Bouwverslag d'Halve Maen

Ben benieuwd. Ik zou dat toch even plaatsen in het topic vaardigheden tips en weetjes.

 

Ok Hans, ik zal binnenkort een korte reportage maken van de handelingen. En dit in dat topic plaatsen.

 

breedte spanten versus uitlijning spanten

Het heeft even geduurd, figuurzaag falen, Sinterklaas, Kerstdiner voorbereiden, maar nu zijn alle tussenspanten ook klaar. (smoesjes tellen niet)
Toen ik de eerste tussenspanten geplaatst had, had ik het idee dat de breedte van de tussenspanten goed was om, in combinatie met de echt getekende hoofdspanten, een vloeiend verloop van de huid te krijgen.
Maar hoe meer spanten ik plaatste, hoe meer ik het idee kreeg dat de tussenspanten, o.a. qua breedte niet goed waren.
Hieronder wil ik beschrijven hoe ik dat idee kreeg.
Jullie advies hoe verder te gaan is zeer welkom.

Uitlijning test 1
Voor de hoofdspanten en de middelste tussenspanten heb ik vulstukken gemaakt.
Op deze vulstukken staat naast de hartlijn ook hoogtelijn 4 aangegeven.
Op de spanten staat ook de hartlijn en hoogtelijn 4 aangegeven
Vervolgens de spanten op de bouwplank gemonteerd.
(de latjes waarmee de vulstukken haaks op de bouwplank geplaatst zijn, waren, door de bouwmarkt, niet allemaal haaks geschaafd, vandaar wat vulkartonnetjes om de vulstukken toch haaks op de bouwplank te krijgen).
Kiel op de spanten gelegd.
Vervolgens met een recht latje aan stuur- en bakboordzijde verloop van de spantbreedte gecontroleerd.
Hier en daar was wat speling tussen latje en spant.
Met patroonpapier hoogtelijn 4 overgenomen van tekening omdat deze hoogtelijn zowel aan stuur- als aan bakboordzijde getekend is.
Patroonpapier dubbel gevouwen over hartlijn en op lichtbakje gelegd.
Er is wat verschil tussen hoogtelijn bak- en stuurboord !.
Bij een aantal hoofspanten zo'n controle ook uitgevoerd.
Volgens mij, waren niet alle hoofdspanten op tekening symmetrisch.



Uitlijning test 2
Alhoewel het breedteverloop tussen spanten 1B en 4 redelijk recht is, toch besloten om een betere controle mal te maken.
De met het patroonpapier overgenomen hoogtelijn 4 een beetje uitgemiddeld om links en rechts tot een gelijk vloeiend verloop te komen.
Een mal gemaakt voor de hele lengte van de romp en voor het deel tussen spanten 1B en 4.
De mallen voorzien van pootjes zodat ze op juiste hoogte op de bouwplank kunnen staan.
De hoofdspanten en de middelste tussenspanten B staan met een vulstuk vast op de bouwplaat.
De tussenspanten A en C heb ik met elastiekjes tijdelijk vastgemaakt aan de kiel.
Voor bepaling van de spantbreedte zou dat, volgens mij, voldoende goed moeten zijn.
De korte controle mallen tegen de spanten geplaatst.
Aan stuurboordzijde raakt de mal vrijwel alle spanten.
Aan bakboordzijde, is er op die hoogte 4, bij een aantal spanten speling, tot wel 3 mm.
Met kantelen van zo'n te smal spant zou er aan weerszijde 1,5 mm materiaal bij moeten komen.
Ik zou ook de te brede spanten een stuk smaller kunnen vijlen.
Voor mij hoef ik niet de exacte tekeningvorm van de romp te krijgen.
Voorlopig wil een vloeiend verloop van de romp krijgen.
Mijn idee is om, op de te smalle spanten een vullatje te lijmen.
Bij het in model schuren (zwaai) van de spanten worden deze spanten dan ook mooi vloeiend meegenomen.
Bij de kiel blijkt ook dat de hoogte van de spanten niet vloeiend verloopt.
Hier wil ik gewoon van de te hoge spanten materiaal afschuren.

Ieder ander idee om toch een mooi model te krijgen is welkom.




Groet Bertus.

 

Ik heb je een PM gestuurd

 

dank, ik neem contact op.

 

Stephan,

Bedankt voor al je advies hoe om te gaan met de spanten die ik nu gemaakt heb.
Volgens mij gaat het zo wel tot een goed einde komen.

Groet,

Bertus.

 

Graag gedaan, was gezellig

 

Spanten uitlijnen/afschuinen.

