Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 37)
Zojuist een aflevering van mijn verslag in m'n weblog geplaatst. Hieronder als vanouds een kopie:
Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 37)
Zo, er is weer een ei gelegd zo rond de Pasen. In het totaal wellicht een kriel eitje, maar het voelde aan als een struisvogel ei!!!!! Het eeste "aktiepunt" uit mijn vorige verslag is uitgevoerd: de patrijspoorten zijn geboord.
Toen ik aan dit schip begon heb ik me een hoop dingen niet gerealiseerd, en misschien maar goed ook. Één van die dingen waren de patrijspoorten, zowel wat betreft het aantal, als het probleem hoe die op de huid van het schip af te tekenen. De tekeningen van de RDM geven de patrijspoorten in de vorm van lijsten per dek, te weten van boven naar onder het Onder Promenadedek, het Main dek, en de A-, B, en C-dekken. Deze dekken volgen grotendeels de zeeg van het promenadedek, en met een vaste afstand van de patrijspoorten vanaf de dekken moeten de patrijspoortlijnen dus ook de zeeg volgen. Verder worden de langsposities aangegeven met de spantnummers waartussen de patrijspoorten worden aangebracht. Ik ben begonnen die lijsten in Excel over te nemen, hieronder een grafische weergave daarvan:
Snel even geteld, en dan kom ik totaal uit op 729 poorten!!!
Met de spantnummers heb je nog niet de langscoördinaat van een poort. De spantafstand is namelijk niet overal even groot. Het grootste (midden)gedeelte heeft een (1:1) spantafstand van 825 mm, maar aan het voor- en achterschip zijn er ook stukken met een spantafstand van 685 en 610 mm. Daar heb ik toen ik daar het eerst mee in aanraking kwam in Excel een macro voor gemaakt, die in de vorm van een functie de langscoördinaat voor een gegeven spantnummer uitrekent. Maar die langscoördinaat is de positie van de poort gemeten over hart schip, en niet langs de scheepshuid. Het bepalen van de juiste plaats van de patrijspoorten op de scheepshuid heb ik in twee stappen gedaan. Ik vermoed dat er hier ervaren bouwers zijn die deze werkwijze omslachtig en niet echt noodzakelijk vinden, maar ik ben ook maar een nieuweling in deze tak van sport en ik kon zo snel geen andere werkwijze bedenken.
Als eerste heb ik de zeeglijn van de poorten per dek uitgezet. Ik had gelukkig met het maken van de romp de bovenkanten van de rompspanten de zeeg van het promenadedek laten volgen. Het probleem was dus om lijnen op de romp te krijgen die een vaste vertikale afstand hebben tot het promenadedek. In het midden van het schip zijn de scheepswanden zuiver vertikaal, dus zou je dat gewoon met een lineaal of schuifmaat kunnen aftekenen. Maar naar het voor- en achterschip gaat de romp schuin lopen, en is dat niet meer zo eenvoudig te doen. Voor dat doel heb ik onderstaand hulpstuk gemaakt:
De onderkant van de grote plaat moet op de bovenkant van de spanten vallen, de kleine blokjes zorgen ervoor dat de spanten er precies tussen vallen. In het latje dat daarop loodrecht is gelijmd zijn 5 gaatjes geboord op de afstanden die de patrijspoorten van de 5 dekken onder het promenadedek liggen. In die gaatjes past (strak) een stalen pennetje met een scherpe punt. Het is misschien allemaal niet zo duidelijk uitgelegd, maar wellicht dat onderstaande foto het geheel wat duidelijker maakt:
De bovenkant van de kiel waar de blokhaak op staat loopt wel horizontaal, en volgt dus niet de zeeg, dat doen alleen de bovenkanten van de spanten waar de aftekenmal op rust, Door dus nu de mal met de blokhaak zuiver vertikaal te stellen en dan de mal zover te verschuiven dat de punt van de stalen pen de huid raakt heb je de precieze vertikale positie van de hartlijn van de poorten en de plaats van het midden van de spant op de huid. Met een klein tikje met een hamer heb je dan een centerpunt die die plaats markeert. Om dat wat duidelijker zichtbaar te krijgen had ik banen dun (geel) afplaktape op de romp geplakt. Op bovenstaande foto ben ik bezig met het derde (A) dek van boven, van de bovenliggende Main en Onder Promenadedekken zijn de potloodlijnen die de aftekenpunten verbinden (met moeite) zichtbaar. Op deze manier zijn dus de zeeglijnen van alle 5 dekken aan stuur- en bakboord afgetekend.
De volgende stap is de langsposities van de poorten bepalen. Midscheeps is dat weer geen probleem omdat de romphuid daar parallel loogt met de hartlijn. Maar naar het voor- en achterschip gaat dat weer schuin lopen, dus liggen de plaatsen van de poorten langs de huid niet vast met de positie langs hart schip. Om het niet nog ingewikkelder te maken volsta ik hier met de opmerking dat ik door het opmeten van de spantafstanden langs de huid de plaats van de poorten langs de huid heb berekend, waarvoor ik weer een aparte Excel macro moest schrijven. Maar als je dat voor 729 poorten moet doen is dat een tijdsinvestering die zich snel terugbetaalt. Uiteindelijk heb ik die uitgerekende langsposities in een tekenprogramma ingevoerd en uitgeprint. Deze heb ik toen per dek langs de hartlijnen op de romp geplakt, zoals hieronder te zien is voor het boven promenadedek.
Op de papieren stroken is te zien dat daarop de onderliggende dekken ook al uitgeprint zijn, en door telkens een strook af te snijden had ik dan gelijk de mal voor het onderliggende dek. Op de mal zijn de poortposities geprint, en die heb ik door een hamertikje op een krasnaald (gebruikt als centerpunt) op de romp overgenomen. De centerpunten heb ik vervolgens gebruikt voor het voorboren met een 1 mm boortje, dat daarna opgeboord tot de eindmaat van 2 mm, een beperkt aantal (eerste klas hutten en eetzalen) moesten nog tot 2,5 mm worden opgeboord.
Hieronder een foto van het eindresultaat voor de stuurboordzijde, maar daarop zijn de poorten lang niet allemaal te zien. Dat zal pas het geval zijn, denk ik als de romp licht grijs en wit is gespoten. Een detailfoto geeft daaronder een wat beter beeld.
Op het eerste gezicht lijkt het een chaos van poorten. Als je bezig bent herken je wel steeds een bepaald ritme, maar als je daar dan even in zit, ben je het plotseling weer kwijt. Ik herken dat gevoel wel van vroeger op de dansvloer!!!
De logica van de plaatsing van de poorten zie eigenlijk alleen als je de dekplattegronden met hut- en zaalindelingen erbij hebt.
Even nog een plaatje van bakboord, met de bovenbouw erop.
Dit is niet alleen voor het plaatje, want ik ben hier bezig het voordek pas te maken en daarna definitief vast te zetten. Dat is ondertussen gebeurd, en ik ben nu bezig met het maken van een mal voor de uitslag van het boegboord. Tot nu toe heb ik voor de bovenbouw alle uitslagen kunnen berekenen en tekenen, maar voor het boegboord lukt dat niet. Dat is echt een kwestie van mallen pasmaken van dun karton, en dat gaat tot nu toe echt niet vlot. Ik ben nu al aan m'n vijfde correctie, en begin er nu pas in te geloven dat het de goede kant op gaat. Maar daarover later meer.
Groet,
Ad Bakker
Hoe dan ook, ga zo voort! Ik volg je ontwikkelingen met grote belangstelling!
