Bouwverslag ss "Rotterdam" (V) schaal 1:200
- Topicstarter Ad Bakker
- Startdatum
Ad Bakker
In Memoriam
Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 27)
Allen bedankt voor de positieve reacties. Het schept wel weer verplichtingen....
Maar ik kwam eigenlijk tot de conclusie dat ik gisteren m'n verhaal nog niet af had gemaakt. Dus zojuist nog een aflevering in m'n weblog geplaatst met de ontwikkelingen van gisteren en vandaag. Zoals altijd, hieronder een kopie:
Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 27)
Het is wel heel snel na de aflevering van gisteren, maar eigenlijk was het nog niet helemaal "af" met de front- en zijschotten want de "omlijsting" van het bovenpromenadedek omvat ook de reling aan de achterkant.
Het nadenken hierover is al een tijdje geleden begonnen. Probleem (of uitdaging beter gezegd) is dat de bovenrails van relingen op de passagiersgedeelten van de dekken en promenades van (teak)hout zijn.
Dit in het model van hout maken gaat een beetje te ver, zeker voor de gekromde achterdelen. Je kan het natuurlijk ook weglaten, zoals hieronder (1:100 model dat tentoongesteld staat op de ss Rotterdam), maar dat vind ik te kort door de bocht.
Na wat gepieker besloot ik tot het ontwerpje op onderstaande tekening. Dit is de uiteindelijke versie, om wat te kunnen uitproberen had ik messing U-profieltjes van 1,5 x 1 mm, 1 x 1 mm en 1x 0,6 mm besteld.
Het buigen van dit soort messing profielen geeft een probleem, want ze gaan plooien waardoor de opening waarin de bovenrails in moet vallen dichtvouwt. Daarnaast is het behoorlijk stug en laat het zich door de elastische terugvering moeilijk in een precieze vorm buigen. Nu hebben messing profielen hun sterkte voornamelijk te danken aan het koud trekken tijdens de produktie. De sterkte/hardheidswinst die daarmee bereikt wordt is aanzienlijk. Dit kan je echter door een warmtebehandeling teniet doen. Daarom heb ik een gedeelte van de gekochte profielen uitgegloeid op 700 °C, gelukkig heb ik een schoonzus met een verenfabriek waar ik dat kon doen. De temperatuur kan denk ik wel wat lager, maar ik denk toch dat je niet onder de 600 °C moet gaan, want anders moet je wel heel erg lang gloeien (nu heb ik ca. 1,5 uur aangehouden). Ik ben wat dat betreft aan de veilige kant gaan zitten, want ik kon (ook na navraag) niet achter de exacte samenstelling komen. De variaties zijn echter meestal niet zo groot, zo tussen de 35 en 40 % zink. Na het gloeien ziet het er niet uit, alle inwendige spanningen zijn omgezet in vervorming dus sommige stukken lijken wel een kronkelende slang. Hieronder een vergelijking tussen het uitgegloeide (links) en het oorspronkelijke profiel.
Het met de hand buigen gaat nu perfect. Er is voelbaar geen sprake van ook maar enige terugvering.
De achterwand had ik al geetst, en die liet zich evenals de voorfronten vrij gemakkelijk in vorm buigen, hoewel dat door de terugvering toch best nog wel een tijdrovend klusje is. Hieronder de gebogen wand met de tekening die ik als mal gebruikt heb (kopie van het uitgeetste dek).
En met het zelfde malletje nu ook het profiel in vorm gebogen. Toen eerst eens uitgeprobeerd of het wilde lukken om dat op de bovenrail te krijgen, en door het feit dat de geëtste wand relatief stijf is en de bovenrail door het ontbreken van terugvering heel makkelijk te corrigeren is, lukte dit wonderwel. Daarna de rail in de primer gespoten, en na droging in een niet al te donkere bruine lak. Om de kleur kan ik me eigenlijk niet zo druk meer maken. Zowel het dek als de handrail zijn volgens tekening van teak, en op de voorgaande oude foto is te zien hoeveel variatie in kleur er dan toch is.
De gebogen en gespoten rail liggen op de foto hieronder, en daaronder is deze op de relingwand gemonteerd. Ik heb hen hier en daar met een tipje trage (dikke) secondelijm vastgezet, en zo te voelen houdt dat goed (het heeft natuurlijk ook niets te houden).
De aansluiting met de langsschotten klopte precies, ik moest de paar tienden mm die ik deze wand uit veilighed langer had gelaten er weer afvijlen!!
Toen kwam het grote moment waarop het geheel aan het dek moest worden bevestigd. Ik heb dat met snelle twee componenten lijm gedaan, omdat deze transparant is, en een streepje lijm dat eruit geperst wordt niet opvalt. Maar het betekent wel dat je alles in zo'n 5 minuten klaar moet hebben. Dat heb ik dus een viertal maal "droog" geoefend, om absuluut zeker te zijn waar de drukpunten moesten komen om de aansluiting tussen de kopse wand van het dek en de relingwand zo goed mogelijk te krijgen. Hieronder de toestand na montage, tijdens het drogen van de lijm.
En na zo'n 1,5 uur het eindresultaat:
Nu dit geluk is mogen de rechte delen van de relingen met "houten" toprail geen problemen meer geven. Overigens is op de foto's ook te zien dat de invallende hekjes op de plaatsen waar de davits moeten komen (en de lantaarnpalen staan) er ook al staan. Deze staan nog los, dus hier en daar nog niet helemaal recht.
Al met al komt er nu een hoop van dit soort werk aan, wat veel tijd gaat vergen maar op zich niet echt nieuwe dingen omvat. Het kan daarom nog wel een tijdje duren voordat ik voldoende stof heb voor een nieuw verslag.
Ik heb hiervoor al een oude, nostalgische foto geplaatst, dus daar wilde ik het voor deze keer maar bij houden.
Groet,
Ad Bakker
Allen bedankt voor de positieve reacties. Het schept wel weer verplichtingen....
Maar ik kwam eigenlijk tot de conclusie dat ik gisteren m'n verhaal nog niet af had gemaakt. Dus zojuist nog een aflevering in m'n weblog geplaatst met de ontwikkelingen van gisteren en vandaag. Zoals altijd, hieronder een kopie:
Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 27)
Het is wel heel snel na de aflevering van gisteren, maar eigenlijk was het nog niet helemaal "af" met de front- en zijschotten want de "omlijsting" van het bovenpromenadedek omvat ook de reling aan de achterkant.
Het nadenken hierover is al een tijdje geleden begonnen. Probleem (of uitdaging beter gezegd) is dat de bovenrails van relingen op de passagiersgedeelten van de dekken en promenades van (teak)hout zijn.
Dit in het model van hout maken gaat een beetje te ver, zeker voor de gekromde achterdelen. Je kan het natuurlijk ook weglaten, zoals hieronder (1:100 model dat tentoongesteld staat op de ss Rotterdam), maar dat vind ik te kort door de bocht.
Na wat gepieker besloot ik tot het ontwerpje op onderstaande tekening. Dit is de uiteindelijke versie, om wat te kunnen uitproberen had ik messing U-profieltjes van 1,5 x 1 mm, 1 x 1 mm en 1x 0,6 mm besteld.
Het buigen van dit soort messing profielen geeft een probleem, want ze gaan plooien waardoor de opening waarin de bovenrails in moet vallen dichtvouwt. Daarnaast is het behoorlijk stug en laat het zich door de elastische terugvering moeilijk in een precieze vorm buigen. Nu hebben messing profielen hun sterkte voornamelijk te danken aan het koud trekken tijdens de produktie. De sterkte/hardheidswinst die daarmee bereikt wordt is aanzienlijk. Dit kan je echter door een warmtebehandeling teniet doen. Daarom heb ik een gedeelte van de gekochte profielen uitgegloeid op 700 °C, gelukkig heb ik een schoonzus met een verenfabriek waar ik dat kon doen. De temperatuur kan denk ik wel wat lager, maar ik denk toch dat je niet onder de 600 °C moet gaan, want anders moet je wel heel erg lang gloeien (nu heb ik ca. 1,5 uur aangehouden). Ik ben wat dat betreft aan de veilige kant gaan zitten, want ik kon (ook na navraag) niet achter de exacte samenstelling komen. De variaties zijn echter meestal niet zo groot, zo tussen de 35 en 40 % zink. Na het gloeien ziet het er niet uit, alle inwendige spanningen zijn omgezet in vervorming dus sommige stukken lijken wel een kronkelende slang. Hieronder een vergelijking tussen het uitgegloeide (links) en het oorspronkelijke profiel.
