Zwei Antik Segler

Mag ik daar deze praktische tip aan toevoegen?

Met het maken van zo'n schuine lijmverbinding ga je de fout in als je de latjes afzonderlijk schuin afschuurt. Dat ga je nooit goed aansluitend krijgen en dan krijg je een slechte lijmverbinding.

De truuk is de latjes naast elkaar te leggen en gezamenlijk schuin te schuren. Dat is ook nog eens makkelijker en het hoeft niets eens precies qua afmeten ... op deze manier worden ze identiek en daar gaat het om. Maak de lengte van de verbinding minstens 10 keer zo lang als de dikte van de latjes.

​

En ze verlijmen gaat heel makkelijk op deze manier. Hou één latje tussen twee linialen o.i.d. met een stuk tape in de aanslag. Schuif het andere latje er tegenaan - niet te hard, niet te zacht, vooraf even proberen - en tape eroverheen. Knip de tape in bij de punten van de latjes en druk de tape tegen de zijdes van de latjes.

​

Door dat inknippen van de tape kan je de verbinding 'openvouwen'. Houtlijm er in; latjes op een vlakke ondergrond houden; overtollige lijm wegvegen met een vochtig kwastje en knijpers er op.

​

Perfecte lijmverbindingen ...

​

 

Henri, dat ziet er strak uit!

Ik weet zeker dat deze lasverbinding sterker is dan het hout.

Johannes

 

Bekend?
SAMTalk group - Vintage Aeromodeling
www.co-op-plans.info
http://groups.yahoo.com/group/SAM-electric/

 

http://www.wikironvansommeren.nl ????
:shock:

Jij bent echt een archief ...

Dirk.

 

Ach Dirk, ik val al jarenlang mensen lastig met doe-het-zelf motorenbouw, dan kom je nog eens ergens

 

Heren, is dit niet erg off topic?

Johannes

 

inderdaad,je hebt gelijk,ze is inderdaad van melick.
hoe vloog de mamselle???
ik heb ze vergroot naar 150cm,komt een 4cc 4takt op,lekker rondtuffen.

 

Hallo allen

Alhoewel ik dit al eens eerder in een ander 'draadje' heb gemeld, nogmaals;

De 'Stootkop' is een ontwerp van mijn vader Jos van Melick, later heeft Justus van Hattum een 'Super Stootkop' uitgebracht.

De verschillen tussen deze 2 toestellen zijn mij jammer genoeg niet bekend.

Harry van Melick

 

HAST

Het lassen (Schäften) van de gordingen.
De handig tip van Henri heb ik nu in praktijk gebracht.

Op de foto zijn duidelijk de jaarringen te zien.
Er zijn meer dan 6 per centimeter, dat betekend dat een
lasverhouding 1 / 11 volstaat.



Eerst grof voorbewerken met de houtschaaf want dat gaat sneller dan schuren.



Op maat schuren.



De grenenhouten latjes zijn 3 mm dik en 10 mm breed.
Voor een goede geleiding zorgen twee metalen vlakstukken.



Voordat de tape erop gaat eerst twee stukjes papier plaatsen.


Tape goed aandrukken en de latjes zijn klaar voor het lijmen.

Johannes​

 

leerproces

Hallo Johannes en Henri,

Van dit draadje kan ik als houtbouwer vast weer een hoop leren

succes beide met de bouw van deze mooi historische modellen en we volgen het op de voet

groet

Terence

 

Wat de Stootkop betreft: Harry van Melick is ook al op zijn strepen gaan staan en ja ik ben een beetje overgevoelig voor toedichten van verkeerde credits.
Ook Joep vH was dat trouwens, zeker als dat anderen betrof!

