Bouwverslag IOM 'Manta' ntb

Hallo allemaal,

Ik ben in de Kerstvakantie, begonnen met de bouw van de IOM Manta, zoals ontworpen door Andreas Hoffmann. Ik weet nog niet hoe strikt ik de bouwtekening ga volgen. Ook heb ik me voornamelijk in de bouw van de romp verdiept en beperkt in de rest van het zeilbootje. Wel heb ik eerder een Basic Jolle gebouwd, daar beleef ik met enige regelmaat nog steeds plezier aan.

Nu een maatje groter dus, een rondspant en daarmee ander bouwwijze, andere techniek voor de zeilen en wat proffesioneler. Ik ben van plan om maximaal alles zelf te maken, maar weet nog niet of dat haalbaar is. Verder bouw ik met weinig middelen, beperkt budget, weinig ervaring maar wel veel plezier. Alle informatie haal ik van internet en vooral dit forum. Er zullen de komende tijd vast wat vragen rijzen..

Groeten,

Henk

 

Handig tooltje voor het snijden van balsa-stroken. Door het spijkertje te verplaatsen, snij je dieper. Dikte van het houtje bepaald de breedte van de strook.

 

Laatste stand van zaken;

 

Mooi!

Wat heb je gebruikt als spanten? Op de foto's lijkt het op twee lagen (schuim?) plaat.

Groeten, Jan.

 

Hallo Jan,

Thnx, dat is ondervloer, kon zo snel niks anders krijgen. Wel fijn materiaal, werkt snel en netjes, maar 5 mm is wel erg dun. Bovendien is dat materiaal een beetje krom, dus ik heb het inderdaad op elkaar gelijmd. Zodra je ook de tussenschotjes plaatst, wordt het een stevig geheel.

Groeten,

Henk

Nb. Heb nog een paar m2 over, gratis af te halen ; ).

 

Bedankt Henk,

Ik verbaas me er over dat je de beplanking er op vast hebt gekregen (en gehouden tot de lijm droog was), vooral de ronding bij de boeg.

Ik gebruik ondervloer voor vliegtuigen, nog nooit bij een boot ingezet.
Geen idee of het licht genoeg uit pakt, maar spanten van schuim, beplanken met schuim strips lijkt me wel een poging waard.
Ik weet alleen niet of de glasweefsel en epoxy huid de boot niet te zwaar gaat maken.

Groeten, Jan.

 

Hallo Jan,

Geen idee of beplanken met schuim iets wordt. De latjes buig ik met ruwweg in de juist vorm. Wou eigenlijk met stoom werken, maar balsa lijkt daar ongevoelig voor. Een uur stomen had geen effect. Daarna met een strijkijzer geprobeerd, dat werkt goed. Alleen latjes die gebogen worden en een twist krijgen, zijn moeilijk in de vorm te krijgen. Maar alles tot nu toe zonder veel kracht op z'n plek gekregen. Hij heeft nu wel een prikkelbaard .

Groeten,

Henk

 

Laatste stand van zaken, alle plankjes verlijmd en de ruwe vorm gezaagd (dek zijde). Dat ging beter dan verwacht (met een kort zaagje van Revell). Alternatief was geweest om de latjes het dek te laten volgen, maar dat lukte niet zonder geweld. Achterkant (hek) erin gelijmd. Maar hoe nu verder. De romp lijkt op de foto's heel mooi, maar er zijn heel veel randjes die ik niet weg krijg, of ik moet heel lang doorschuren/vijlen. Sommige plankjes liggen ook net iets dieper dan ander. Ik moet op enig moment toch plamuren om alles strak te krijgen. Maar kan ik nu een eerste laag glas/epoxy laag aanbrengen?

 

Persoonlijk zou ik nu een eerste laag epoxy (geen glasweefsel) aanbrengen; die slaat grotendeels weg in het hout en verstevigt het ongemeen (en voegt gewicht toe), dan plamuren met spackle, een lichte filler (Action), die je grotendeels weer weg schuurt en alleen gebruikt om het oppervlak strak te krijgen.