Het met de hand buigen gaat nu perfect. Er is voelbaar geen sprake van ook maar enige terugvering.
De achterwand had ik al geetst, en die liet zich evenals de voorfronten vrij gemakkelijk in vorm buigen, hoewel dat door de terugvering toch best nog wel een tijdrovend klusje is. Hieronder de gebogen wand met de tekening die ik als mal gebruikt heb (kopie van het uitgeetste dek).
En met het zelfde malletje nu ook het profiel in vorm gebogen. Toen eerst eens uitgeprobeerd of het wilde lukken om dat op de bovenrail te krijgen, en door het feit dat de geëtste wand relatief stijf is en de bovenrail door het ontbreken van terugvering heel makkelijk te corrigeren is, lukte dit wonderwel. Daarna de rail in de primer gespoten, en na droging in een niet al te donkere bruine lak. Om de kleur kan ik me eigenlijk niet zo druk meer maken. Zowel het dek als de handrail zijn volgens tekening van teak, en op de voorgaande oude foto is te zien hoeveel variatie in kleur er dan toch is.
De gebogen en gespoten rail liggen op de foto hieronder, en daaronder is deze op de relingwand gemonteerd. Ik heb hen hier en daar met een tipje trage (dikke) secondelijm vastgezet, en zo te voelen houdt dat goed (het heeft natuurlijk ook niets te houden).
De aansluiting met de langsschotten klopte precies, ik moest de paar tienden mm die ik deze wand uit veilighed langer had gelaten er weer afvijlen!!
Toen kwam het grote moment waarop het geheel aan het dek moest worden bevestigd. Ik heb dat met snelle twee componenten lijm gedaan, omdat deze transparant is, en een streepje lijm dat eruit geperst wordt niet opvalt. Maar het betekent wel dat je alles in zo'n 5 minuten klaar moet hebben. Dat heb ik dus een viertal maal "droog" geoefend, om absuluut zeker te zijn waar de drukpunten moesten komen om de aansluiting tussen de kopse wand van het dek en de relingwand zo goed mogelijk te krijgen. Hieronder de toestand na montage, tijdens het drogen van de lijm.
En na zo'n 1,5 uur het eindresultaat:
Nu dit geluk is mogen de rechte delen van de relingen met "houten" toprail geen problemen meer geven. Overigens is op de foto's ook te zien dat de invallende hekjes op de plaatsen waar de davits moeten komen (en de lantaarnpalen staan) er ook al staan. Deze staan nog los, dus hier en daar nog niet helemaal recht.
Al met al komt er nu een hoop van dit soort werk aan, wat veel tijd gaat vergen maar op zich niet echt nieuwe dingen omvat. Het kan daarom nog wel een tijdje duren voordat ik voldoende stof heb voor een nieuw verslag.
Ik heb hiervoor al een oude, nostalgische foto geplaatst, dus daar wilde ik het voor deze keer maar bij houden.
Groet,
Ad Bakker
B
Bismarckbouwer
Guest
lantaarnpalen met mini verlichting
Hallo Ad,
WAUW......dat gaat er echt verschrikkelijk mooi uit zien. Knap stukje werk wat je daar neer zet.
Afgelopen dagen in de werf bezig geweest of ik je een oplossing aan kon dragen voor je lantaarns. Want jou inmiddels kennende (Pietje Puntenneuker) zullen deze lantaarnpalen wel opgeslagen worden voor een ander project. ik ben bezig geweest met 0,5 mm rond draad, maar een led lampje (3 mm met een kraag van 4 mm aan een mast van een 0,5 mm is geen gezicht.
Eureuka, ik had nog een stukje glashelder pvc staf liggen, In mijn geval 2,5 mm rond, het buigen is heel makkelijk, de haarfhön van Gonny was warm genoeg. Als je daarna een aluminium laagje aan brengt aan de mast (lamp gedeelte wat licht moet geven niet mee tjetten. Dan is de mast lichtdicht, daarna in ieder gewenste kleur over te spuiten. Aan het einde van de mastbuis onder het dek, een lichtje plaatsen en............de lantaarn geeft licht.
Succes Opa Jan
www.willem-ruys.nl
Hallo Ad,
WAUW......dat gaat er echt verschrikkelijk mooi uit zien. Knap stukje werk wat je daar neer zet.
Afgelopen dagen in de werf bezig geweest of ik je een oplossing aan kon dragen voor je lantaarns. Want jou inmiddels kennende (Pietje Puntenneuker) zullen deze lantaarnpalen wel opgeslagen worden voor een ander project. ik ben bezig geweest met 0,5 mm rond draad, maar een led lampje (3 mm met een kraag van 4 mm aan een mast van een 0,5 mm is geen gezicht.
Eureuka, ik had nog een stukje glashelder pvc staf liggen, In mijn geval 2,5 mm rond, het buigen is heel makkelijk, de haarfhön van Gonny was warm genoeg. Als je daarna een aluminium laagje aan brengt aan de mast (lamp gedeelte wat licht moet geven niet mee tjetten. Dan is de mast lichtdicht, daarna in ieder gewenste kleur over te spuiten. Aan het einde van de mastbuis onder het dek, een lichtje plaatsen en............de lantaarn geeft licht.
Succes Opa Jan
www.willem-ruys.nl
Hallo,
ik sluit mij bij bocdan aan.
ik sluit mij bij bocdan aan.
Ad Bakker
In Memoriam
Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 28)
Wat sneller dan ik had gedacht heb ik toch weer een aflevering van mijn bouwverslag op de weblog geplaatst. Hieronder een kopie
Bouwverslag ss "Rotterdam" (V) schaal 1:200 (deel 28 )
Het kan wel eens (nou, bij mij wel erg vaak) anders lopen dat je gedacht had. Vorige keer schreef ik dat het wel een tijdje kon duren tot een volgend verslag, omdat er weinig nieuwe dingen aan zaten te komen. Qua veranderlijkheid steek ik het weer naar de kroon, dus ben ik de afgelopen tijd een totaal ander (zij)weg ingeslagen. Deze aflevering gaat bijna helemaal over de davits en sloepen.
Het speelde al een hele tijd in mijn achterhoofd: hoe ga ik de davits en de sloepen aanpakken. Probleem bij beide is dat ik er geen tekeningen van heb. De enige tekening die iets laat zien van de davits en de plaats van de sloepen, is een RDM tekening genaamd "doorsneden ter plaatse van davits". Hieronder een detail met één zp'n doorsnede:
Daarnaast heb ik natuurlijk ook wel flink wat fotomateriaal. Probleem daarbij is dat zoals ze er nu bijligt de sloepen er weliswaar inhangen, maar de bekabeling vrijwel geheel ontbreekt. Als ik wat teken, wil ik ook graag weten hoe het werkt, dus geprobeerd daar iets meer over te weten te komen. Via Harm (Baggeraar op het forum) wat principeschetsen uit boeken gekregen, maar daar bleek al snel uit dat er binnen de type aanduiding "rolbaan-zwaartekracht davits" ook nog diverse uitvoeringsvormen zijn. Ik heb het toen maar opgegeven, en besloten gewoon naar eigen inzicht verder te gaan. De onderste delen bestaan voornamelijk uit twee U-profielen, en door het succes met deze profieltjes voor de gekromde relingen eerst gedacht ze ook daarvan te maken. Een eerste testje met het aan elkaar solderen van losse (in verstek gezaagde) stukjes om de knik te maken die op de tekening zichtbaar is, verliep goed. Maar er zijn 18 sloepen (16 135 persoons, handaangedreven en 2 43 persoons, diesel aangedreven), dus 36 davits die elk uit 2 identieke van U-profiel gemaakte delen bestaan. Toen bleek dat het me nauwelijks lukte om twee identieke delen te maken, laat staan 72. Dat idee heb ik toen verlaten, en wat doe je dan als je héél veel dezelfde onderdelen nodig hebt? Jawel hoor, etsen dus! Het is wel jammer dat de U-profielen dan niet te modelleren zijn, maar dat is één van de vele concessies die je bij schaal 1:200 moet doen. Dus een basis ontwerp gemaakt, en met "copy and paste" heb je dan snel het etsmasker voor alle davits. De resulterende etsplaat hieronder:
Dit zijn overigens de onderdelen voor de davits van de 16 grote sloepen, die voor de twee motorsloepen (die net als de sloepen iets kleiner zijn) gingen er niet meer bij. Ondanks dat toch een persoonlijk record "aantal onderdelen per etsplaat" gevestigd!!! De vele kleine ringetjes (uitwendige diameter 1,6 mm, gat 0,5 mm) waarvan er 8 per davit nodig zijn reken ik dan nog geeneens mee. Ik kon er wel mooi alle "gaatjes" mee vullen.