De Mamselle vloog toendertijd uiteraard als vrijvliegend sportkisje en was een heel plezierig vliegertje (en makkelijker te bouwen en sterker dan dat het wellicht lijkt.)
De grap was om het motortje zo langzaam te zetten dat ie net van de grond loskwam en dan zo laag mogelijk rond bleef crossen.
(hoogvliegen is niet zo'n goed idee want het vliegt ook heel makkelijk in thermiek weg)
Zij was me aangeraden door Paul Tupker die wellicht zo probeerde mij toch nog te interesseren in vliegen met een motortje.(helaas).
In mijn uitvoering vloog ie met een Mills 0.75 cc en in mijn belevingswereld (maar dat is vast out of touch) is een 4cc 4tackt een ding waar je een redelijke bromfiets mee de lucht in kunt krijgen: maar ja, out of touch
Hierbij een fototje uit 1961: en hij gaat hier niet de grond in: dit hersteld ie gewoon: zo tam is dat dingetje.
Voor de andere nostalgia's: te herkennen is ''de heer Ponjee'', Roel de Vrij (mocht iemand meer weten over de huidige whereabout's van Roel de Vrij, kan die mij dan een PB sturen/) en Aad Blok.

 

De theorie van lijmen

Het lijmproces is een belangrijk aspect van de modelbouw. Voor een goede lijmverbinding moet rekening gehouden worden met het volgende.

1. lijmkeuze
2. het te lijmen materiaal (substraat)
3. voorbehandeling(en)
4. verlijmen

1. Lijmkeuze

Ik gebruik witte houtlijm (dispersielijm, PVAc is de afkorting van: Polyvinylacetaat, het is een thermoplastische lijm). Deze lijm is te verkrijgen in verschillende klassen, ingedeeld in de mate van sterkte en watervastheid. Volgens de Nederlandse norm NEN-EN 204: D1, D2, D3 en D4. Ook zijn er sneldrogende types.

Bij een correcte lijmverbinding is de eindsterkte van de lijmlaag theoretisch hoger dan de sterkte van het hout.

2. Het te lijmen materiaal

De rompliggers en hoofdliggers van de vleugel zijn gemaakt van grenenhout. Het grenenhout behoord tot de harsrijke houtsoorten.

Spanten en ribben zijn gemaakt van een Tegofilm verlijmd berkentriplex GL-1, een door Germanischen Lloyd gecertificeerd triplex, kwaliteitsklasse 1, met een kookwatervaste verlijming.

3. Voorbehandeling

Grenenhout
Oppervlakte kort voor het lijmen schuren en stofvrij maken. Let op, bij machinaal geschaafd hout zijn de poriën meestal gesloten. Dat komt vooral door de transportrollen die een bepaalde druk op het hout uitoefenen. Vooral als de messen bot zijn worden de poriën volledig gesloten. Belangrijk is dat de houtporiën open zijn, ruwheid is niet vereist.

Berkentriplex
Bij de fabricage van het triplex wordt een lossingsmiddel in de pers gebruikt. Een bepaalde hoeveelheid van dit lossingsmiddel blijft achter op de deklagen van het triplex. Als laatste behandeling krijgt het triplex nog een beschermende laag tegen vochtopname. Dat is zeer belangrijk vooral bij de dunne triplex platen. Zonder deze beschermlaag rolt het triplex op als een rol tapijt door vochtopname. Volgens de fabrikant is het lossingsmiddel en de beschermlaag afgestemd op de houtlijmen en niet belemmerend voor de verlijming. Toch schuur ik het oppervlak voor het lijmen, omdat ik niet weet of de juiste middelen of hoeveelheden zijn gebruikt.

4. Verlijmen

Een lijm bereikt zijn optimale sterkte alleen indien de bevochtiging van beide te verlijmen oppervlaktes op een ideale manier gebeurd. Reduceert het wateraandeel in de opgebrachte lijm te snel dan wordt de eindsterkte extreem minder!

Nog een beslissende factor is de zuigkracht van de ondergrond. Relatief droog, zacht en zuigkrachtig hout vermindert de open tijd voor het verlijmen. Houtsoorten met minder zuigkracht en zeer vochtig hout verlengen de open tijd. (Langere perstijd nodig.)

Bij een relatief hoge luchtvochtigheid wordt de open tijd ook langer. Bij een hoge omgevingstemperatuur stijgt het absolute water opnamevermogen van de lucht. Droge lucht en vooral stromende droge lucht over het lijmoppervlak verkorten de open tijd behoorlijk.

Het te verlijmen hout moet een gelijke vochtigheidsgraad hebben. De tolerantie mag maximaal 2 % zijn.