Na droging de eerste laag glasweefsel en epoxy erop en kijken hoe strak de romp werkelijk is en desnoods een tweede laag spackle.
Dan de definitieve laag/lagen glasweefsel en epoxy.

Groeten, Jan.

 

Dankje Jan,

Klinkt goed en logisch. Eerste laag epoxy had ik nog nergens gelezen, alles wat verstevigen spreekt me wel aan. Zie hier en daar toch wat kiertjes. Een wat hoger gewicht vind ik geen issue. Begrijp die discussies overigens niet helemaal. Uiteindelijk is het gewicht van het kiel gemaximeerd en blijf je vermoed ik vrij makkelijk onder de 4 kg. Of aanvullend gewicht nu in de romp zit of onder in de boot ligt, gevoelsmatig maakt dat weinig uit (het zwaartepunt zal niet noemenswaardig wijzigen). Of denk ik daar te gemakkelijk over?

Groeten,

Henk

 

Hoe goed de boot straks zeilt, hangt meer van de schipper en de afstelling af, dan van de plaats van de laatste grammen.

Als de kiertjes klein zijn en je epoxy niet waterdun, zal dat de kiertjes dichten. Zijn de kiertjes groter, dan zou je de epoxy kunnen verdikken met microballoons, of talkpoeder, zodat je niet onbedoeld de binnenkant van de romp bekliedert met epoxy lopers.

Groeten, Jan.

 

Heb epoxy, glasweefsel en peelply besteld, duurt blijkbaar even. Ondertussen een schetsje gemaakt van de kiel-/mastkast gemaakt. Begrijp niet hoe het originele ontwerp in elkaar steekt op dit punt. Neig ernaar om de kast van balsa te maken en de spanten hierop aan te passen.

 

Weet je welke kielvin er gebruikt gaat worden?

Over het algemeen is een IOM vin een carbon exemplaar, al dan niet gekocht.
Hier wordt een laag dunne tape aangebracht op het deel dat in de kielkast komt en deugdelijk en meermaals in de was gezet.
De kop van de kielvin wordt dan gelamineerd met glas en epoxy tot de gewenste sterkte is bereikt.
Na het uitharden wordt de kielkast gelost en de tape van de vin verwijdert.
Na het bijwerken heb je een perfect passende kielkast, die je in de romp kunt uitlijnen en vastzetten aan een spant zoals op je tekening.

De foto's zijn van een kielvin met een rechte kop, die ik op deze manier gemaakt heb voor een modelskûtsje van 140 cm.
Omdat hier geen spant tegenaan komt, heb ik de kielkast voorzien van een voetplaat die in de dunne romp op de bodem gelamineerd is na het uitharden en bijwerken.


Ik heb nét genoeg laagdikte opgebouwd zodat de boel waterdicht is, je kunt de tekst op de kielvin door het laminaat heen lezen.


Voor de volledigheid de kiel in de romp; de vin is 6 mm Trespa, dat afgerond wordt/is; een volledig profiel heeft bij dit model weinig hydrodynamisch voordeel, al varen er in Den Haag e.o. al een paar met een geprofileerde kielvin rond.


Groeten, Jan.

 

Hallo Jan,

Dat ziet er goed uit! Weet nog niet of ik met carbon ga werken. De gedachte is om een kiel te maken van balsa hout met een goed profiel. Daarom van balsa, dat laat zich goed bewerken. De BJ heeft een kiel van gelaagd triplex, het was heel veel werk om daar een beetje profiel in te krijgen. Het balsa kiel met epoxy en glasweefsel vervolgens versterken. Maar goed, ik heb nog nooit met epoxy gewerkt, eerst eens kijken hoe dat gaat.

Ik wou de kielkast maken zoals beschreven, maar het pas maken zoals jij beschrijft had ik nog niet voorzien. Klinkt goed en lijkt me wel wat. Ik windsurf ook en mijn vin is niet echt passend. Door de moer (heb ik nog niet getekend), wordt de vin in de kast getrokken, dat is voor windsurfen voldoende. Niet in de laatste plaats omdat er zijwaartse druk op het kiel komt, dat moet toch ergens voldoende zijn.