De messinplaat die ik gebruik is maar 0,3 mm dik, en dat is wat iel en ook wel wat te slap voor de davids. Daarom heb ik alles dubbel uitgevoerd, waarbij steeds twee identieke delen op elkaar gelijmd worden. Er is weliswaar dikkere plaat in de handel (tot wel 1 mm toe), maar de minimale afname is 0,5 vierkante meter, en omdat ik zo direct geen andere toepassingen zie heb ik dat maar niet gedaan. Het mag best wat kosten, maar je moet het ook weer niet overdrijven!!
Hieronder alle onderdelen van één davit:
Bij het op elkaar lijmen waren de gaatjes (0,5 mm diameter) die op de foto ook zichtbaar zijn, erg handig. Met een stukje 0,5 mm messing draad er doorheen gestoken kon ik ze goed ten opzichte van elkaar fixeren. Dus twee staanders uit twee delen met daartussen de "hangarm" ook uit twee delen op elkaar gelijmd, en daarna met 0,5 mm draad door de gaatjes de ringetjes aangebracht. Het geheel goed ontvet, in de primer gezet en daarna wit gespoten. Het resultaat van het eerste prototype staat hieronder op een plaats waar een davit moet komen.
Op verzoek van "Opa Jan" (Bismarckbouwer op het forum) heb ik er maar een Euro muntstuk bijgezet. Over het geheel genomen ben ik niet ontevreden, maar het spuiten moet je wel uit veel richtingen doen, waardoor de verf op bepaalde plaatsen wat dik erop komt. Ik ga daarom nog wel proberen hoe het resultaat van gewoon met een penseeltje verven is. Dat komt later, want monteren van de davits is vanwege de kwetsbaarheid voorlopig nog niet aan de orde. Voor nu liggen ze op een veilige plaats opgeslagen.
Maar als je davits hebt, denk je natuurlijk gelijk aan de sloepen die daarin moeten komen te hangen. Nu zijn de grote, 135 persoons sloepen 11 meter lang, dus 5,5 cm op schaal. Voor de Amerigo Vespucci heb ik al een sloepen van zo'n 11 cm gemaakt, gewoon met "klassiek" beplankte spanten. Maar dat was toch echt mijn limiet voor wat betreft deze bouwwijze, en daarnaast waren die sloepen vrij "ruw", maar de ss Rotterdam sloepen zijn glad van uiterlijk, uit aluminium plaat gemaakt. Nu had ik op internet wel eens gezien dat met name modelvliegtuig bouwers nogal eens gebruik maken van een soort dieptrek proces. Zij gebruiken dat voor het maken van dubbel gekromde onderdelen, zoals cockpits. Een bijkomend probleem is daarbij dat deze doorzichtig moeten zijn, en het materiaal daarvoor is niet zo eenvoudig te krijgen (zo heb ik het tenminste begrepen). Maar dat probleem speelt bij mij natuurlijk niet. En als dat werkt voor het éne thermoplastische polymeer, waarom dan ook niet voor een ander. Ik had van heel vroegere (mislukte) experimentjes voor het maken van dekwanden nog een stukje 1 mm dik polystyreen plaat liggen. Eerst maar eens op iets simpels uitgeprobeerd (uiteinde van het handvat van een ijzerzaagje). Rond gat, zo'n 10 mm groter dan de diameter van het handvat in een hardboard plankje geboord. Daaroverheen een stukje polystyreen plaat met spijkers vastgezet, en dat geheel in de oven. De glasovergangstemperatuur (ook wel verwekingstemperatuur genoemd) van polystyreen ligt op 95 °C, dus daar moet je wel (ruim) boven gaan zitten. Aan de andere kant moet je natuurlijk wel onder de smelttemperatuur blijven, en die ligt op 240 °C. Ik heb gekozen voor een oventemperatuur van 160 °C. Na een paar minuten uit de oven en dan snel de vorm (in dit geval het handvat) door de opening in de mal drukken. Dat moet wel snel gebeuren, want zodra de temperatuur onder de 95 °C komt verhardt het onmiddellijk. Hieronder het doorgedrukte plaatje van boven en onder gezien:
Dan het topje (alleen dat gedeelte van het uiteinde van het handvat was "lossend") eraf gesneden, en op het handvat gepast. De passing was uitstekend!!
Op grond hiervan besloten de sloepen op deze manier te gaan maken. Uit een stukje MDF een modelletje ("plug") gemaakt. Evenals bij de davits was ook hierbij een grote mate van vrijheid, want het enige wat ik had waren de hoofdafmetingen (lxbxh) uit diverse publicaties, en een schaal 1:250 tekeningetje van de NVM modelbouwtekening:
Met een spantenplan van 3 spanten kom je natuurlijk niet ver, maar met deze informatie toch maar een modelletje uitgesneden/gevijld/geschuurd. Wel natuurlijk iets kleiner dan de beoogde afmetingen, want je modelleert natuurlijk de binnenkant.
Dan twee plaatjes, één met een gat waar de plug net doorheen kan voor de bovenkant, en één met een gat dat ongeveer rondom 5 mm groter is dan de plug. Hieronder een foto hiervan:
Links boven is de MDF plug zichtbaar, waarbij ik een messing strip over de lengte als "kiel" heb aangebracht.
De oppervlakten van de plaatjes waartussen het polystyreen (overigens ook wel polystyrol genoemd) plaatje moet worden geklemd, bekleed met grof schuurpapier om slippen tegen te gaan. Plaatjes met boutjes met polystyreen plaatje ertussen op elkaar geklemd, en het geheel weer in de oven. In de gootsteen (die gelukkig bij ons een vlakke natuurstenen bodem heeft) latjes.gelegd waarop het plaatje moet komen te liggen, en waarvan de hoogte de mate van doordrukken bepaalt (aanslag is dus de bodem van de gootsteen). Na een paar minuten uit de oven, en de plug er zo snel mogelijk doorheen gedrukt. Hieronder het resultaat vanonder gezien, daaronder na het losgemaakte resultaat uit de mal verwijderd, en vervolgens het uitgesneden sloepje (met de bekende Euro).
De vertikale wanden van de romp werden wel erg dun (ca 0,3 mm), maar als ik dat probeerde te beperken door minder ver door te drukken gingen die wanden in een V-vorm staan, terwijl ze in werkelijkheid echt bijna vertikaal moeten zijn. Dit dus toch maar zo geaccepteerd, en de resterende 15 sloepjes op dezelfde manier gemaakt. Je wordt daar natuurlijk steeds handiger in, en na een paar was het bouwtempo ongeveer een kwartier per sloep. Wel veelvuldig van ovenhandschoenen gebruik gemaakt, want met name de stalen boutjes blijven vrij lang te warm om aan te pakken.
Het binnenwerk is vrij simpel, rondgaande zitbanken en 7 dwarse zitbanken. Ik heb nog wel even gekeken hoe je hier in 's hemelsnaam 135 mensen in moet proppen, maar dat heb ik opgegeven. Zoveel kleiner waren ze eind jaren '50 toch niet?. In werkelijkheid is het natuurlijk wat ingewikkelder, want er zitten ook nog 7 x 2 bedieningshandels waardoor de boot in totaal door 28 mensen aangedreven kan worden (roeiriemen zijn er dus niet). Maar dat werd te klein om ook nog eens aan te brengen. Het binnenwerk heb ik geëtst, samen met ook kleine schroefjes (diameter 3,5 mm), want de sloepen werden dan natuurlijk wel met een schroef aangedreven. Verder uit polystyreen ook nog het eindstuk van de kiel gemaakt (waardoor de schroefas gaat) en het roer dat daar weer tegenaan komt. De NVM tekening laat geen roer zien, maar op foto's zie ik dat toch echt zitten. Daarna gespoten volgens de beschrijving die ik had gevonden: buitenkant geel, binnenkant oranje en de (hardhouten) banken houtkleur (bruin dus). Hieronder het eindresultaat, met daaronder de hele vloot van 16 sloepen geflankeerd door de gebruikte modelplug.
