Batavia (Kolderstok) door AndreD

Voor het eerst dat ik hier een bouwverslag begin. Mijn vorige historisch zeilschip dat ik heb gebouwd was de Vasa. Daarvan had ik op MSW een bouwverslag bijgehouden. Destijds waren er meer mensen bezig met de Vasa en ik heb veel van de tips, ervaringen en gecorrigeerde fouten van anderen geleerd.
Voor belangstellenden:
https://modelshipworld.com/topic/1576-wasa-by-andre-finished-corel-175/page/7/

Mijn volgende project is de welbekende Batavia (1:72) vanuit de Kolderstok kit. Ik had dit model enkele jaren geleden, terwijl ik met de Vasa bezig was, gekocht vanuit een nalatenschap. Bij nadere beschouwing was er nogal slordig aan begonnen. Daarom mijn plan om dit model als dubbele beplanking uit te voeren, waarvoor ik bij Hans (van Kolderstok) dunne notenhouten latjes had gekocht. En bij de modeldag in het Scheepvaartmuseum had ik ook de 3D-geprinte ornamenten erbij gekocht: veel mooier dan de originele resin stukken.



Meest storende vond ik de vreemde plaatsing van de geschutspoorten. Daarom eerst een stuk slopen.
Deze beplanking is niet zo netjes, dus dat wordt straks flink schuren voordat de tweede beplanking erop gaat.




Vanuit de bouwtekening heb ik een papieren mal gemaakt om de plaatsing van de geschutspoorten over te kunnen nemen. Hierbij had ik de geschutsbekisting opnieuw gemaakt (de gaten zaten verkeerd in het achterstukje), en het gat erin geboord. Dat gat gebruikt om te bepalen waar het gat in de achterwand moest komen. Dat geboord en daarna het insteekkanon gebruikt om de bekisting van de geschutspoort goed vast te klemmen. De insteekkanonnen zitten nu niet vast.


De bouwtekening laat de voorste geschutspoort dicht, wat gedaan was (opmerking van Hans in verslag van Danny) omdat daar een spant zit. Toch heb ik daar wel een open geschutspoort gemaakt door eerst een stuk van die spant weg te zagen/vijlen.

 

Welkom en bouw ze

 

Hoi André, welkom hier.
Leuk om je nu ook hier te treffen. Een mooi pakket dat je verder gaat afbouwen en ik wens je veel plezier en succes.
Er zijn veel Batavia bouwers op dit forum die jou ongetwijfeld veel tips kunnen geven mocht je die nodig hebben.

groet,
Peter

 

Welkom Android, veel succes met dit mooie schip.

 

Ha die André, welkom hier
Weer een Batavia die ik zeer geïnteresseerd ga volgen, ik heb deze vanaf 2018 gebouwd, en het verslag is hier te vinden:
https://www.modelbouwforum.nl/threads/af-bouwverslag-batavia-van-kolderstok.262793/
Zeker de tuigage en zeilen zijn hier goed in terug te vinden..

Wil je nog een goed verslag van de Batavia doorlezen dan is het deze van Danny Mulders:
https://www.modelbouwforum.nl/threads/bouwverslag-kolderstok-voc-retourschip-batavia-1628.234841/
Dit is vanaf het begin allemaal zeer duidelijk beschreven.

Dus zoals je ziet is er genoeg voorhanden en mocht je nog wat te vragen hebben dan lezen we het hier wel.

Veel succes met dit mooie project.
Groetjes Koos

 

Welkom Andre

 

Welkom Andre, en veel plezier met je Batavia

 

Hallo Andre. Ik ga je volgen! Succes!

 

Hallo Andre, ook welkom hier. Was zelf indertijd ook met de Vasa bezig, zowel hier als op MSW.
Ga je zeker hier ook weer volgen bij dit mooie model.

 

Welkom! Indrukwekkend project heb je al afgerond. De volgstand staat aan!

 

Leuk om alle welkomstwoorden te lezen!

De laatste week was ik aan het bouwen, maar ook wat aan het lezen en nazoeken over de Batavia. De cahiers heb ik niet helemaal gelezen, maar wel stukken erin. Die cahiers zijn in zwart-wit en ik was wat op zoek gegaan naar wat passende andere kleuren zouden zijn, want ik vind het kleurenschema van de replica niet zo mooi.
Daarbij toevallig een interessant wetenschappelijk artikel (Hist Arch (2023) 57:50–73 ) tegengekomen/gevonden uit 2023 waarin de rompvorm van een aantal scheepsmodellen, waaronder de huidige replica (eigenlijk het Kolderstokmodel), wordt vergeleken met wat er maritiem archeologisch is gevonden van de Batavia. Dat artikel was open source:
https://researchnow-admin.flinders.edu.au/ws/portalfiles/portal/80315922/McCarthy_Virtual_P2023.pdf
Hun conclusie is dat de historische vondsten goed overeenkomen met een scheepsmodel genaamd N16 (uit het maritiem museum in Rotterdam), en aan de hand daarvan hebben zij een digitale reconstructie gemaakt. Grootste verschil is de dat de spiegel breder is aan de bovenkant. En een ander verschil is de positie van de geschutspoorten.
Ik ga kijken hoeveel ik hiervan kan verwerken in mijn model.




