Hardsolderen

Hey Finn,

Leuk dat je daar mee komt.
Ik zag het ongeveer een week geleden.
Gasfluxhardsolderen van frames gebeurt nog steeds.
Hier gebruikt de lasser Silicone bronze, Selicium-koper ofwel SUCI3.
CuSi-3 lasdraad voor het Mig lassen (solderen) | Certilas
Hij heeft geen smeerbare flux,
maar een (waterdunne) gasflux die mee gezogen wordt door het actyleengas.
Hier is het frame alvast met tiglas puntjes gehecht.
Je hoort bij het voorverwarmen het buismetaal krakend uitzetten.

Wat ik hier zie is dat de lasrups in de hoek gelegt wordt.
Ik zie hier geen capilaire die gevult gaat worden.
Dus de raakvlakken tussen de buisdelen worden niet echt gevult.

Ik heb laatst nog iemand dit hardsoldeerwerk aangeleerd.
Eerst capillair verbinden dan gaan we voor de optiek.
Eerste vereiste is dat de raakvlakken ook echt netjes zo goed als naadloos raken.
Daarna maak je de keuze voor schulpjes zoals hier,
of zoals bij fietsframe bouwers een mooi vol glad uiterlijk.

De draden die ik/jij hier voor kan inzetten zijn,
messing 60-40, scheldnaam "lasbrons"
messing 60-39-1, scheldnaam "seliciumbrons"
messing L-CuNi10Zn42, scheldnaam "nikkelbrons", "brons N"
CuSi-3 97% koper en 3 %selicium, scheldnaam "seliciumkoper"
Al dan niet met gasflux of fluxpasta.

Maar een mooi frame daar in dat filmpje.
Daar moet ik toch evven goed voor gaan zitten om dat ook zo af te leveren.

Zag twee weken geleden bij een motorfanaat een frame staan.
Dit was een wegmotor in opbouw.
Het frame zou geverft worden.
Dat was geen schande, zoek een mooie kleur.
De lassen waren met tig gelast.
Een tiglas zou er het zelfde uit kunnen zien zoals de hardsolderingen op het filmpje.
Maar dat was hier niet.

Dat frame van het filmpje zou ik blank lakken.
Heb een jaar gelede schade aan een hardsoldeerframe gesoldeerd.
Dit stalen frame zou in de olie gezet worden.
Ook mooi.

Genoeg gekletst
Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Hardsolderen
sterkteproef


Foto's w.p.2-2021

stalen onderplaatje 3x25mm Het plaatje is glasparel gestraald.
stalen stiften 8mm. De stiften zijn 2,5 mm geboord.
Per boring een 2,5mm 55% zilversoldeer ingebracht met vloeimiddel.
Per stift van onderen heetgestookt en boven rondom tot vloeien toe.
Af laten koelen, stralen, inspannen in de bankschroef en met een flinke tang rijten en trekken.

Ik ben tevreden.
Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Verlichting

Van het weekend een led-lampje opgehangen.

foto w.p. 2-2021

Verbluffend wat de techniek opgeschoven is.
25 jaar geleden nog een heftig gesprek gehad met een ouwe doorgewinterde elektrische vakidioot.
Een super vakman.

Er komt een tijd dat trafo's niet meer nodig zijn.
Onmogelijk.
Het gaat komen.
Kan niet.
Zeker weten.

Willum

 

©

foto w.p. 2-2021
En nog kom ik foto's tegen op bijvoorbeeld goegel?

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Hardsolderen

Vloeimiddel voor bijvoorbeeld het hardsolderen van staal of roestvrij staal.
De soorten staal of rvs die je kunt hardsolderen zijn bijna onbegrenst.

© foto w.p. 2-2021

Toevoegdraden zijn al eens eerder beschreven.
Messing, brons, nikkelbrons, aluminiumbrons...
Zoek je een leverancier voor de flux,
Zoek op: "din en 1045 - fh 21"
Op de foto staat een oud potje Charge 158080/03/12.
Productie datum is hier af te lezen maart 2012.
Omdat fluxen/vloeimiddelen beperkt houdbaar zijn is deze flink over de datum.
Of de flux toch werkt, dat is testen.
Deze flux bestaat in poeder en in pastavorm.

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Willum,
Hoe ik ook zoek, ik kan nergens de chemische samenstelling van Flux vinden, misschien geheimschrijverij.
Vroeger werd het product "Borax". natuurlijk zout van boorzuur, Natriumtetraboraat, gebruikt.
Hiermee heb ik vele jaren later nog mee hardgesoldeerd.
Wordt door leveranciers de gebruiksdatum gebruikt voor het vervangen van hun product?
Overigens, mijn vraag heeft geen betrekking op de pasta vormen, alleen op de poeder vormen.
Waarom, het is een zout en goed afgesloten kan er geen vocht toetreden.
Mijn vraagstelling is geen commentaar, maar verkrijgen van meer kennis.
In afwachting, groet, Henk.

