Bouwverslag van de Golden Star (Mantua)

[Pingu57]

Planken mogen niet in het "niets" eindigen.

Dat is een mooi onderwerp voor de ontmoeting in Hillegom Dave, maar dat in het niets valt bij dit schip wel mee, want er ligt al een 1ste laag hout op

Maar het belangrijkste is, denk ik, meerdere verslagen bekijken, en dan zie je dat er een hoop verschillen te zien zijn.
Vooral Pietsan heeft in een hoop van zijn verslagen uitgelegd hoe het kan.

 

[Dave Bekers]

Dat is een mooi onderwerp voor de ontmoeting in Hillegom Dave, maar dat in het niets valt bij dit schip wel mee, want er ligt al een 1ste laag hout op

Maar het belangrijkste is, denk ik, meerdere verslagen bekijken, en dan zie je dat er een hoop verschillen te zien zijn.
Vooral Pietsan heeft in een hoop van zijn verslagen uitgelegd hoe het kan.

Beste Peter, dank voor je reactie. Begrijp ik nu goed dat uitkomen in het "niets" betekent geen ondergrond hebben, niet dat een latje van boeg tot achtersteven moet lopen? Dat simpele zinnetje staat er vaak niet bij bij tekeningen in boeken waar latten wel vaak van voor tot achter getekend staan, of bij foto's die vooral de buitenkant betreffen. Als dit zo is, dan zou uitkomen in het "niets" (deels) gaan om in hoeverre je een model wilt laten lijken op een werkelijk schip met spanten. Alle latjes zouden moeten eindigen op denkbeeldige (meest regelmatig geplaatste) spanten. Heb ik dat bij het rechte eind?

Het andere punt van niet meer dan een halve plankbreedte verjongen blijft nog staan. Richard Mansir beschrijft daar "Joggle planks" voor in zijn meer geavanceerde "Scale Planking", maar beplanken op schaal is een stap verder en "not recommended for small scale models ...".

Ik heb het bouwverslag van Pietsan van de Amphion bekeken met veel foto's van de beplanking. Ik vind 't prachtig, maar blijf zitten met vragen over de verjonging en waar planken "mogen" eindigen. Dat komt dan 2 oktober wel. Om in geval van een tweede beplankingslaag alleen te redeneren dat er dus geen "niets" meer is, maakt de weg vrij voor een beplanking zoals in de bouwbeschrijving van de Golden Star staat, maar dat lijkt me weer te ver af van "representatief".

 

[TIMBERWOLF]

 

[Pingu57]

uitkomen in het "niets" betekent geen ondergrond hebben,

Dat klopt Dave, in de modelbouw wel. dit geldt natuurlijk voornamelijk als je een beplanking van 1 laag op je schip zet.
Het is natuurlijk wel zo dat een houten schip uit die tijd vele malen meer spanten heeft dan bij onze manier van modelbouwscheepjes maken, plank on Bulkhead als ik het goed heb, kijk eens bij P.Voogt zijn Bleu Nose dan zie je dat een plank in het echt niet gauw in het niets eindigt
Die "Joggle "planken, dat zullen planken zijn die je in kunt voegen, als je het met verjongen niet kunt redden.
Dit staat in meerdere boeken beschreven, wat een te groot verhaal om hier even te zeggen.
Je zou kunnen proberen om het boek van Wolfram zu Mondfeld te vinden, daar staat het heel aardig in beschreven

 

[Dave Bekers]

Dat klopt Dave, in de modelbouw wel. dit geldt natuurlijk voornamelijk als je een beplanking van 1 laag op je schip zet.
Het is natuurlijk wel zo dat een houten schip uit die tijd vele malen meer spanten heeft dan bij onze manier van modelbouwscheepjes maken, plank on Bulkhead als ik het goed heb, kijk eens bij P.Voogt zijn Bleu Nose dan zie je dat een plank in het echt niet gauw in het niets eindigt
Die "Joggle "planken, dat zullen planken zijn die je in kunt voegen, als je het met verjongen niet kunt redden.
Dit staat in meerdere boeken beschreven, wat een te groot verhaal om hier even te zeggen.
Je zou kunnen proberen om het boek van Wolfram zu Mondfeld te vinden, daar staat het heel aardig in beschreven