In ieder geval al meegenomen in het aanpassen is de positie van 2 achterste geschutspoorten die op een lager dek zouden staan. De geheel achterste poort heb ik uitgezaagd in de romp en dan in het gat wandjes gemaakt en een achterkant waarin een insteekkanon past.

Nu zijn dan aan stuurboordzijde alle geschutspoorten aangebracht en de scheepshuid eromheen dichtgemaakt. Dat het nu niet zo netjes is maakt niet zo veel uit, want er komt nog een tweede beplanking overheen.


Inmiddels ook begonnen aan bakboordzijde, met mijn simpele mal.

 

Interessant stukje van McCartney en Wendy. Ik had al begrepen dat toen de Batavia in Lelystad gebouwd werd men geen vragen mocht stellen hoe Vos aan de rompvorm kwam en hoe deze geconstrueerd was.
De geschutspoorten staan niet op een lager dek, maar bij deze schepen in die tijd versprong het dek op eenderde ongeveer. Moet ik even opzoeken hoe dit precies zat. Maar dit deed men bij deze schepen in die tijd door het dek middels een opstap lager te plaatsen. In een latere tijd deed men dit niet meer met een opstap maar trok men het dek gewoon recht. Daarom zie je de geschutspoorten bij Hollanders ook in de berghouten zitten op het achterschip. Zo ontweek men de zeeg die in het dek zat en kon men lading of geschut makkelijker manoeuvreren. Bij latere schepen zie je de verspringen van de geschutspoorten ook niet meer.
Maar om in je huidige stadium van de bouw de bredere spiegel te construeren is wel een behoorlijk dingetje. Je zal een flinke aanpassing moeten maken boven de onderste geschutspoorten. Wat je kan doen is de tekeni g van de Prins Willem ernaast te leggen, om het verloop te zien dat hij dan volgens McCartney en Wendy zou moeten krijgen. Succes, dit is interessant om te volgen. Benieuwd hoe je dit gaat aanpakken.

 

Stephan,
Dank voor je nadere uitleg. Fijn om feedback te krijgen met nuttige informatie!
Goede tip om bij de Prins Willem tekeningen te kijken om zo de vorm van spiegel en wulf te kunnen aanpassen.

 

Ook de geschutpoorten aan de bakboordzijde opnieuw gemaakt. Voor de extra achterste poort een hele stellage gemaakt om daar het bakje tegenaan te lijmen waarin het insteekkanon komt.


Overview van insteekkanonnen (nog niet gelijmd) aan bakboordzijde


En ook alvast de bakjes/binnenkant van de geschutspoorten mat-zwart geverfd (Humbrol verf). Dat er wat verf aan de buitenkant zit is nu niet erg omdat er nog flink geschuurd gaat worden en er een tweede beplanking op komt. (ik zie nu op foto dat er nog wat plekjes een likje verf nodig hebben...)

 

Zoals in een eerdere post beschreven wil ik proberen zo goed mogelijk de rompvorm benaderen zoals in dat recente artikel was beschreven.
Hiertoe de afbeelding uitvergroot en geprint en op model gezet voor de maatvoering voor de aanpassing. De voornaamste aanpassing is aan de achterkant, waarbij de bovenkant van de spiegel minder smal toeloopt. Ik heb niet de spanten vervangen, maar er gewoon wat taps lopende balkjes op geplakt om zo de bredere vorm te krijgen. Ook de breedte ter hoogte van de ramen en galerij was breder. Hiertoe heb ik zacht hout in strookjes erop geplakt en daarna veel geschuurd om de soepele overgang te krijgen.



In de spiegel ook de geschutpoorten gevuld met een bakje om een insteekkanon te kunnen plaatsen. Omdat ik niet goed erachter kan komen, is er een latje aan het bakje gelijmd om het zo te kunnen plaatsen.



Mijn versie zal 4 ramen in de spiegel krijgen. Dat betekende allereerst om wat weg te boren/breken/slijpen van de achterliggende spanten. Daarna gevuld met hout en de 4 ramen alvast uitgetekend. Ik ben al begonnen met met boren/zagen, maar daar volgt later nog foto van...

 

Het lijkt of het midden van de 4 ramen niet recht boven de steven zit. Of is dit vertekening van de foto ?

 

Jan: je hebt inderdaad gelijk: de middellijn blijkt niet op dezelfde as als de steven. Dat had ik zelf nog niet opgemerkt: bedankt!
Ik had het midden van de bovenkant uitgetekend zonder rekening te houden met de steven. Overigens ging het uitzagen ook niet precies op de lijntjes, dus ik moet nog bijschuren en dunne latjes gebruiken om ergens anders het teveel weggezaagde te compenseren...

 

De ramen waren niet symmetrisch uitgetekend en daardoor had ik ze ook niet symmetrisch uitgezaagd. Dit is in de eerste foto te zien. Dit heb ik grotendeels gecorrigeerd door de dikke raamstijlen wat te versmallen en een dun latje erin te plakken bij de beide ramen aan bakboordkant, opdat de ramen daardoor effectief gezien wat werden verplaatst.
In de openingen van de middelste ramen is het restant te zien van de (met de boor) weggehaalde spanten.

 

Een mooie correctie op de ramen André!

 

Mooi werk zeg. Gaaf dat je er op deze manier vanuit de historie je eigen draai aangeeft en het model daarop aanpast. Complimenten