 

Hardsoldeerflux

DE_26-Hartloetpaste_UNIVERSAL.pdf

Helaas kan ik op de site van Felder geen datablad vinden met de samenstelling.
Sorry Henk.
Deze Universal-flux is een samenstelling van meerdere chemicalieen/boraten.

Borax en boorzuur heb ik hier in de kast staan.
Borax gebruik ik zelden, daarvoor boorzuur weer meer.
Deze enkelvoudige chemicalieen lijken langer/lang houdbaar.
Toevoeging:
even opgezocht,
borax is 2 tot 3 jaar houdbaar, daarna verliest het haar eerste eigenschappen.

Griffon had bijvoorbeeld "boracit" maar dit was ook niet alleen borax.

Bij "flux 6" staat de samenstelling ook niet opgesomd, hier staat boraten, dus meerdere.
Technischespecificaties
Basisgrondstof: Boraten
Kleur: Wit
pH-waarde: ca. 8
Opslagcondities Minimaal 24 maanden.
angebroken verpakking is beperkt houdbaar.
Verpakking goed gesloten opslaan op een droge, koele en vorstvrije plaats.

De korte houdbaarheid heeft meestal te maken met de samenstelling van meerdere chemicalieen tot flux.
De werking van de samenstelling breekt naar verloop van tijd zichzelf af.
Dit fenomeen zie ik niet alleen bij flux.

Nogmaals:
Vroeger kochten wij wasmiddel voor de wasmachine in grote kartonne tonnen.
Het wasmiddel was in de ton verpakt in gesloten plastic.
En toch stond daar lang geleden al de waarschuwing op,
Beperkt houdbaar. Bij opening ca. een jaar.
Daarna was ook waarneembaar dat het wasmiddel minder effectief was.

Inwerkingen van lucht en vocht bevorderen/versnellen het verouderen van dit soort producten.

Zo zijn er ontelbaar veel chemicalieen die hun eigenschapverliezen, zelf autobenzine.


© foto w.p. 2-2021

Zo zie je, mijn Borax is over de datum.
En dan een heel klein lijstje op de pot met toepassingen.
Als vloeimiddel bij het glazuur maken voor keramiek,
Beitsen van staal met zoutzuur en borax om te neutraliseren.
Etc, etc...


Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Hardsoldeerflux

Wat een hardsoldeerflux moet doen,
Deze flux moet werken op een metaal
bij een bepaalde werkingstemperatuur
en met een toevoegmetaal.

Ieder toevoegmetaal dat geschikt is om werkstukdelen te verbinden heeft een best passende flux.
Deze flux moet passen in de smelt en vloeitemperatuur van het toevoegmetaal.
Bijvoorbeeld, bij 55% hardsoldeerzilver 620 tot 650 graden Celsius.

Een flux moet desoxideren/reinigen,
de oppervlaktespanning breken
om het uitvloeien/bevochtigen te bevorderen en optimaal te laten verlopen.
Dit alles om een goede hardsoldeerverbinding te realiseren.

Een 55% hardsoldeerzilver gaat meestal samen met een vloeimiddel tot maximaal 800 graden Celsius.
55% is gemaakt om als bonte hond te dienen, bijna alle metalen zijn hiermee te solderen.
Uitermate geschikt voor het fijne en kleine werk.
Apparatenbouw, modelbouw, etc..

Een messing of koper-geleerde hardsoldeerdraad
begint bij 800 graden Celsius
en kan vaak door tot 1000 graden Celsius in smeltemperatuur.
Beter inzetbaar bij het al iets grovere werk.
Apparatenbouw, machine reparatie/revisie, gietijzer-en gietstaal reparatie, fietsen-en motorframe bouw, etc..

Aluminium hardsolderen
Hier zijn eigen fluxen voor.
Geschikt om het aluminium te desoxideren aan het begin en tijdens het soldeertraject.
Ook hier moet het vloeimiddel het toevoegmetaal helpen de soldeerdelen te bevochtigen.
Dit om zo een schone en goed gevulde soldeernaad te krijgen.
Tevens kunnen veel van deze aluminiumfluxen er bij helpen aluminium aan andere metalen te verbinden.
Aluminium aan koper, messing, rvs..
Let wel!
Aluminium is niet te solderen
met de fluxen voor hardsoldeerzilver en messing of koper-geleerde hardsoldeerdraad.