Ik heb een wat dubbel gevoel bij het resultaat. Aan de ene kant verbaasde me het dat ik zo snel een in ieder geval aanvaardbaar resultaat had, maar ik vind dat het toch wat "kaal" is. Ik zit nog te piekeren of ik rondom niet nog een verdikte rand kan aanbrengen, die zit er in werkelijkheid ook. Dat kan niet in de plug worden opgenomen, want dan is deze niet meer "lossend". Of, en zo ja hoe ik dit ga doen stel ik nog even uit, De sloepen zijn natuurlijk pas helemaal op het laatst nodig. De enige reden om het nu te doen was om uit te zoeken of het me zou lukken een aanvaardbaar resultaat te bereiken. Het zou natuurlijk wel heel erg wrang zijn om er helemaal op het laatst achter te komen dat je helemaal geen sloepen weet te maken. Ook aarzel ik nog wel over het geel. Zoals ze nu zijn, zijn ze wat minder "kanarie", maar ik heb ook oude foto's die een veel feller geel laten zien dan ze nu zijn. Nog wat meer research doen dus.
Het is al weer een heel verhaal geworden, en dan ben ik eigenlijk nog helemaal niet klaar. Er zijn namelijk best nog een paar vermeldenswaardige resultaten te melden. Daarom heb ik maar besloten dit in 2 delen te knippen, het vervolg komt waarschijnlijk vanavond nog.
Tot straks,
Ad Bakker
Wat sneller dan ik had gedacht heb ik toch weer een aflevering van mijn bouwverslag op de weblog geplaatst. Hieronder een kopie
Bouwverslag ss "Rotterdam" (V) schaal 1:200 (deel 28 )
Het kan wel eens (nou, bij mij wel erg vaak) anders lopen dat je gedacht had. Vorige keer schreef ik dat het wel een tijdje kon duren tot een volgend verslag, omdat er weinig nieuwe dingen aan zaten te komen. Qua veranderlijkheid steek ik het weer naar de kroon, dus ben ik de afgelopen tijd een totaal ander (zij)weg ingeslagen. Deze aflevering gaat bijna helemaal over de davits en sloepen.
Het speelde al een hele tijd in mijn achterhoofd: hoe ga ik de davits en de sloepen aanpakken. Probleem bij beide is dat ik er geen tekeningen van heb. De enige tekening die iets laat zien van de davits en de plaats van de sloepen, is een RDM tekening genaamd "doorsneden ter plaatse van davits". Hieronder een detail met één zp'n doorsnede:
Daarnaast heb ik natuurlijk ook wel flink wat fotomateriaal. Probleem daarbij is dat zoals ze er nu bijligt de sloepen er weliswaar inhangen, maar de bekabeling vrijwel geheel ontbreekt. Als ik wat teken, wil ik ook graag weten hoe het werkt, dus geprobeerd daar iets meer over te weten te komen. Via Harm (Baggeraar op het forum) wat principeschetsen uit boeken gekregen, maar daar bleek al snel uit dat er binnen de type aanduiding "rolbaan-zwaartekracht davits" ook nog diverse uitvoeringsvormen zijn. Ik heb het toen maar opgegeven, en besloten gewoon naar eigen inzicht verder te gaan. De onderste delen bestaan voornamelijk uit twee U-profielen, en door het succes met deze profieltjes voor de gekromde relingen eerst gedacht ze ook daarvan te maken. Een eerste testje met het aan elkaar solderen van losse (in verstek gezaagde) stukjes om de knik te maken die op de tekening zichtbaar is, verliep goed. Maar er zijn 18 sloepen (16 135 persoons, handaangedreven en 2 43 persoons, diesel aangedreven), dus 36 davits die elk uit 2 identieke van U-profiel gemaakte delen bestaan. Toen bleek dat het me nauwelijks lukte om twee identieke delen te maken, laat staan 72. Dat idee heb ik toen verlaten, en wat doe je dan als je héél veel dezelfde onderdelen nodig hebt? Jawel hoor, etsen dus! Het is wel jammer dat de U-profielen dan niet te modelleren zijn, maar dat is één van de vele concessies die je bij schaal 1:200 moet doen. Dus een basis ontwerp gemaakt, en met "copy and paste" heb je dan snel het etsmasker voor alle davits. De resulterende etsplaat hieronder:
Dit zijn overigens de onderdelen voor de davits van de 16 grote sloepen, die voor de twee motorsloepen (die net als de sloepen iets kleiner zijn) gingen er niet meer bij. Ondanks dat toch een persoonlijk record "aantal onderdelen per etsplaat" gevestigd!!! De vele kleine ringetjes (uitwendige diameter 1,6 mm, gat 0,5 mm) waarvan er 8 per davit nodig zijn reken ik dan nog geeneens mee. Ik kon er wel mooi alle "gaatjes" mee vullen.
De messinplaat die ik gebruik is maar 0,3 mm dik, en dat is wat iel en ook wel wat te slap voor de davids. Daarom heb ik alles dubbel uitgevoerd, waarbij steeds twee identieke delen op elkaar gelijmd worden. Er is weliswaar dikkere plaat in de handel (tot wel 1 mm toe), maar de minimale afname is 0,5 vierkante meter, en omdat ik zo direct geen andere toepassingen zie heb ik dat maar niet gedaan. Het mag best wat kosten, maar je moet het ook weer niet overdrijven!!
Hieronder alle onderdelen van één davit:
Bij het op elkaar lijmen waren de gaatjes (0,5 mm diameter) die op de foto ook zichtbaar zijn, erg handig. Met een stukje 0,5 mm messing draad er doorheen gestoken kon ik ze goed ten opzichte van elkaar fixeren. Dus twee staanders uit twee delen met daartussen de "hangarm" ook uit twee delen op elkaar gelijmd, en daarna met 0,5 mm draad door de gaatjes de ringetjes aangebracht. Het geheel goed ontvet, in de primer gezet en daarna wit gespoten. Het resultaat van het eerste prototype staat hieronder op een plaats waar een davit moet komen.
Op verzoek van "Opa Jan" (Bismarckbouwer op het forum) heb ik er maar een Euro muntstuk bijgezet. Over het geheel genomen ben ik niet ontevreden, maar het spuiten moet je wel uit veel richtingen doen, waardoor de verf op bepaalde plaatsen wat dik erop komt. Ik ga daarom nog wel proberen hoe het resultaat van gewoon met een penseeltje verven is. Dat komt later, want monteren van de davits is vanwege de kwetsbaarheid voorlopig nog niet aan de orde. Voor nu liggen ze op een veilige plaats opgeslagen.
Maar als je davits hebt, denk je natuurlijk gelijk aan de sloepen die daarin moeten komen te hangen. Nu zijn de grote, 135 persoons sloepen 11 meter lang, dus 5,5 cm op schaal. Voor de Amerigo Vespucci heb ik al een sloepen van zo'n 11 cm gemaakt, gewoon met "klassiek" beplankte spanten. Maar dat was toch echt mijn limiet voor wat betreft deze bouwwijze, en daarnaast waren die sloepen vrij "ruw", maar de ss Rotterdam sloepen zijn glad van uiterlijk, uit aluminium plaat gemaakt. Nu had ik op internet wel eens gezien dat met name modelvliegtuig bouwers nogal eens gebruik maken van een soort dieptrek proces. Zij gebruiken dat voor het maken van dubbel gekromde onderdelen, zoals cockpits. Een bijkomend probleem is daarbij dat deze doorzichtig moeten zijn, en het materiaal daarvoor is niet zo eenvoudig te krijgen (zo heb ik het tenminste begrepen). Maar dat probleem speelt bij mij natuurlijk niet. En als dat werkt voor het éne thermoplastische polymeer, waarom dan ook niet voor een ander. Ik had van heel vroegere (mislukte) experimentjes voor het maken van dekwanden nog een stukje 1 mm dik polystyreen plaat liggen. Eerst maar eens op iets simpels uitgeprobeerd (uiteinde van het handvat van een ijzerzaagje). Rond gat, zo'n 10 mm groter dan de diameter van het handvat in een hardboard plankje geboord. Daaroverheen een stukje polystyreen plaat met spijkers vastgezet, en dat geheel in de oven. De glasovergangstemperatuur (ook wel verwekingstemperatuur genoemd) van polystyreen ligt op 95 °C, dus daar moet je wel (ruim) boven gaan zitten. Aan de andere kant moet je natuurlijk wel onder de smelttemperatuur blijven, en die ligt op 240 °C. Ik heb gekozen voor een oventemperatuur van 160 °C. Na een paar minuten uit de oven en dan snel de vorm (in dit geval het handvat) door de opening in de mal drukken. Dat moet wel snel gebeuren, want zodra de temperatuur onder de 95 °C komt verhardt het onmiddellijk. Hieronder het doorgedrukte plaatje van boven en onder gezien:
Dan het topje (alleen dat gedeelte van het uiteinde van het handvat was "lossend") eraf gesneden, en op het handvat gepast. De passing was uitstekend!!
