had ik het nog niet bekeken. Die hoy ik in het achterhoofd.
Gr. Peter