Na overleg met Stephan toch overgegaan tot het in stappen uitlijnen/afschuinen van de spanten.
Vooralsnog alleen de hoofdspanten onder de kiel geplaatst.
Van de hoofdspanten staan de dwarsdoorsnedes, inclusief beplanking, duidelijk op tekening.
Ook nog gecontroleerd of de spanten symmetrisch zijn en waar nodig aangepast, qua breedte.
De spanten staan om de vulplaten op de bouwplank.
Er staat een heilige hoogtelijn (no 4) op ieder spant en op iedere vulplaat.
De spanten vallen in uitsparingen in de kiel.
Op hoogte 5 een koppelplank vastgeschroefd tegen de spanten.
Nu staan de spanten redelijk stabiel op de bouwplank en kunnen ze de krachten van het in model schuren (afschuinen) weerstaan.
Naast een hoogtelijn 4 profiel sjabloon heb ik ook hardboard profiel sjablonen gemaakt voor hoogtelijnen 1 en 2.
Op de sjablonen staat een lijn op 100 mm van de hartlijn van het schip.
Nu ben ik bezig om zo de hoofdspanten af te schuinen met behulp van een kleine schuurband.
Met een 0,8 mm dik multiplex plankje controleer ik ook regelmatig of alles goed in lijn komt.
Dit multiplex plankje buigt lekker makkelijk.
Voorlopig ga ik zo door tot de lijnen op de sjablonen op 100 mm van de hartlijn op de vulplaten.
En dat alle hoofdspanten geraakt worden door het sjabloon en het multiplex plankje lekker aanligt.

Bij de boeg heeft de koppelplank een sterke kromming.
De koppelplank heb ik goed nat gemaakt om deze bocht te kunnen maken.
Met de hals van een soldeerbout heb ik de binnenkant opgewarmd terwijl ik de plank in een bocht hield.
Er was ook nog wat torsie nodig in de plank.
Het is wel gelukt om de plank in model te krijgen maar de binnenkant van de plank vertoont toch brandvlekken.
Hoe dat te voorkomen ?

 

De hals van een soldeerbout werkt natuurlijk goed, maar wordt eigenlijk te heet voor het hout. Je moet daar een groter oppervlak hebben om warmte beter te verspreiden. Stephan heeft bijvoorbeeld zijn Frankenstein bout gemaakt, en er zijn ook kant en klare elektrische plankenbuigers te koop.
Brandplekken aan de binnenkant is overigens niet vreemd. Bij de echte vroegere schepen werd er een vuur onder de plank gestookt, en dat gaf ook brandplekken.

 

Die brandmerken zijn moeilijk te voorkomen en zoals Hans zegt is dit iets wat in het echt ook zo was. Je zou nog een nat doekje kunnen gebruiken om het iedere keer nat te deppen.

 

Dank voor jullie advies.
Wat is trouwens een Frankenstein bout?

Hier in huis heb ik nog ergens een stoomreiniger staan.
Zo'n klein drukvaatje waar wat demiwater in kan met een verwarmingselement eronder.
Als ik het gevonden heb, ga ik daarmee proberen om de planken nat en warm te maken.
En kijken of ze dan lekker te buigen zijn.

 

Een handig stuk gereedschap. Dat samen gesteld is uit verschillende onderdelen van andere, niet meer gebruikte, kapotte of versleten gebruiksvoorwerpen.

Wist ik eerst ook niet, heb dit hier op forum geleerd van iemand

 

Soldeerbout + draadeind + moer + dopmoer + 9 stuks carrosserieringen, daarna geheel in de boorkolom glad gemaakt.

 

Dank voor de beschrijving en de foto's.
Zoiets is wel na te maken.

 

"halve" spanten

Op de tekening van de Halve Maen staan vijf hoofdspanten.
Tussen de hoofdspanten komen drie tussenspanten.
Diegene die halverwege staan, noem ik de halve spanten.
Naast ieder half spant komt aan weerszijden een kwartspant in mijn naamgeving.

Nadat ik de hoofdspanten netjes afgeschuind heb, heb ik de halve spanten geplaatst.
Deze halve spanten hebben ook vulplaten, verbonden met de bouwplank.
De halve spanten staan gewoon los om de vulplaten, soms vastgehouden door elastiek of een lijmklem.
Deze halve spanten heb ik weer met het schuurbandje afgeschuind.
Op drie hoogtes heb ik sjablonen voor de buitenafmeting van de spanten.
Het multiplex plankje is regelmatig gebruikt om te voelen of de krommingen nog vloeiend verlopen.
Af en toe nog opmeten of het sjabloon nog op de juiste afstand van de hartlijn ligt.