Op grond hiervan besloten de sloepen op deze manier te gaan maken. Uit een stukje MDF een modelletje ("plug") gemaakt. Evenals bij de davits was ook hierbij een grote mate van vrijheid, want het enige wat ik had waren de hoofdafmetingen (lxbxh) uit diverse publicaties, en een schaal 1:250 tekeningetje van de NVM modelbouwtekening:
Met een spantenplan van 3 spanten kom je natuurlijk niet ver, maar met deze informatie toch maar een modelletje uitgesneden/gevijld/geschuurd. Wel natuurlijk iets kleiner dan de beoogde afmetingen, want je modelleert natuurlijk de binnenkant.
Dan twee plaatjes, één met een gat waar de plug net doorheen kan voor de bovenkant, en één met een gat dat ongeveer rondom 5 mm groter is dan de plug. Hieronder een foto hiervan:
Links boven is de MDF plug zichtbaar, waarbij ik een messing strip over de lengte als "kiel" heb aangebracht.
De oppervlakten van de plaatjes waartussen het polystyreen (overigens ook wel polystyrol genoemd) plaatje moet worden geklemd, bekleed met grof schuurpapier om slippen tegen te gaan. Plaatjes met boutjes met polystyreen plaatje ertussen op elkaar geklemd, en het geheel weer in de oven. In de gootsteen (die gelukkig bij ons een vlakke natuurstenen bodem heeft) latjes.gelegd waarop het plaatje moet komen te liggen, en waarvan de hoogte de mate van doordrukken bepaalt (aanslag is dus de bodem van de gootsteen). Na een paar minuten uit de oven, en de plug er zo snel mogelijk doorheen gedrukt. Hieronder het resultaat vanonder gezien, daaronder na het losgemaakte resultaat uit de mal verwijderd, en vervolgens het uitgesneden sloepje (met de bekende Euro).
De vertikale wanden van de romp werden wel erg dun (ca 0,3 mm), maar als ik dat probeerde te beperken door minder ver door te drukken gingen die wanden in een V-vorm staan, terwijl ze in werkelijkheid echt bijna vertikaal moeten zijn. Dit dus toch maar zo geaccepteerd, en de resterende 15 sloepjes op dezelfde manier gemaakt. Je wordt daar natuurlijk steeds handiger in, en na een paar was het bouwtempo ongeveer een kwartier per sloep. Wel veelvuldig van ovenhandschoenen gebruik gemaakt, want met name de stalen boutjes blijven vrij lang te warm om aan te pakken.
Het binnenwerk is vrij simpel, rondgaande zitbanken en 7 dwarse zitbanken. Ik heb nog wel even gekeken hoe je hier in 's hemelsnaam 135 mensen in moet proppen, maar dat heb ik opgegeven. Zoveel kleiner waren ze eind jaren '50 toch niet?. In werkelijkheid is het natuurlijk wat ingewikkelder, want er zitten ook nog 7 x 2 bedieningshandels waardoor de boot in totaal door 28 mensen aangedreven kan worden (roeiriemen zijn er dus niet). Maar dat werd te klein om ook nog eens aan te brengen. Het binnenwerk heb ik geëtst, samen met ook kleine schroefjes (diameter 3,5 mm), want de sloepen werden dan natuurlijk wel met een schroef aangedreven. Verder uit polystyreen ook nog het eindstuk van de kiel gemaakt (waardoor de schroefas gaat) en het roer dat daar weer tegenaan komt. De NVM tekening laat geen roer zien, maar op foto's zie ik dat toch echt zitten. Daarna gespoten volgens de beschrijving die ik had gevonden: buitenkant geel, binnenkant oranje en de (hardhouten) banken houtkleur (bruin dus). Hieronder het eindresultaat, met daaronder de hele vloot van 16 sloepen geflankeerd door de gebruikte modelplug.
Ik heb een wat dubbel gevoel bij het resultaat. Aan de ene kant verbaasde me het dat ik zo snel een in ieder geval aanvaardbaar resultaat had, maar ik vind dat het toch wat "kaal" is. Ik zit nog te piekeren of ik rondom niet nog een verdikte rand kan aanbrengen, die zit er in werkelijkheid ook. Dat kan niet in de plug worden opgenomen, want dan is deze niet meer "lossend". Of, en zo ja hoe ik dit ga doen stel ik nog even uit, De sloepen zijn natuurlijk pas helemaal op het laatst nodig. De enige reden om het nu te doen was om uit te zoeken of het me zou lukken een aanvaardbaar resultaat te bereiken. Het zou natuurlijk wel heel erg wrang zijn om er helemaal op het laatst achter te komen dat je helemaal geen sloepen weet te maken. Ook aarzel ik nog wel over het geel. Zoals ze nu zijn, zijn ze wat minder "kanarie", maar ik heb ook oude foto's die een veel feller geel laten zien dan ze nu zijn. Nog wat meer research doen dus.
Het is al weer een heel verhaal geworden, en dan ben ik eigenlijk nog helemaal niet klaar. Er zijn namelijk best nog een paar vermeldenswaardige resultaten te melden. Daarom heb ik maar besloten dit in 2 delen te knippen, het vervolg komt waarschijnlijk vanavond nog.
Tot straks,
Ad Bakker
Laatst bewerkt:
Ad Bakker
In Memoriam
Bouwverslag ss Rotterdam 1:200 (deel 29)
Als zojuist aangekondigd een snel vervolg:
Bouwverslag ss "Rotterdam" (V) schaal 1:200 (deel 29)
Zoals zojuist al in deel 28 vermeld, zijn er naast de davits en sloepen nog wat andere dingen in de afgelopen weken gebeurd.
Op het zonnedek ontbraken nog de "beplankte" delen, omdat de etsplaat waarin die zaten mislukt was (waar alle eerder beschreven ellende in augustus mee was begonnen). Inmiddels zijn deze opnieuw geëtst en op de beproefde manier gespoten en met teakbeits "ingesmeerd". Het toeristenklas sportdek, wat daar ook bij zit, heeft een extra detail, de op dit dek aangebrachte belijning van spelvelden.Op onderstaande foto's zijn de twee soorten velden te zien:
Van forumlid Bismarckbouwer (ofwel "Opa Jan") begreep ik dat hij dit op zijn Willem Ruys model had gedaan met een ouderwetse tekenpen, waarmee vroeger ook op tekenkamers met oostindische inkt werd gewerkt. Bij mij lukte dat niet, omdat de inkt dan in de ingeëtste voegen tussen de planken ging lopen. Met het maken van het etsontwerp heb ik daar rekening mee gehouden, door de belijning als een soort "gootjes" uit te voeren. Hieronder het ontwerp van het belichtingsmasker voor het etsen, en daaronder het resultaat, na etsen, spuiten en "beitsen".
Over deze laatste foto is trouwens wel grappig om te vermelden dat deze gemaakt is door de lens van mijn horlogemakersloep, gewoon door de cameralens daar direct op te plaatsen. Het lukte maar niet om een goed foto te maken, en toen dit onder het motto "niet geschoten, altijd mis" gewoon maar eens geprobeerd. En zowaar……
Naar toen moesten de "gootjes" nog gevuld worden met witte inkt. Ik had gedacht dat gewoon met een 000 of zelfs 0000 penseeltje te doen, maar dit lukte me toch niet. Op aanraden van een medewerker van Harolds Grafik in Rotterdam (ook wel bekend bij airbrushers) toen toch ook gekozen voor een pen, alleen was dit meer een mini uitvoering van een kroontjespen. Daarmee lukte het na enige oefening inderdaad wel.
Het lijkt zo op de foto of de lijnen dikker zijn dan ze in het echt zijn, kan dat dat door de resolutie komt, want ik meet ongeveer tussen de 0,4 en 0,5 mm. Dat is natuurlijk uit "model oogpunt" nog steeds te breed, maar ik vond dit beter dan ze geheel weglaten. Misschien doe ik de netten op de rechte velden ook nog een keer. Deze zouden ongeveer 1 cm hoog worden, dus dat moet wel kunnen.
