De bouw van een Supra

NAAR AANLEIDING VAN LIGGERBREUK IS GEBLEKEN DAT JE NIET OP DEZE WIJZE CAPSTRIPS MOET MAKEN. ZIE VERDER IN POST:

http://www.modelbouwforum.nl/posts/1041890

Deze week is het de beurt aan de liggers voor de tipvleugels. Tenminste de carbonstrips in de liggers.

Hiervoor wordt hoog modulair carbon ingezet. Dit is twee keer zo stijf als "gewoon" carbon. Dit levert een stijvere vleugel op. Vindt ik gewoon leuk...

Om te bepalen hoeveel carbon ik nodig heb, heb ik de oppervlaktes aangehouden zoals ze in deze file staan gegeven voor de carboncaps.

Daarnaast heb ik gerekend met de dikte zoals MCV-vega deze opgeeft voor het HM carbon, namelijk 0.17mm. Dat leverde twee volle lengtes op, 880mm, en stroken van: 700, 520, 340, en 160mm lang. Aan het begin dus 6*0.17mm dik = 1.02mm.

Om de stroken netjes uit te kunnen laten harden heb ik een mal gemaakt waarin de stroken nat in nat gelegd kunnen worden. Het malletje is van hardboard. Dit is gewoon te snijden. Na het snijden de kanten met witte houtlijm in smeren. Laten drogen en weer schuren. Dan heb je strakke kanten. Vervolgens een strook breed goedkoop doorzichtig paktape erop plakken. Hier hecht geen epoxy aan. Een strook hardboard met gelijke afmetingen als drukker maken. Ook hierover het tape. Dan is de mal klaar.

Of dit de beste methode is weet ik niet. Ik vindt het een nadeel dat de glassliertjes, welke het losse UD carbon bij elkaar houden nog meegelamineerd worden in deze caps.

Dan nog een minirolletje maken en elke avond kan er 1 cap gemaakt worden.

Na het harsen kunnen de stroken in het malletje en aangeklemd worden door een hoge lat en wat lijmklemmen.

Morgen maar eens kijken wat het geworden is.

 

Dat is altijd spannend Berrie.
Ik ben ook net met epoxy bezig geweest.
Bij mij wordt het niet altijd hard :wink:

Verder heb ik de spullen van je zaterdag mogen bewonderen.
Het is gewoon eng licht.
En erg leerzaam.
Succes verder

 

Een beetje wel. Maar dat is dan ook de charme van deze manier van bouwen.

Dat klopt! Zo had ik vragen mbt de ligger. Deze vragen stelde ik op RCgroups en daar werd ik keurig geholpen door M.Drela.

KLIK

 

Mislukt :cry:

Tijdens het uit de mal frummelen van de cap brak deze. De hars leek ook nog niet vol uitgehard. De harder leek gisteren wel een beetje snotterig.. Eerst maar eens een dagje afwachten of het verder uithard. Ondertussen een andere manier verzinnen om de caps te maken..

Nameten van de dikte gaf aan dat het tipje te dik is, en het brede eind te dun. Ik moet dus ook wat aanpassen in de hoeveelheid carbon. Het gewicht was al wel 5.6 gram. Per cap heb ik eigenlijk maar 5.25gram.

 

NAAR AANLEIDING VAN LIGGERBREUK IS GEBLEKEN DAT JE NIET OP DEZE WIJZE CAPSTRIPS MOET MAKEN. ZIE VERDER IN POST:

[43432] de-bouw-van-een-supra-19



Het capje, of wat er van over is, bleek vanavond wel te zijn uitgehard. Deze harder is dus nog te gebruiken, maar je merkt dat het afloopt. Maakt niet uit, er is nog maar een bodempje.

Op het uitgeharde liggertje heb ik geprobeert te snijden. In de lengte richting gaat dat prima waardoor je capjes uit grotere plaat kan snijden.

Volgende poging gaat zo:

11 plakken van 55mm breed 80grams UD HM carbon zijn uitgesneden en worden op een plankje bekleed met PE folie in geharst. Deze stroken zijn breed genoeg voor alle 4 de caps.

De eerste langste strook wordt goed in gesopt. De volgende gaat hier droog boven op en word met een harde roller aangerold en neemt zo de hars van de onderste mee. Dan gaat het plastic folietje waarmee dit weefsel aan een zijde beschermt word, verwijderd. Dan nat rollen. Vervolgens weer de volgende, kortere strook carbon, erop enzovoort. Tot alle 11 stroken zijn verwerkt. Als laatste, voordat het ingeklemd word, nog droog rollen met toiletpapier en de harde roller. En nu maar wachten tot OVERmorgen. Zo warm is het niet meer in mijn kamer dat het met 24uur uitgehard is.