Groeten,

Henk

 

Carbon/epoxy plaat wordt ook veel gebruikt; je lijmt een draadeind M4 op de dikste plaats van de vin aan één kant en buigt de tweede plaat er over heen tot een profiel.
Carbon plaat van maximaal 0,5 mm, anders kun je het buigen wel schudden. Epoxy plaat van 0,5 of dikker is beter buigbaar en door de vorm wordt de vin 'Sausteif' zoals onze Oosterburen zeggen.
Paint maakt er een ellips van, maar je snapt het idee:

Om vol lopen te voorkomen (te zware boot bij de meting...) en om de krachten op te nemen moet de holle vin gevuld (epoxy met microballoons) worden, vooral het deel, dat de kielbox in gaat krijgt aanzienlijke krachten te verstouwen.
Hier een link met ploaties:
https://iomdesign.wordpress.com/keels/

Een geprinte mal is ook een optie: https://www.printables.com/model/790824-rc-sailboat-keel-fin-for-iom-carbon-fiber-mold
Het 'probleem' bij het werken met een mal, is dat je waarschijnlijk meer materiaal weggooit dan er bruikbare vinnen uit komen, want het luistert nogal nauw.
Als je geen ervaring hebt met het werken met carbon/glasweefsel en epoxy, dan is het een steile leercurve.

Een houten kern bekleden met glas- of carbon weefsel werkt ook.

Ik heb een week geleden de vin van mijn Kyosho SeaWind, die een barst ontwikkelde halverwege (kunststof veroudert en wordt bros) voorzien van twee lagen 48gr/m² glasweefsel, één laag met de weefrichting verticaal en de tweede onder een hoek van 45°.
Na uitharding is de vin weer behoorlijk stijf en kan weer een poos mee.
Omdat de kern natuurlijk plastic blijft, is de vin niet superstijf, maar voor de SeaWind ruim voldoende, want er hangt maar een bulb van 1480 gram onder.

Een IOM bulb is 'different cook' en zal meer lagen glas-/carbonweefsel nodig hebben.

Een kielkast van balsa is af te raden, te zacht. En je moet de binnenzijde bekleden met glas en epoxy om de boel voldoende stijf en waterdicht te krijgen.
Epoxy plaat is dan een beter materiaal.

Groeten, Jan.

 

Bekijk bijlage 610686
Kon het niet laten om de rest van het binnenwerk dan ook maar te tekenen. Ik weet niet hoe Andreas de boot ontworpen heeft, maar het klopt op de millimeter (tekentechnisch). Nu nog zo strak maken ; ).

 

Eerste laag epoxy zit erop, nog geen glasweefsel.

 

En nu ook een laagje met glasweefsel en peel ply. Maak me wel een beetje zorgen over het eraf halen van die peel ply. Als ik zie hoe vast dat zit en weet hoe fragiel die balsa is, gaat dat wel goed?

 

Niet haaks op het vlak trekken, maar parallel, dan oefen je de minste kracht uit op je balsa.
Peelply gebruik je om niet hoeven te schuren. Ik heb er heel weinig mee gewerkt om dezelfde reden die jij geeft; het wil nog wel eens (te) vast zitten. Bij een 1:1 boot geen probleem, maar bij een model is het wel eens mis gegaan.

Sindsdien werk ik zonder peelply en dep het oppervlak droog met keukenpapier, daar wordt het oppervlak ook mooi schraal van en blijf je de structuur van het weefsel zien.

Afhankelijk van de soort epoxy kan ik binnen 24 uur een volgende laag aanbrengen (indien noodzakelijk) zonder te hoeven schuren en ontvetten, vooropgesteld dat ik netjes genoeg gewerkt heb, je hebt dan nog voldoende chemische hechting.
Laat je een laag 100% uitharden dan moet je voor een volgende laag ontvetten en schuren om voldoende hechting te krijgen.

Groeten, Jan.