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Hardsolderen workshop

Ik hoor vandaag dat er een hardsoldeerworkshop gepland gaat worden
op zaterdagmorgen 3 april 2021.
Heb je interesse kijk even:

Hardsolderen
schoolmeesters-hardsolderen.nl

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Aluminium hardsolderen

Aluminium is niet te solderen
met de fluxen voor hardsoldeerzilver en messing of koper-geleerde hardsoldeerdraad.


foto workshop schoolmeesters 2-2021

Hier maakt Tim een aluminium hardsoldering met twee plaatjes aluminum 2mm.
Er is een aluminiumhardsolderflux gebruikt met aluminiumdraad ALSI12.
Mooiere en betere soldering bestaat er niet.

Heden ten dage zijn er enorm veel aluminium smeer of (hard)soldeerdraden te koop.
Er zijn blanke draden, flux-ommantelde en flux-inwendige draden.
Er bestaan veel verschillende legeringen voor hard-en zachtsoldeer.
Ook zo is het met fluxen/vloeimiddelen.
Pastavorm en poedervorm.
Corosief en niet corosief.
Voor hoge en lage soldeer temperaturen (hardsoldeer en zachtsoldeer).

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Hardsoldeerflux

Aardig om te weten:
De tijd staat niet stil. Men werkt aan gezondere werkzaamheden.
Als kopie van hun website.

Boorzuur Borax
Goed om de huidige en toekomstige REACH-wetgeving te volgen
en te antwoorden op milieueisen toegepast op onze sector te vinden,
Castolin ontwikkelde een soldeer assortiment
die geen CMR-eigenschappen (kankerverwekkende, mutagene, reproductietoxische) bevat.
Dus geen boorzuur of borax.

Wat is REACH?
REACH is een nieuwe communautaire verordening van het Europees inzake chemische stoffen en het veilig gebruik ervan.
Het gaat over de Registratie, Evaluatie, Autorisatie en beperking van Chemische stoffen.

Het doel van REACH is om de bescherming van de menselijke gezondheid en het milieu te verbeteren door de betere en snellere identificatie
van de intrinsieke eigenschappen van chemische stoffen.

Op hetzelfde moment,
moet innovatief vermogen
en de concurrentiekracht
van de EU-chemische industrie worden versterkt.

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

En dan naar buiten


© foto w.p. 2-2021

Even het Maasveer bekeken.
Gierpont met motor.
Er was nogal wat scheepvaart.
Op de foto een grindbak.

Willum

 

Hardsolderen workshop

De werkstukken zijn ruim voldoende besteld.
Messing, koper, rvs, staal en ook aluminium zal er voldoende aanwezig zijn.
Mogelijk dat er ook krukas werkstukken bij zullen zijn.
En dan,
Is er vlaai bij de koffie?

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Aluminium solderen

Extrusiealuminium zoals profielen, buis en koker zijn net als plaat goed te solderen.
De profielen zoals in de bouwmarkt zijn meestal van het type 6000 dat goed te solderen is.

Solderen kan in drie grove temperatuur gebieden van ca. 250 graden, 400 graden en 650 graden Celsius.
250 graden Celsius met zachtsoldeertin achtige draden met passende flux.
400 graden Celsius met middensoldeer draden met passende flux.
650 graden Celsius met hoogsmeltend soldeerdraad met passende flux.
Flux kan, als mantel om de draad, in de draad, of los als smeerflux.
Flux zal altijd nodig zijn voor een goede (gevloeide) soldering.

Een laagtemperatuur (ca. 250) soldering is gemakkelijk te maken zonder veel risico.
Geschikt voor lage belastings temperaturen, en is weinig treksterk.

Een middentemparatuur (ca. 400) soldering is nog goed te doen.
Geschikt voor hogere belastings temperaturen, en is treksterker.

Een hoogtemperatuur soldering (ca. 650) heeft iets meer oefening en inzicht nodig.
Geschikt voor hoge belastings temperaturen, ligt bijna gelijk aan het werkstukmetaal.en is zeer treksterk.

De solderingen worden gemaakt als capillair-of stompe vlamsoldering.

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Tijdens de cursus gedaan, erg leuk en ging ons redelijk goed af.
De eerste met een gaatje erin gebrand, maar de tweede poging is ons goed gelukt.
Ben nog altijd blij dat ik de cursus (zilver) hardsolderen heb gevolgd.
Voor iedereen die twijfelt, zeg ik, doen !!!!
Groet, Ruud.