Temperatuur van de ruimte, lijm en werkstuk zijn van groot belang voor de minimalefilmvormingstemperatuur (MFT). Bij een temperatuur lager dan de MFT kan zich geen film vormen en de lijm zal wit opdrogen en geen sterkte ontwikkelen.

De te verlijmen onderdelen moeten nauwkeurig op elkaar aansluiten. Verbrande oppervlaktes, ontstaan door schuren of lasersnijden verminderen het normale afbinden van de lijm, wat weer de sterkte van de lijmverbinding verminderd.

Aanbrengen van de lijm
Belangrijk is dat de lijm gelijkmatig wordt aangebracht.
De hoeveelheid lijm is afhankelijk van de zuigkracht en passing van het werkstuk.
Bij hard- en oliehoudend hout beide delen insmeren met lijm.

Open tijd
Volgens DIN 16920 is dit de tijdsperiode waarin aanbrengen van lijm een natlijmen nog mogelijk is. Dat is de tijd van lijm aanbrengen tot het inwerken van de persdruk. Ze omvat daarmee de open wachttijd en de gesloten wachttijd!

De open tijd moet onderverdeeld worden in een open en gesloten wachttijd! Met gesloten wachttijd wordt bedoeld de tijd vanaf het samenvoegen van de delen tot het inzetten van de persdruk.

Open wachttijd
Onder open wachttijd wordt de tijd bedoeld van lijm aanbrengen tot het samenvoegen van de delen. (DIN 16920 en EN 923: 1996). Let op: door sommige fabrikanten wordt naar EN 923: 1996 ook de open wachttijd als open tijd aangegeven!

Gesloten wachttijd
Onder gesloten wachttijd verstaat men volgens DIN 16920 en EN 923-1996 de tijd vanaf het samenvoegen van de werkstukken tot het bereiken van de nodige persdruk. De gesloten wachttijd is een bestanddeel van de open tijd.

Persproces
De minimale perstijd wordt door houtsoort en temperatuur beïnvloed. De persdruk moet voldoende zijn om de nodige voegpassing te verzekeren. De specifieke persdruk bedraagt afhankelijk van de houtsoort 2 tot 5 kg/cm².

Een te hoge persdruk kan de lijm wegslaan en het gevolg is een mislukte verlijming.


Johannes

 

Johannes,

Ook hier is het nodige uit te halen, wat teleurstellingen (kan ) voorkomen

groet



Terence

 

Terence, dit was de theorie maar straks moet ik het omzetten naar de praktijk.

Johannes

 

De praktijk van lijmen

In theorie lijkt het lijmproces niet erg moeilijk, maar nu de praktijk.

Nu weet ik dat het vochtgehalte in het hout grote invloed heeft op het lijmproces. Het heeft direct invloed op de eindhechting van de lijmverbinding.

Meten is weten!​

Eerst ga ik de relatieve luchtvochtigheid en temperatuur van mijn hobbyruimte meten. De relatieve vochtigheid van de omgevingslucht beïnvloed het vochtgehalte van
onbeschermd hout. Al mijn hobby-hout is inmiddels in evenwicht met het luchtvochtigheidsgehalte van de hobbyruimte.

Onderstaande grafiek toont het evenwichtsvochtgehalte in relatie tot de relatieve vochtigheid van de omgevingslucht.



Volgens mijn vochtmeting heerst in de hobbyruimte een relatieve luchtvochtigheid van 45,7%. Dat is erg laag! Theoretisch moet nu mijn knutselhout volgens de grafiek evenwichtsvochtgehalte een vochtgehalte hebben van ca. 8%. Dat wil ik zeker weten en dus ga ik het meten! De uitkomst van de metingen is niet 100% correct omdat de gemeten stukken te klein zijn, maar ik heb nog wat controlemetingen gedaan op een ander stuk hout.



Het vochtgehalte van het hout is dus 8,4%, wat redelijk overeenkomt met de grafiek.

Volgens de gebruiksaanwijzing van mijn dispersielijm (Pattex houtlijm Classic) moet het vochtgehalte 8 á 12% bedragen. Het vochtgehalte zit gelukkig binnen de marges! Maar, echt gerust ben ik niet omdat het vochtgehalte net binnen de opgegeven waardes ligt. En als ik bedenk dat de fabrikant zijn metingen onder optimale laboratorium omstandigheden heeft verricht, weet ik dat het lijmen kritisch wordt. Om het risico van een mislukte verlijming te vermijden kijk ik naar de invloedsfactoren ter beoordeling van de open tijd.