Op de laatste foto is ook te zien dat er wat schotten op het zonnedek geplaatst zijn. Dit wordt het ketelhuis, waarop dan het ketelhuistopdek komt, dat als fundatie dient voor de rookuitlaten. Het front van dit dekhuis staat evenals alle fronten onder een hoek van 4° met de vertikaal. Dat betekent dat de voorkant van het topdek 0,9 mm in lengterichting verschoven moet liggen ten opzichte van de fundatie op het zonnedek. En dat was ik nu even vergeten, wat bleek nadat ik het frontschot ging passen. Flink balen dus, want 0,9 mm lijkt weinig maar is gewoon bij deze bouwwijze niet toelaatbaar. Dat dek zal dus over moeten, maar daar wacht ik mee tot ik voldoende nieuwe onderdelen heb voor een volle etsplaat van 250 x 167 mm, en dit dekje is iets meer dan een kwart hiervan. Dat wordt dus even wachten, maar een gedeelte is al opgevuld door een tweede fout die ik tegenkwam toen ik wilde beginnen aan het andere dekhuis, dat voor het sportdek komt, en waarop het navigatiedek komt. Er bleek een tekenfout in één van de schotten geslopen te zijn en die moet dus ook over. Daarnaast heeft het zonnedek, het navigatiedek en het daarboven gelegen observatiedek nogal wat ventilatieroosters. In de wanden zijn daarvoor uitsparingen éénzijdig ingeëtst, waarin de roosters komen te vallen. Ik heb die nu ook allemaal getekend, maar hoewel het een flink aantal is (23 tot nu toe) neemt dat relatief maar weinig oppervlak in, en is de plaat dus nog steeds niet vol. Maar dat komt deze week wel in orde.
In de vorige aflevering, over de relingen met bekapping had ik al gezegd dat daar nog aardig wat aan te doen was. Ik gebruik dit dan ook als een soort stopwerk. Van onder naar boven zo langzamerhand de laatste details aanbrengen. Daarom ben ik maar begonnen met op het bovenpromenadedek de relingbekapping af te maken. Aan de bakboord kant is dat nu klaar:
Dit is door de inspringende relingen ter plaatse van de davit fundaties best nog wel een tijdrovend karweitje. Van de inspringende delen heb ik de van U-profiel te maken kappen gemaakt door aan het deel in langsrichting twee korte stukjes van ongeveer 2 mm lang te solderen als verbinding met de "hoofd"reling. Dat is op de overzichtsfoto moeilijk te zien, maar hieronder wel wat beter.
Ik heb het geloof ik wel eens eerder geschreven, maar nogmaals dan: dit soort detail foto's zijn meedogenloos. Je ziet details en ook fouten die je normaal gesproken echt niet ziet. Dat is hier ook weer het geval.
De vraag rijst dan: moet je dit soort details dan eigenlijk niet weglaten. Op het forum wordt ook dikwijls betoogd dat modelbouw ook de kunst van het weglaten is, en ik ben het daar volledig mee eens. Ik heb ook al eerder geschreven dat ik achteraf denk dat ik met de brandende lantaarns te ver ben gegaan, en ik dat achteraf beter niet op deze manier had moeten doen. Maar ja, ik ben zeker wat scratch bouw betreft ook maar een beginneling, en als zodanig loop je nu enmaal wel eens tegen dat soort dingen aan.
Wat betreft de inspringende relingen ben ik echter van mening dat dat dusdanig gezichtsbepalende elementen zijn, die je dan ook in je model moet opnemen.
Dat ander modelbouwers daar verschillend over kunnen denken blijkt wel uit deze foto van het model dat aan boord van de ss Rotterdam staat (zie de rechtse, oranje ellips).
Deze modelbouwe heeft kennelijk de keuze gemaakt dit soort details niet op te nemen.
Nu ik deze foto heb geplaatst wil ik die gelijk maar tot "foto van de week" promoveren. Ik ben er niet zo voor om collega bouwers te bekritiseren, maar hier ga ik toch een uitzondering maken.
In de gele ovaal is duidelijk te zien dat er aan de davits een soort steunen voor de sloepen zitten. Uit de voorgaande foto met van de promenade met inspringende relingen is een dergelijke steun niet te zien. Ook niet op een nog wat gedetailleerder beeld hieronder.
Als derde punt de roodachtige ovaal derde van rechts. Daarin is naast een kop van een davit en een cirkelvormige opening in de want na, niets te zien. Maar er hoordt daar naast die opening wel een vrij groot ventilatierooster te zitten. Jammer, want ik vind de ventilatieroosters die wel op deze foto te zien zijn juist zo mooi. Zo gedetailleerd krijg ik ze op mijn schaal nooit.
De vierde, meest linkse ovaal lat een kwart cirkelvormige wand zien met langwerpige vertikale stroken (ramen?) erin zien. In werkelijkheid komt die kwartcerkelvormige wand alleen aan stuurboord voor als de buitenwand van de wenteltrap tussen de toeristenklasse foyers op het sloepen- en zonnedek, en dan zonder openingen. Aan bakboord is dit een meer naar achter geplaatste rechte hoek, met een deur in het langsschot, die naar de liftmotorkamer voor de machinisten lift gaat.
Dan denken jullie natuurlijk, de ovalen zijn op, dus dit waren zijn kritiekpunten, maar ik heb nog een toegift of twee.
In de beschrijving van het speciaal ter gelegenheid van de eerste reis van de ss Rotterdam uitgegeven nummer van "Schip en Werf" staat in de beschrijving van de sloepen duidelijk dat de zitbanken van "sapeli-mahonie" zijn, en dat deze blank gelakt zijn. Op de foto zijn de banken, evenals de rest van de binnenkant van de sloepen oranje geverfd.
Mijn laatste punt is niet "keihard". Op de foto is te zien dat de rechthoekige speelvelden aan stuurboord zijn aangebracht. De eerder geplaatste zwart-wit foto met "spelende" passagiers is ook op dit dek genomen, en daar bevinden de speelvelden met de genummerde vakindeling (die nummers kon ik er echt niet opkrijgen) zich aan stuurboordzijde (de foto "kijkt" naar achteren). Maar het is me ook wel uit meerdere foto's gebleken dat er aan die speelvelden wel eens wat veranderd is. Zo laat de eerder geplaatste foto van de mensen die dat netspel spelen eenzelfde vakindeling zien op het eerste klas sportdek. Maar op andere foto's is wel eens te zien dat daar maar twee speelvelden zijn, een soort tennisbanen. Ik vermoed dat tijdens onderhoudsbeurten, als de dekken ook werden opgeschaafd/geschuurd de speelvakindeling ook wel eens veranderd is.
Pfffff, dat was het wel zo'n beetje. Nu maar hopen dat er nooit iemand zo gedetailleerd naar mijn model gaat kijken…………. Maar als het ooit tot een bezichtiging komt, dan heb ik al eens gezegd dat dan streng gecontroleerd gaat worden op het bezit van vergrootglazen, loepen en leesbrillen met sterkere glazen dan +3!!!!!
Tot de volgende keer
Ad Bakker
Als zojuist aangekondigd een snel vervolg:
Bouwverslag ss "Rotterdam" (V) schaal 1:200 (deel 29)
Zoals zojuist al in deel 28 vermeld, zijn er naast de davits en sloepen nog wat andere dingen in de afgelopen weken gebeurd.
Op het zonnedek ontbraken nog de "beplankte" delen, omdat de etsplaat waarin die zaten mislukt was (waar alle eerder beschreven ellende in augustus mee was begonnen). Inmiddels zijn deze opnieuw geëtst en op de beproefde manier gespoten en met teakbeits "ingesmeerd". Het toeristenklas sportdek, wat daar ook bij zit, heeft een extra detail, de op dit dek aangebrachte belijning van spelvelden.Op onderstaande foto's zijn de twee soorten velden te zien:
Van forumlid Bismarckbouwer (ofwel "Opa Jan") begreep ik dat hij dit op zijn Willem Ruys model had gedaan met een ouderwetse tekenpen, waarmee vroeger ook op tekenkamers met oostindische inkt werd gewerkt. Bij mij lukte dat niet, omdat de inkt dan in de ingeëtste voegen tussen de planken ging lopen. Met het maken van het etsontwerp heb ik daar rekening mee gehouden, door de belijning als een soort "gootjes" uit te voeren. Hieronder het ontwerp van het belichtingsmasker voor het etsen, en daaronder het resultaat, na etsen, spuiten en "beitsen".