 

De capstrips zijn gelukt! Voor 26.6gram aan HM-carbon ligt nu te wachten om verwerkt te worden in de liggers.
Het snijden van de capstrips uit de grotere plaat gaat erg goed. Neem wel de tijd en vervang twee keer per te snijden lengte het breekmesje. Snijdt ook strak langs een metalen liniaal. Zorg dat de liniaal tijdens het snijden niet kan verschuiven. Zo'n capstripje heb je verkl... voor je het weet. Het dikste deel is 1 mm plus een heel klein beetje. Het einde is nog geen 10e dik....



Nu volgt er wat werk aan de vleugelverbinders.

De volgende files gelden als voorbeeld:
Joiners
balsa blocks

De vleugeldelen worden voorzien van hardbalsa eindribben. Drie lagen van 2mm hardbalsa (dat werd mij gegeven) komen op elkaar. De middelste laag verticaal. Dan de ribvorm grof uitzagen. Exact op maat schuren volgt in een later stadium. Op de foto is ook al het hardbalsa blok te zien waarin straks de joinertubes komen. Let op. het balsa blocks.pdf geeft een hoek aan voor de bubbledancer. Voor de Supra moet de hoek van 5° naar 2.5° worden veranderd. Op mijn blok staan ze nog onder 5° getekend . Ik kwam er net op tijd achter, en zal ze dus wel onder de juiste hoek zagen.



Dan de joinertubes zelf. De 10mm carbonpen wordt ingevet met vaseline. Dan 1 1/2 laag huishoudfolie om de carbonpen, op het ingevette deel, wikkelen. Ik wijk af van de aanwijzing kevlar te gebruiken voor de joinertubes. Ik zie niet in waarom dit moet, immers wordt de pen door hardbalsa omgeven en het hele zaakje wordt straks door glaswikkelingen en een paar kevlar draden om de carboncaps bij elkaar gehouden. De joinerstubes zijn mijn inziens niets anders dan vormvaste dingen waar de 10mm carbonjoiners ingepropt worden. En ik wil ze niet van kevlar hebben, omdat als ik straks de aanschuining aan de eindribben en dus de joinerstubes schuur, niet dat gepluis van kevlar wil hebben...

Goed, 10lagen 80grams glas moeten genoeg zijn. Een lente van 33cm moet dat redden. Ik heb alles onder 45° gelegt. (Nu zou ik 16.5cm onder 45° leggen en nog eens 16.5 cm daarboven op onder 90°. Dat spul onder 45° rekt nogal en komt floderrig om de carbonpen te zitten.)



Nadat het glas goed ingesopt was, heb ik alles, behalve de eerste 3.5cm, met toiletpapier en een (kei)harde roller ontdaan van alle overtollige hars. De eerste 3cm mochten van mij voldoende hars hebben om een dichte joinertube te krijgen. Als straks deze tubes in het balsa worden gelijmd wil ik niet dat er hars de tubes in loopt...
Dan het ingeharste glas om het huishoudfolie wikkelen. Het natte deel glas eerst. Het wikkelen ging niet zo strak bij mij. Uiteindelijk wikkel je nog, zo strak mogelijk, abreissgewebe om het glasprakje op de carbonpen.



Dit absorbeert zowaar nog hars terwijl ik toch erg hard nagerold heb! Dit laat je 24 uur uitharden. Dan abreissgewebe eraf rollen en de tubes van de pen aftrekken. Dat gaat, net als bij de staartboom, niet vanzelf en een beetje hulp is wel makkelijk...



De tubes werden netter dan ik verwachtte. Een beetje de dikke rillen moeten wel verwijdert worden. Het gewicht bedraagt nog geen 12gram voor te lange en niet afgewerkte tubes.

 

Het gaat weer lekker Berrie zo te zien.
Lekker doorgaan zo.

 

De stips gemaakt van hm kool worden ook door Maarten van Dijk gemaakt. Hij verkoopt veel in de vrijevlucht wereld.

Kijk maar eens op http://www.dpp-pultrusion.com/ en neem contact met hem op. Hij kan je vertellen waar zijn producten te koop zijn.

Zelf maken kan hier niet tegen op. Als je nagaat dat er bij het lanceren van een F1A erg veel kracht op de vleugel komt te staan.
Een kleine onregelmatigheid in de kool betekent dat je ligger kan breken. Maarten maakt het allemaal machinaal.

Maarten heeft liggers, capstrips, buis en onder andere staaf materiaal.