Invloedsfactoren van de open tijd

Korter:
· zacht, zeer zuigkrachtig hout
· laag houtvochtgehalte
· hoge hout-, lijm- en omgevingstemperatuur
· lage luchtvochtigheid
· dunne lijmlaag
· sterk luchtstromingen
· directe zoninstraling

Langer:
· hard, slecht zuigend hout
· hoog houtvochtgehalte
· lage hout-, lijm- en omgevingstemperatuur
· hoge luchtvochtigheid
· dikke lijmlaag
· minimale luchtstromingen
· snel samenvoegen van de delen

Deze lijst is een handig hulpmiddel. Drie invloedsfactoren moet ik volgen voor een succesvolle verlijming. Ik kies voor:
- dikke lijmlaag
- minimale luchtstromingen
- snel samenvoegen van de delen

Nu kan ik beginnen met het verlijmen van de spanten.

Volgens de (website) gebruiksaanwijzing van de lijmfabrikant moet nu een persdruk van
minimaal 2 kg/mm² toegepast worden. Het staat er wel, maar het is natuurlijk een slordige fout! Wat er moet staan is: 2 kg/cm².



Bij deze constructie is het niet mogelijk om de juiste persdruk de verkrijgen op de lijmlaag. Dat komt omdat de liggers in de uitsparingen van de spanten worden geschoven, met gevolg dat de lijm wordt afgeschraapt. Alleen op het bodemvlak kan de juiste persdruk worden gerealiseerd. Maar in de praktijk valt het gelukkig wel mee, zeker als de passingen nauwkeurig zijn.

Aan de constructie wil ik niets veranderen maar het lijmproces moet zo optimaal mogelijk verlopen. Stel dat niet elke verlijming lukt, dan hoef ik me nog geen zorgen te maken over de uiteindelijke sterkte van de romp.


Johannes

 

Dat gaat je zeker lukken, als ik je andere bouwvorderingen bekijk, laat je weinig ruimte voor verkeerde invloeden over.

Je heb in ieder geval mooi meetapparatuur in huis, ik weet uit het verleden dat vochtgehalte verschillen in hout erg groot kunnen zijn en dat erg veel invloed uitoefend op lijmprocessen.

ik volg het op de voet


groet


Terence

 

Net zoiets als dat medium cyano even niet wil pakken of snel genoeg wil drogen .dan knijp ik een keer in een plantenspuit met water zodat er meer vocht in de lucht zit .

De wetenschap achter lijmen is interessant ,maar in de praktijk heb ik nog geen lijmverbinding gehad die slecht was .ik mag er toch vanuit gaan dat de witte houtlijm fabrikanten er wel rekening mee gehouden hebben dat 90% van het lijm in de doe het zelf zaken niet in optimale situaties gebruikt worden en dat 95% niet eens het etiket leest .Ik gebruik de D2 en de D3 van bison .
En nu gaan er vast wat grote ogen gezet worden , als het toch even wat sneller vast moet ,zet ik het folie boutje er op, op stand 2,5 .
Totdat ik zie dat de lijm begint in te drogen .Werkt ideaal bij indekkingen ,net zoals met bisontix kontaktlijmen .

Maar ga door ,voorlopig is het leerzaam en interessant . We kunnen er alleen maar wijzer van worden .

 

Ook als je het niet zo grondig aanpakt als Johannes - doe ik ook niet - dan heb je toch profijt van deze kennis als je het een beetje in je achterhoofd houdt bij je gewoonlijke "natte vinger praktijken".

 

Ik voorzie een mooi lijm/lijmen FAQ.

 

Ik ervaar het andersom, ik heb nog niet veel last gehad met mislukte lijmverbindingen, na deze theorie lijkt het of de helft van de verbindingen die ik maak zou moeten mislukken .

Niettemin wil ik jullie (Johannes en Henri) aansporen vooral zo door te gaan met dit draadje. Er komen veel leerzame zaken voorbij.