Beste Peter,

Dank voor je antwoord ! Leuke discussie ! Het boek van Wolfram zu Mondfeld heb ik van mijn collega gehad. Prachtig boek, historisch heel uitgebreid met aandacht voor verschillen tussen Engelse, Nederlandse, en Franse beplankingsmethodes. Het is een stuk uitgebreider dan dat van Richard Mansir, maar Mansir is wat praktisch bruikbaarder vind ik. Ook lijkt alles wat Wolfram zu Mondfeld beschrijft te vallen in de "Part II - Scale Planking" van Mansir met een beperking in grootte van modellen (niet kleiner dan 1/64). Ik vind het boek van Wolfram zu Mondfeld mooi om te lezen, maar het staat nog wat verder van mijn simpele model en mijn kunde. Verder staat er nog een illuster verhaaltje op p. 70: "One of the saddest aspects of historical model ship building ..." . En de discussie wordt vaker gevoerd zag ik: https://shipsofscale.com/sosforums/threads/which-bow-planking-is-correct.4982/

Groeten, Dave

 

[Stephan Kertész]

Misschien heb je er iets aan, maar deze techniek zie ik veel op SOS. Er zijn er die hem zo onder de knie hebben daar zie je geen "stealers" of zo. Het betekend dat je elke plank moet aanpassen en dat vergt nogal geduld.
In de bijlage de uitleg en hier de instructie video

De documenten komen volgens mij van MSW daar kan je ook veel over deze techniek terugvinden
Op SOS zie je deze manier op dit schip en ik moet zeggen het eindresultaat is geweldig.https://shipsofscale.com/sosforums/threads/hms-royal-william-1719-1-55-by-olegm.6698/post-161425

 

[Dave Bekers]

Misschien heb je er iets aan, maar deze techniek zie ik veel op SOS. Er zijn er die hem zo onder de knie hebben daar zie je geen "stealers" of zo. Het betekend dat je elke plank moet aanpassen en dat vergt nogal geduld.
In de bijlage de uitleg en hier de instructie video

De documenten komen volgens mij van MSW daar kan je ook veel over deze techniek terugvinden
Op SOS zie je deze manier op dit schip en ik moet zeggen het eindresultaat is geweldig.https://shipsofscale.com/sosforums/threads/hms-royal-william-1719-1-55-by-olegm.6698/post-161425

Hartelijk dank ! Ik ga de video op mijn gemak bekijken. Het resultaat van de HMS Royal William is inderdaad geweldig.

 

[Dave Bekers]

Beste Stephan, de video moet ik een paar keer kijken denk ik, maar met de pdf "Lining off your hull for planking" wordt 't al een stuk duidelijker. De tekst van Dirk de Bakker en Greg Brooker had ik al en heb ik twee jaar geleden gelezen. Toen vond ik dat erg lastig te volgen; met de video en de andere pdf erbij is dat ook duidelijker.

In de pdf "Lining ..." verwijzen ze naar het Marine Museum in Greenwich. Daar zijn we geweest toen ik nog maar net met de Union van Constructo bezig was acht jaar geleden. Hieronder nog enkele foto's waarop je ook enigszins de doorlopende beplanking zonder "drops", "stealers" en "joggles" ziet.

Dankzij je post herinner ik me weer enigszins wat mijn denktrant is geweest twee jaar geleden na het lezen van diverse teksten. Dat was niet zozeer 'planken mogen niet in het "niets" eindigen' zoals ik eerder schreef, maar meer dat ze van voor naar achter lopen als je "joggles" en "stealers" uit de "Scale Planking" (Mansir) vergeet. Ze eindigen dus niet voortijdig op andere planken (hooguit op de kiel gezien de wat vreemde opzetstukken op de Golden Star). Een rudimentaire vorm van wat in jouw uitgebreide info staat. Samen met de wat (te?) simpele rekenmethode van Mastini leverde dit mijn eerste laag beplanking op. Met de dimensies van mijn model ben ik iets te ver gegaan met het adagio "van voor naar achter" . Eens kijken of we dat in de tweede laag beter kunnen doen .