Over deze laatste foto is trouwens wel grappig om te vermelden dat deze gemaakt is door de lens van mijn horlogemakersloep, gewoon door de cameralens daar direct op te plaatsen. Het lukte maar niet om een goed foto te maken, en toen dit onder het motto "niet geschoten, altijd mis" gewoon maar eens geprobeerd. En zowaar……
Naar toen moesten de "gootjes" nog gevuld worden met witte inkt. Ik had gedacht dat gewoon met een 000 of zelfs 0000 penseeltje te doen, maar dit lukte me toch niet. Op aanraden van een medewerker van Harolds Grafik in Rotterdam (ook wel bekend bij airbrushers) toen toch ook gekozen voor een pen, alleen was dit meer een mini uitvoering van een kroontjespen. Daarmee lukte het na enige oefening inderdaad wel.
Het lijkt zo op de foto of de lijnen dikker zijn dan ze in het echt zijn, kan dat dat door de resolutie komt, want ik meet ongeveer tussen de 0,4 en 0,5 mm. Dat is natuurlijk uit "model oogpunt" nog steeds te breed, maar ik vond dit beter dan ze geheel weglaten. Misschien doe ik de netten op de rechte velden ook nog een keer. Deze zouden ongeveer 1 cm hoog worden, dus dat moet wel kunnen.
Op de laatste foto is ook te zien dat er wat schotten op het zonnedek geplaatst zijn. Dit wordt het ketelhuis, waarop dan het ketelhuistopdek komt, dat als fundatie dient voor de rookuitlaten. Het front van dit dekhuis staat evenals alle fronten onder een hoek van 4° met de vertikaal. Dat betekent dat de voorkant van het topdek 0,9 mm in lengterichting verschoven moet liggen ten opzichte van de fundatie op het zonnedek. En dat was ik nu even vergeten, wat bleek nadat ik het frontschot ging passen. Flink balen dus, want 0,9 mm lijkt weinig maar is gewoon bij deze bouwwijze niet toelaatbaar. Dat dek zal dus over moeten, maar daar wacht ik mee tot ik voldoende nieuwe onderdelen heb voor een volle etsplaat van 250 x 167 mm, en dit dekje is iets meer dan een kwart hiervan. Dat wordt dus even wachten, maar een gedeelte is al opgevuld door een tweede fout die ik tegenkwam toen ik wilde beginnen aan het andere dekhuis, dat voor het sportdek komt, en waarop het navigatiedek komt. Er bleek een tekenfout in één van de schotten geslopen te zijn en die moet dus ook over. Daarnaast heeft het zonnedek, het navigatiedek en het daarboven gelegen observatiedek nogal wat ventilatieroosters. In de wanden zijn daarvoor uitsparingen éénzijdig ingeëtst, waarin de roosters komen te vallen. Ik heb die nu ook allemaal getekend, maar hoewel het een flink aantal is (23 tot nu toe) neemt dat relatief maar weinig oppervlak in, en is de plaat dus nog steeds niet vol. Maar dat komt deze week wel in orde.
In de vorige aflevering, over de relingen met bekapping had ik al gezegd dat daar nog aardig wat aan te doen was. Ik gebruik dit dan ook als een soort stopwerk. Van onder naar boven zo langzamerhand de laatste details aanbrengen. Daarom ben ik maar begonnen met op het bovenpromenadedek de relingbekapping af te maken. Aan de bakboord kant is dat nu klaar:
Dit is door de inspringende relingen ter plaatse van de davit fundaties best nog wel een tijdrovend karweitje. Van de inspringende delen heb ik de van U-profiel te maken kappen gemaakt door aan het deel in langsrichting twee korte stukjes van ongeveer 2 mm lang te solderen als verbinding met de "hoofd"reling. Dat is op de overzichtsfoto moeilijk te zien, maar hieronder wel wat beter.
Ik heb het geloof ik wel eens eerder geschreven, maar nogmaals dan: dit soort detail foto's zijn meedogenloos. Je ziet details en ook fouten die je normaal gesproken echt niet ziet. Dat is hier ook weer het geval.
De vraag rijst dan: moet je dit soort details dan eigenlijk niet weglaten. Op het forum wordt ook dikwijls betoogd dat modelbouw ook de kunst van het weglaten is, en ik ben het daar volledig mee eens. Ik heb ook al eerder geschreven dat ik achteraf denk dat ik met de brandende lantaarns te ver ben gegaan, en ik dat achteraf beter niet op deze manier had moeten doen. Maar ja, ik ben zeker wat scratch bouw betreft ook maar een beginneling, en als zodanig loop je nu enmaal wel eens tegen dat soort dingen aan.
Wat betreft de inspringende relingen ben ik echter van mening dat dat dusdanig gezichtsbepalende elementen zijn, die je dan ook in je model moet opnemen.
Dat ander modelbouwers daar verschillend over kunnen denken blijkt wel uit deze foto van het model dat aan boord van de ss Rotterdam staat (zie de rechtse, oranje ellips).
Deze modelbouwe heeft kennelijk de keuze gemaakt dit soort details niet op te nemen.
Nu ik deze foto heb geplaatst wil ik die gelijk maar tot "foto van de week" promoveren. Ik ben er niet zo voor om collega bouwers te bekritiseren, maar hier ga ik toch een uitzondering maken.
In de gele ovaal is duidelijk te zien dat er aan de davits een soort steunen voor de sloepen zitten. Uit de voorgaande foto met van de promenade met inspringende relingen is een dergelijke steun niet te zien. Ook niet op een nog wat gedetailleerder beeld hieronder.
Als derde punt de roodachtige ovaal derde van rechts. Daarin is naast een kop van een davit en een cirkelvormige opening in de want na, niets te zien. Maar er hoordt daar naast die opening wel een vrij groot ventilatierooster te zitten. Jammer, want ik vind de ventilatieroosters die wel op deze foto te zien zijn juist zo mooi. Zo gedetailleerd krijg ik ze op mijn schaal nooit.
De vierde, meest linkse ovaal lat een kwart cirkelvormige wand zien met langwerpige vertikale stroken (ramen?) erin zien. In werkelijkheid komt die kwartcerkelvormige wand alleen aan stuurboord voor als de buitenwand van de wenteltrap tussen de toeristenklasse foyers op het sloepen- en zonnedek, en dan zonder openingen. Aan bakboord is dit een meer naar achter geplaatste rechte hoek, met een deur in het langsschot, die naar de liftmotorkamer voor de machinisten lift gaat.
Dan denken jullie natuurlijk, de ovalen zijn op, dus dit waren zijn kritiekpunten, maar ik heb nog een toegift of twee.
In de beschrijving van het speciaal ter gelegenheid van de eerste reis van de ss Rotterdam uitgegeven nummer van "Schip en Werf" staat in de beschrijving van de sloepen duidelijk dat de zitbanken van "sapeli-mahonie" zijn, en dat deze blank gelakt zijn. Op de foto zijn de banken, evenals de rest van de binnenkant van de sloepen oranje geverfd.
Mijn laatste punt is niet "keihard". Op de foto is te zien dat de rechthoekige speelvelden aan stuurboord zijn aangebracht. De eerder geplaatste zwart-wit foto met "spelende" passagiers is ook op dit dek genomen, en daar bevinden de speelvelden met de genummerde vakindeling (die nummers kon ik er echt niet opkrijgen) zich aan stuurboordzijde (de foto "kijkt" naar achteren). Maar het is me ook wel uit meerdere foto's gebleken dat er aan die speelvelden wel eens wat veranderd is. Zo laat de eerder geplaatste foto van de mensen die dat netspel spelen eenzelfde vakindeling zien op het eerste klas sportdek. Maar op andere foto's is wel eens te zien dat daar maar twee speelvelden zijn, een soort tennisbanen. Ik vermoed dat tijdens onderhoudsbeurten, als de dekken ook werden opgeschaafd/geschuurd de speelvakindeling ook wel eens veranderd is.
Pfffff, dat was het wel zo'n beetje. Nu maar hopen dat er nooit iemand zo gedetailleerd naar mijn model gaat kijken…………. Maar als het ooit tot een bezichtiging komt, dan heb ik al eens gezegd dat dan streng gecontroleerd gaat worden op het bezit van vergrootglazen, loepen en leesbrillen met sterkere glazen dan +3!!!!!