 

Van Dijk maakt inderdaad mooie strips.
Ik heb al eens contact met hem opgenomen en hij levert niet rechtstreeks, maar wel aan de meeste modelbouwzaken. Probleem is dat modelbouwzaken in nederland niet langer dan 1 meter leveren en zeggen dat ook niet te kunnen bestellen. "moet je ze gewoon aan elkaar plakken....."!!(Quartel). Niet echt een elegante oplossing voor het middenstuk van een F3J kist.....

 

Ja Bert, het gaat wel lekker. Ik vondt dat ik te vaak te kleine trutbouwstapjes poste en te lang zit te zeveren over welke volgende bouwstap of welke knoop(je) ik door moest hakken. Daarom heb ik een lijst gemaakt van welke dingen te doen en in welke volgorde. Misschien een wat trieste actie voor hobbywerk, maar ik heb het blijkbaar nodig.

@Btje. Bedankt voor het doorgeven van deze producent/leverancier. Bij de bouw van de Supra wordt de spar ook opgebouwt uit kant en klare carbon strips. Qua homogeniteit en hars.weefselverhouding is er idd niet tegen op te bouwen. Het is maar wat je wil. Het is ook werk als je een ligger trapsgewijs opbouwt uit kant en klare strips. Ik weet niet wat dit kost, maar ik weet wel dat ik in 1.5 uur werk de HM caps voor de buitenvleugels gemaakt heb voor circa 15 euro (ik heb een 0.05mtr brede en 5mtr lange strook nodig. 0.05*5=0.25m^2 *(1000/230)*11.6euro=12.6 euro. Neem wat afval en wat hars dan zit je op max 15 euro)

Dan de belasting waar de cap op is berekend. Van Christian Baron leerde ik het volgende:

Treksterkte carbon delen door twee (1 deel hars en 1 deel carbon). Dat deel je weer door twee. Carbon kan minder drukbelasting dan trekbelasting hebben en, zoals jij al zij, vezels die niet zuiver in lijn liggen kunnen minder belasting verwerken. In zijn handige excelsheet rekent Cristian met een max. belasting van 800N/mm^2 (het zuivere carbon kan in ideaal geval zo’n 38-3900N/mm^2 hebben. Bron: prijslijst EMC-Vega)

M. Drela rekent met een max. spanning van 490N/mm^2 in de rootcap. Veilig genoeg om zelf een carbon cap te maken die als je het netjes doet, de belastingen makkelijk aan kan. (zegtie heel dapper, maar ondertussen knijptie em al voor de eerste winchstart…)

Als je de sheet van Christian Barongebruikt en dus rekent met 800N/mm^2 zie je duidelijk dat je nog minder carbon nodig hebt. De ligger van de Supra is dan ook vooral om stijfheidsredenen zo gedimensioneerd. Immers, hoe hoger de spanning, hoe groter rek,dus de doorbuiging van de ligger.


De glashulsjes zijn klaar en inmiddels verlijmt in het kopse balsa.



Aan de buitenvleugels zitten de balsa mpx eindribben. Veilig schuren gaat het beste met een plakkertje op de schuurlat. Zo hark je niet in het schuim van de vleugelkern.



Om het middenpaneel met V-stelling zuiver te kunnen bouwen heb ik een helling gemaakt. Twee gedegradeerde boekenplanken zijn voor zien van 4 aluminium kokers van 50*50*5mm groot en dik. Zo is de stelling lekker recht en stevig. Die kokers heb ik opgeduikeld van mijn werk. De planken stonden nog in de schuur. En zo komt splinter voor nop door de winter. Een paar pootjes van M8 draadeind, een draadgat in de koker en een moer op het pootje maken dat de helling perfect in elke gewenste V-stelling gezet kan worden.





Verder is het stabilo voorzien van een blokje kops balsa.




Nu is dit eigenlijk klaar voor de vacuumzak. Naja, mylar snijden. Kevlar op maat maken. Mylars spuiten (ik wil nog wat proberen...)
En een klein probleempje. D'r zouden eigenlijk Ø1.5mm carbon staven in de kern van het stabilo moeten worden gestopt. Ik heb de verkeerde liggertjes voor in het stabilo gekocht. Dus ga ik met UD carbon aan de gang. Maar de truuk is, hoe is dat te doen zonder een opvallende bobbel. Het makkelijst is “precured” ud carbon op maat snijden. Maar dan weet je zeker dat je een bobbel ziet. Lastiger is UD carbon direct (nat in nat) STRAK mee te lamineren. Daar denk ik nog even over na. Dan zie je volgens mij nauwelijks meer iets van een overgang. Ik heb in ieder geval geen zin om weer aparte liggertjes te bestellen als ik hier werkelijk meters aan diverse carbonsoorten en uitvoeringen heb liggen.