 

Hardsolderen

Ruud als ik dit zo lees ben jij een echte ambassadeur.
Mooi als iemand zijn waardering uitspreek.
Op de foto's die je hier geplaatst had lag een aardige variëteit aan werkstukken.
Was de cursus voor jou als modelbouwer dat wat jij nodig had?
Miste je nog iets behalve vlaai?

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Soldeerbranders

Ik zou hier een stukje kunnen schrijven over (hard)soldeerbranders.
Ik moet hier nog eens over nadenken.
Er zijn zoveel soorten, typen en dan ook nog merken.
Er is natuurlijk voor ieder wat wils.

Propaan:
Creme brulee branders, hervulbaar,
Prikbusbranders, wegwerp
Schroefbusbranders, hervulbaar en als wegwerp,

Schroefbusbranders met slang en brander, hervulbaar en als wegwerp,
Campinggasflesjes met reduceer, slang en brander, ruil, leeg tegen vol,
Karweiflesjes met reduceer, slang en brander, (die oranje 1 liter dingen) hervulbaar,
Karweiflesjes met reduceer, slang en brander, (tot 3 liter flesinhoud) hervulbaar, ruil, leeg tegen vol,
De grijze, groene of blauwe propaanfles (5 kilo, 10 kilo of zelfs 30 kilo gasinhoud) met reduceer, slang en brander, ruil, leeg tegen vol,
Bij een mooie blauwe vlam toch goed voor ca. 1900 graden Celsius.

Veel modelbouwplezier,
Willum

 

Soldeerbranders

Kreem brulee branders.

© foto w.p. 3-2021

Links, Mooi helder scherp vlammetje 1900 graden Celsius. Rechts, Minder lucht door het dichtdraaien van de regelaar, resultaat zachtere vlam.
Als de soldeeronderdeeltjes erg fragiel zijn wil ik minder risico lopen en draai ik de vlam wat zachter. (Dit zelfde doe ik ook met gas-zuurstofbranders.)
Ik gebruik deze branders bij de echte klein werkstukjes.
Veel verwarmingsvermogen is er namelijk niet om grotere massa's te solderen.
Je zou de te verwarmen massa
per metaal in grammen gewicht kunnen uitdrukken.

Vergelijkbare branders in deze grote zoals deze zijn er veel.
Dan zijn er nog van de bouwvorm nog iets grotere.
Vaak worden deze branders "koksbranders" genoemd.

Veel modelbouwplezier.
Willum

 

Hallo Willum,

Je schrijft dat je bij gas-zuurstofbranders de vlam wat zachter instelt als het om kleine werkstukjes gaat.
Ik hou standaard 2,5 bar zuurstof en 0,5 bar acetyleen aan bij mijn gloor lilliput branders.
Kun je me zeggen wat een bruikbare lagere druk is voor beide gassen, passend bij het werkingsprincipe van de brander?
Mijn kleinste is brandergrootte 0.

Alvast bedankt!

 

Hardsoldeervlam

Mallegat,
Bij acetyleen-zuurstof, propaan-zuurstof of waterstof-zuurstof kun je de vlam regelen met het gaskraantje op je handgreep van de brander.
Wat jij schrijft is perfect,
zuurstof 2,5 bar zoals het ook op jou lasvoorstuk ingedrukt staat.
Voor het brandgas 0,5 is al royaal maar goed.
Bij een neutraal ingestelde vlam is de verbranding optimaal en bereikt een temperatuur van 3200 graden Celsius.
Wil je de vlam zachter hebben wijk je af van de optimale temperatuur 3200 graden.
Je geeft meer gas met de gaskraan op je handgreep, of je draait het kraantje zuurstof iets dicht.
De vlam zal minder fel blauw worden en daarmee is de 3200 graden Celsius om zeep geholpen.

Ik stel meestal eerst de vlam neutraal in en draai dan het kraantje zuurstof iets dicht totdat ik een mooie zachte vlam heb.

© foto w.p. 3-2021

Zou je propaan-zuurstof hebben werkt dit nog iets beter, nog zachter.
Geeft wel hetzelfde vlambeeld als de foto hierboven.

Let wel,
Als ik een Gloor Lilliput netjes wil laten brander met de lasvoorstukken nul, een en twee dan gebruik ik zo wie zo een lagere zuurstofdruk dan 2,5 bar.
Dit is dan eerder 1,5 bar.
Vanaf nummer drie tot en met nummer zes is het 2,5 bar.
Ik heb daar ooit eens een tabel van gemaakt maar het staat hier eigenlijk al beschreven.

© foto w.p. 3-2021

Veel modelbouwplezier,
Willum