In het boek van F Baay wordt, voor het in de juiste zwaai brengen van de spanten, aanbevolen om de spanten tijdelijk op de kiel te schroeven.
Voor de kwart spanten heb ik deze techniek ook gebruikt.
Wat kleine schroefjes aangeschaft.
In alle kwartspanten een potgat geboord voor deze schroeven, zodat ze ongeveer 8 mm de kiel ingaan.
Kwart spanten op de kiel geschroefd en dit geheel laten zakken tussen de andere spanten op de bouwplank.
Vooraf had ik gecontroleerd of de kwartspanten, qua breedte, redelijk pasten tussen de halve spanten en de hoofdspanten.
Hier en daar was nog een vulplankje nodig op de buitenkant van de kwartspanten.
Deze vulplanken op de spanten gelijmd, voordat ik ze op de kiel schroefde.
Na het plaatsen van de kwartspanten gecontroleerd of hoogtelijn 4 op ieder spant nog op de goede hoogte lag.
Ook gecontroleerd of ieder spant even breed was aan stuur- en aan bakboordzijde.
Hier en daar nog wat moeten aanpassen.
Nu de koppellat weer aanbrengen en dan de volgende schuurcyclus in.
Het wordt wat beter weer, wellicht kan ik dan buiten schuren.




Het maken van de spanten verliep niet zo simpel als ik gehoopt had.
Wellicht was het beter geweest om vooraf zelf de spanten te tekenen.
En dan de spanten, op gelijke afstand, te verdelen over de lengte van de kiel.
(wel op ongeveer dezelfde plaats als op de tekeningen).
Vervolgens in een 3D ontwerpprogramma, de snijpunten van de hoogtelijnen en de spantlijnen in te voeren.
Daarna het programma vloeiende spantlijnen laten tekenen.
En dan de spanten dik maken naar voor en naar achteren.
Het juiste spantprofiel zou dan op halve dikte van het spant komen te liggen.
Met het 3D ontwerppakket van mijn voormalige werkgever zou dat eenvoudig gekund hebben.
Maar die software heb ik helaas niet meer beschikbaar.
Iets om over na te denken.

 

Gaat wel de goede kant op zo te zien.

welk pakket was dit?

 

Hoi Stephan,
Bij mijn laatste werkgever werkten we met een 3D ontwerppakket voorheen genaamd "Unigraphics", tegenwoordig bekend als "NX".

Voortgang
Vandaag lekker buiten kunnen schuren.
Als het goed is, zijn nu alle spanten vanaf de kiel tot hoogtelijn 4 goed in model.
Nu kan ik, volgens de methode Baay, de binnenkant van de spanten gaan afschuinen.

Maar eerst ga ik proberen om de buitenzijde van de spanten, vanaf hoogtelijn 4 omhoog, ook in goede vorm te krijgen.
Hiervoor leg ik een nieuwe koppellat op hoogtelijn 4 en verwijder, tijdelijk, de koppellat op hoogtelijn 5.
Hopelijk hoef ik spanten daar niet meer op te dikken.

Bertus

 

Dat ken ik niet. Ik werk wel eens met inventor (vroeger Autodesk), Maar ik zie veel mensen in onze hobby met Fusion 360 werken. Dat is gratis voor de hobby.

 

Afschuinen bovenkant.

Nadat buiten de spanten, vanaf kiel tot hoogtelijn 4, in een vloeiend verloop afgeschuind zijn, ben ik weer binnen gaan werken.
Voor de contour van hoogtelijn 5 en hoogtelijn 6 heb ik hardboard sjablonen gemaakt.
Een nieuwe koppelplank, op hoogte 4 is aangebracht terwijl de koppellat op hoogte 5 nog gemonteerd was.
Vervolgens koppelplank op hoogtelijn 5 weggehaald en met de sjablonen gaan passen waar de spanten nog te breed waren.
En maar weer schuren tot alles aan de sjablonen raakte en het geheel vloeiend verliep.

Foto met buitenschuren en sjabloon 4 en 2, beide koppellatten tegen de spanten en rechts met sjabloon 5 en 6.


Afschuinen binnenkant

Zoals door dhr. Baay is aangegeven in zijn bouwhandleiding, heb ik alle spanten vastgeschroefd op de kiel.
De kiel en de spanten staan nu in hun normale rechtop stand.
(alle spanten zijn van de vulplanken verwijderd en het geheel staat niet meer op de bouwplank)
Voorlopig alleen het boeggedeelte onder handen genomen om de zwaai aan de binnenkant aan te brengen.
Dit is vooral duidelijk zichtbaar bij de eerste boegspanten.
Ook maak ik nu alle spanten, zowel ter hoogte van de buikliggers als ter hoogte van de oplangen, even dik tussen buitenhuid en binnenhuid.

Foto van de spanten aan de voorzijde.
De spanten zijn vastgeschroefd op de kiel.
Tevens zijn tijdelijk beide koppellatjes vastgeschroefd om wat stijfheid te krijgen.
Op de foto is een dun multiplex plankje even vastgezet tegen de oplangen en ligt er een plank op de buikliggers.



Commentaar welkom.

Bertus.