Ik heb mijn zinnen gezet om een plaat Styrodur 4000 en er liggen wat “lijntjes” uit in de bouwwereld. Styrodur 3035 van 40mm dik kan ik zo kopen, maar daar passen de snijmallen weer niet lekker. Moet ik uit gaan vullen en dat materiaal heb ik weer niet.

Verder denk ik eruit te zijn hoe de romp te maken. En wel zo:

Eerst komplete plug.
Dan het nosecone deel eraf zagen en negatieve mal om maken.
Eerste glasneus.
Dan een lekker dikke glasneus. Daarvan de servo tray maken die dan wel passend moet zijn in de eerst gemaakte glasneus.
Die weer op het andere plugdeel lijmen. Afwerken en de negatieve mallen trekken.
Daar kan dan de uiteindelijke romp in gemaakt worden.

Enige wat mij nog weerhoud om verder te gaan is de aansluiting van de pylon op de vleugel. Die vleugel heeft V-stelling van 2.5° en een profiel. Dat moet netjes aansluiten. En om een nette aansluiting te krijgen heb ik eigenlijk een gereed middendeel nodig. Er heeft zich al een klant gemeld voor een romp, boom en V-mount. De mallen moeten dus wel een beetje knapjes worden…..

 

Mijn vrouw vondt het maar niets dat ik weer een rood/wit blok schema toepaste voor de onderzijde van de vleugels.
Na een paar uurtjes denken, tekenen, bekijken en weer aanpassen rolde er onderstaande schema uit:



(wel een beetje geinspireerd door de Vision Sport van Mibo models...)

Bij een modelbouwwinkel in Schoonhoven haalde ik tape waarmee je goed (naar het schijnt) gebogen lijnen kan afplakken. Ik heb het nog niet geprobeert.

 

Ja, zo'n rood-wit schema heeft wel wat ! ;-)

Maar : complimenten voor je doorzettingsvermogen.

Grt,
Nick

 

Dit vind ik persoonlijk net leuk zo wordt het een compleet en volledig verhaal en ken je ook de reden die erachter zit waarom dit op die manier gedaan wordt en dat op de andere.Dat is toch wel fijn als je meer doet dan alleen fototjes kijken.
Hopelijk hou je het vol tot het einde. Ik geniet ervan en van mij zou je nog veel meer updates mogen doen, zelfs kleine.

Greetz

Tim

P.S. Je schema ziet er meer dan bangelijk uit 8)

 

Ik heb gisterenavond even een bakkie gedaan bij Berrie en uiteraard heb ik de bouw van de Supra live kunnen bewonderen.

Ik heb alles grondig kunnen bekijken en wat is dit licht zeg, petje af hoor!
En Berrie je kan altijd nog de billjard wereld op z'n kop zetten door met een super lichte carbon billjard-keu op de markt te komen :rolling: :rolling:
Ik zal vanavond erachter proberen te komen hoeveel gram per kub mijn blauwe roofmate(foam) is en dan hoor je dat wel, en als je een plaat nodig hebt dan gooi ik er wel een langs.

Veel succes met de mal/plug voor de romp, dit lijkt mij het lastigste project, en ik ben heel benieuwd hoe je dit probleem gaat aanpakken.

Bedankt nog voor de gastvrijheid en Kyra heeft vanochtend fijn een uur of 2 met jullie kadootje gespeeld

Groeten
Eric

 

Berrie,

Ik heb de dichtheid bepaald van een styrodur-2500 plaat en kwam ook op 33kg/m3. Als een doornee DHZ winkel al styrodur verkoopt is het meestal 2500 dus het is best mogelijk dat jij ook 2500 hebt gebruikt. 3035 kon ik alleen, na enig rondbellen vinden bij een speciaal isolatiebedrijf. Hoe ik aan 4000 zou moeten komen wist geen van de winkels.
Mogelijk is dus 3035 al veel harder dan wat jij (en ik) tot nu toe hebben gebruikt en maakt dat de zoektocht een stuk makkelijker!

ps Mooi kleuren-schema zo!

Patrick

 

Mm, ik ben er vrij zeker van dat mijn plaat 3035 is omdat deze "speciaal" voor mij besteld was in de DHZ. Daarnaast heb ik de 3035 plaat in mijn handen gehad bij de lokale aannemer en dat voelde exact zo aan. (wel 40mm dik ipv de 50 waarop ik mijn snijmallen al heb gemaakt)

Misschien wip ik binnenkort eens bij Eric aan om het verschil te voelen en eventueel een plaat over te nemen. Hoe dik zijn jouw platen Eric?