Tot de volgende keer
Ad Bakker
Laatst bewerkt:
Goejedag,
Schitterend weer. En die mal voor dat plastic, Leerzaam.
Dit is weer genieten, prachtig.
Schitterend weer. En die mal voor dat plastic, Leerzaam.
Dit is weer genieten, prachtig.
............................. (sprakeloos)
B
Bismarckbouwer
Guest
bouwvorderingen
hallo Ad,
uhhh.......eh.......uhhh....., ik zit hier echt met een mond vol gebit naar te kijken !!!!! Wat word dat mooi.....
Je hebt zelfs kans gezien het dieptrekken van plastic een nieuwe demensie te geven. Het is nu diep"drukken" geworden. Maar ook dat heeft een zelfde resultaat.
Bedankt voor de euri's, ideaal om te vergelijken.
Ben met de Willempie op dit moment bezig een 300 patrijspoortjes te plakken in de romp. Bah, ik heb zo'n hekel aan repeteer werk. Maar eenmaal klaar, krijg ik toch weer een grijns van voldoening op mijn gezicht.
Bouw ze fijn verder
Opa Jan
www.willem-ruys.nl
hallo Ad,
uhhh.......eh.......uhhh....., ik zit hier echt met een mond vol gebit naar te kijken !!!!! Wat word dat mooi.....
Je hebt zelfs kans gezien het dieptrekken van plastic een nieuwe demensie te geven. Het is nu diep"drukken" geworden. Maar ook dat heeft een zelfde resultaat.
Bedankt voor de euri's, ideaal om te vergelijken.
Ben met de Willempie op dit moment bezig een 300 patrijspoortjes te plakken in de romp. Bah, ik heb zo'n hekel aan repeteer werk. Maar eenmaal klaar, krijg ik toch weer een grijns van voldoening op mijn gezicht.
Bouw ze fijn verder
Opa Jan
www.willem-ruys.nl
Ad, weer een mooie bouwvordering, maar bij je 1 na laatste zin hoort dan ook de digitale camera.
Ik neem aan dat je weet dat je de genomen foto direkt kunt bekijken en ook kan INZOOMEN.
Ad Bakker
In Memoriam
Ik neem aan dat je weet dat je de genomen foto direkt kunt bekijken en ook kan INZOOMEN.
Oef, had me dat nog niet gerealiseerd. Moet er nog over nadenken hoe we dat gaan oplossen..... (nachtje over slapen, dan komen dikwijls de beste ideeën).
Cheeta
Forum veteraan
Het ziet er niet onaardig uit, maar is op sommige punten wat slordig. Wat ik echt niet snap zijn de stabilisator vinnen aan de zijkant. Deze heeft het schip helemaal niet, wel twee servo-hydraulisch bediende stabilisatoren waar ik het al eerder over had. Zo'n slordigheid vind ik bij een verder toch redelijk gedetailleerd model echt onbegrijpelijk. Verder was er ook verlichting in aangebracht, maar dat was ook nogal slordig gedaan. Om de kijker niet te verblinden waren de ramen maar van een soort matglas voorzien. Ik vond dat werkelijk geen gezicht, echt zonde.
Verder hing er een display met plattegronden van de dekken. Tot mijn verbazing zag ik hierop dat aan de achterkant de ruimten op het promenadedek niet symmetrisch was. Aan stuurboord wel een overdekte promenade, maar aan bakboord niet, daar maakte die ruimte deel uit van het "café de la paix". Dat is heel anders dan op de tekening die ik heb. Daarbij komt die promenade me beter uit, want in mijn plannen zijn de buitenwanden van de dekopbouw (het plastic dus) niet dragend. De dekken worden gedragen door de inwendige wanden, en dat moet wel want de buitenwanden kunnen pas geplaatst worden als de binnenruimten helemaal klaar zijn. Ik raakte dus in verwarring, en ter plaatse konden de mensen me ook niet helpen (achteraf denk ik: heb ik het wel aan de juiste man gevraagd, maar ja, achteraf....). Thuis gekomen toch maar weer een rondgesnuffeld op internet. Daaruit bleek wel dat er tenminste twee grotere verbouwingen zijn geweest: eerst door de HAL bij de omvorming van lijn- naar cruiseschip en later door de nieuwe eigenaar. Voor de buitenruimtes wist ik dat al wel van het kartonnen model, die kan je namelijk in de oorspronkelijke (HAL, grijze romp) versie als in de versie van de latere eigenaar bouwen (blauwe romp). Maar dat model geeft geen uitsluitsel over de binnenruimten. Toen maar eens contact opgenomen met het Maritiem Museum in Rotterdam. Die lieten me weten dat ze redelijk veel documentatie hebben. Daar ben ik vrijdagochtend dus maar eens gaan kijken, en jawel hoor: bingo. Ze hadden onder meer een speciale uitgave van "Schip en Werf" van september 1959 die geheel aan de ss Rotterdam gewijd is. Hierin zaten ook uitgebreide tekeningen, met gedetailleerde dekplannen. En hierop was duidelijk te zien dat het achterste gedeelte van het promenadedek wel zeker een overdekte promenade heeft aan zowel stuur- als bakboordzijde. Even opgelucht ademhalen dus.
Het was wel weer een hele investering: toegang tot de bibliotheek van het museum: gratis, kopieën 1,50 Euro voor 15 A3 vellen. Maar ja, je moet wat over hebben voor je hobby.............. Overigens, complimenten voor de bibliotheekmedewerkers: enthousiast en behulpzaam.
Deze aflevering van dit verslag lijkt meer op een speurdersverhaal dan op een bouwverslag. Je hebt zo wel eens van die perioden in een modelbouwleven. Ik heb overigens bij mijn bezoek aan het infocentrum ook nog een blik in het laatste boek over de ss Rotterdam geworpen: "de thriller van de terugkeer". Echt onder de indruk was ik niet (zal wel aan mij liggen). Ik zou het ook geen thriller willen noemen, eerder een blunderchronologie. Ook het fotomateriaal vond ik niet indrukwekkend.
Groet, Ad Bakker
hoi ad,
weet je dit zeker elk model van de SS rotterdam die ik ken, en kan vinden heeft de stabilisator zitten. Weliswaar verschillend in grote
Helaas is er zover ik weet niet direct een foto voor handen waarop de echte boot op het droge is te zien.
iig hier nog een ander model:
*het model van Remi van veen. ook deze heeft de stabilisator strippen zitten naast de uitschuifbare vinnen. heb hier helaas niet direct een foto van.
Ad Bakker
In Memoriam
Dag Alwin,
Bedankt voor je opmerkingen, en dan ga je me toch weer aan het twijfelen brengen. Toch maar weer eens spitten op de tekeningen, en ik dacht nog wat foto's in dok bij de RDM te hebben. Ik ga die nog eens kritisch bekijken. Maar vooral de RDM tekeningen is een doolhof, ik heb alleen de tekeningenlijst met titel en tekeningnummer, en dan de scans in tiff formaat die het tekening nummer als filenaam hebben. Ik moet dus steeds op trefwoorden in de tekeningenlijst zoeken om een bepaalde tekening boven water te krijgen (en nou zitten die dingen nog onder water ook!!!!).
Maar ik ga op zoek, en als ik iets definitiefs heb laat ik het hier wel weten.
Groet,
Ad
Ad Bakker
In Memoriam
Beste Harm, het gaat hier niet om de bedienbare stabilisatoren, die staan niet ter discussie want die hebben zelfs hun eigen machinekamer.
Het gaat om die overlangse vaste vinnen die vooral op de eerste foto van Alwin zo nadrukkelijk te zien zijn. Ik heb wel een foto gevonden van de uitschuifbare, bedienbare stabilisatoren in dok, en daarop is in ieder geval van vaste stabilo's ervoor of erna niets te zien.
Ook nog even de film van de bouw en de tewaterlating bekeken, maar daarop is weinig te zien, ik kan alleen zeggen dat ik ze niet zie maar dat is geen bewijs dat ze er niet zijn. Maar zo nadrukkelijk als op die eerste foto: van geen kant.
Ik kijk nog wel verder. In de tekeningen kan ik niets vinden, maar dat kan soms een kwestie van het juiste trefwoord vinden zijn. Zo kon ik over de relingen aanvankelijk maar niets vinden, tot ik eens ging zoeken op "scepter". Toen kwamen er tientallen tekeningen tevoorschijn met alle details van de relingen van het hele schip, tot hekjes en dergelijke toe.
Groet,
Ad