Dank je! Ik ben er ook erg tevreden over. Het is iets goeds wat (alweer), indirect, dankzij mijn vrouw tot stand kwam.

Ik zie nu alleen maar rood/witte kruizen waar afbeeldingen horen. Ik hoop dat dit tijdelijk is.........

Voor de rest. Er zitten weer bouwstapjes aan te komen. Ik wil het gedailleerd brengen. maar ik realiseer me de laatste tijd meer en meer dat Internet aan de ene kant veel goede dingen brengt voor de hobby, maar tenaanzien van bouwtijden de invloed van Internet niet echt posititief is............

 

Het bauwe schuim waar ik mee knutsel is 50mm dik.

Nadat ik een hoekje heb ingedrukt (dat testje wat jij mij liet zien van de week) begin ik een beetje te twijfelen, het schuim lijkt zwaarder maar volgens mij kan ik een hoekje makkelijker indrukken als dat schuim wat ik bij jouw gezien heb, dat zou betekenen dat het zachter is? (maar ik kan ernaast zitten)

Ik heb hier nog 3 platen liggen van 60cm x 120cm dus je kan nog aardig wat Supra's bouwen (als het de juiste stijfheid heeft natuurlijk)

Ik hoor het wel

Eric

 

Er zijn weer vorderingen te melden. Het werk aan de buitenvleugels gaat verder. Allereerst heb ik de schuimkern 4mm terug gesneden bji de trailing edge. Zo krijg je een strakke dunne trailingedge na het vacuumbaggen.



Daarna zijn de ailerons vrij gesneden. Het snijden doe je vanaf de relatief vlakke vleugelonderzijde. Daar zit ook de scharnierlijn.




Een rechte lat wordt door een loodaccu op zijn plek gehouden.




Het zelfgemaakte mesblok komt weer goed van pas. Er blijft een smal strookje schuim over waar je (ik...) niks mee kan beginnen.






Uploaded with ImageShack.us
Dit vervang je door een balsastrookje. Dat is makkelijker dan het lijkt.
Neem een 3mm balsaplankje. Teken een rechte lijn 7mm uit de kant. Vanaf die lijn schaaf je de balsaplank schuin, tot er een randje van 1-1.5mm overblijft. Dan snij je de strook balsa 3mm boven de 7mm lijn af zodat je een circa 10mm brede strook balsa hebt. De schuimkern leg je weer in de onderste schaal. Dan plaats je de strook balsa, met de dunne kant op de onderzijde, tussen het schuim van de vleugel en de aileron. Steeds een stukje gelijk schuren met de bovenzijde van de schuimkern en vastzetten met tape zodat het strak in elkaar zit.




Als dat klaar is moet je het balsastrookje voorzien van tape. Later moet dat eruit te halen zijn, na het vacuumbaggen.

Let er met schuren op dat het profiel reeds een flap uitslag naar boven heeft!! je moet dus een erg kort schuurvlakje gebruiken omdat er een holte. Even voor de indicatie een plaatje omdat ik het niet goed weet te omschrijven:

 

Nog een snijplaatje. Nu is de liggerkern losgesneden uit de schuimkern. Er blijft weinig over van een zorgvuldig gesneden kern... :roll:
Onder dit knopje zit de file waarin omschreven staat hoe je de ligger moet (kan..) maken.



Het stabilo is ook uit de zak! ietsie zwaarder dan wenselijk, maar ach, samen met het richtingsroer is er maar 1.6 gram teveel ingestopt.
Wat rottig ging deze keer was het volgende. Ik heb tot nu toe gewerkt met UHU spuitlijm. Nu gebruikte ik Bison spuitluijm. Dat spul is sterker. Als je dan het bakpapier inspuit zit het kevlar veel vaster. Nadat ik de gespoten mylar inrolde met epoxy en daar het velletje bakpapier/kevlar opgelegt had trok ik met een ruk het pakpapier van het kevlar. Nou, het papier was eraf, maar het kevlar was twee keer zo lang en twee keer zo smal geworden. Nondeju, dat was zweten voor het weer goed was! Maarrr, nu ziet niemand dat meer:



Volgende keer nog iets over de ligger in het stabilo. Mijn vliegmaat komt nu binnen om me te helpen met de tweede staartboom.

 

Dat ziet er weer eens strak uit.
Schema ziet er ook goed uit, nu ben ik zeer benieuwd naar de vleugel.
Is de vezel netjes gesloten gebleven deze keer? en zie je de onderliggende koolstof nog?

Succes met de vleugel, dattie maar net zo strak mag worden.

Eric