 

[Stephan Kertész]

Graag gedaan Dave, het zal je de eerste keer niet lukken en een tweede keer misschien ook niet. Maar eens zal je een romp op die manier kunnen maken. Ik heb op het Spaans galjoen dit nu 2 keer geprobeerd. Maar het is echt noodzaak dat je goed meet op ieder spant. Je gaat uit van het langste (klinkt vreemd, maar het spant waar de meeste latjes op elkaar kunnen) spant. En dan meet je de rest op en zet je de lijnen uit. Ik zag iemand die het uitknipte op het vel per spant en zo de lijnen overzet. Uitmeten gaat ook maar dan moet je goed materieel hebben. En het is geen schande dat je ergens tegen het eind met een opvulstukje eindigd. Of stealer of...
Succes

 

[Dave Bekers]

Beste Stephan, ik heb net je foto's van het Spaans Galjoen bekeken. Dat ziet er fantastisch uit. Uit interesse en voor mijn begripsvorming heb ik nog een vraag. Klopt het dat je voor de eerste laag beplanking de beschreven methode wel hebt toegepast (post 301 en 308) en je de tweede laag beplanking dat hebt losgelaten (post 448 en 450), wellicht met goede reden van onder meer de tekening in post 448? In post 450 lopen een aantal latjes uit op andere latjes i.p.v. op de kiel. Dat lijkt op de eerste slide uit de pdf "Lining off your hull for planking".

Ik probeer me een beter beeld te vormen van hoe 't werkt, maar ik ga 't waarschijnlijk pas bij een volgende bouw echt proberen te gebruiken. Jouw pdf's en info heb ik al opgeslagen in mijn Tips&Tricks directory onder Beplanking .

 

[Stephan Kertész]

Beste Stephan, ik heb net je foto's van het Spaans Galjoen bekeken. Dat ziet er fantastisch uit. Uit interesse en voor mijn begripsvorming heb ik nog een vraag. Klopt het dat je voor de eerste laag beplanking de beschreven methode wel hebt toegepast (post 301 en 308) en je de tweede laag beplanking dat hebt losgelaten (post 448 en 450), wellicht met goede reden van onder meer de tekening in post 448? In post 450 lopen een aantal latjes uit op andere latjes i.p.v. op de kiel. Dat lijkt op de eerste slide uit de pdf "Lining off your hull for planking".

Ik probeer me een beter beeld te vormen van hoe 't werkt, maar ik ga 't waarschijnlijk pas bij een volgende bouw echt proberen te gebruiken. Jouw pdf's en info heb ik al opgeslagen in mijn Tips&Tricks directory onder Beplanking .

Ja dat klopt. Op de eerste laag heb ik deze methode geoefend en bij de tweede laag heb ik wel een begin gemaakt maar was ik verkeer begonnen.Waardoor ik niet goed uitkwam. Het dunne fineer brak te snel om het te kunnen corrigeren. Ik ben toen doorgegaan tot waar het Berghout komt en vandaar verder gegaan uit een andere hoek. Die overgang zit dan stiekem onder het berghout verborgen
Ik moet ook zeggen dat de eerste laag er goed uitzag voor een eerste keer, ik had nog helemaal geen ervaring met beplanken. En het is moeilijk om het zo te doen. Maar zoals je ziet goed te corrigeren als je halverwege niet goed uitkomt.

 

[janzwart]

Het beplanken met met planken van voor tot achter in 'e'en stuk oogt heel mooi. En zeker als je dat dan ook kan doen zonder stealers en zo. Maar of dat ook de realiteit was geloof ik niet. De romp van de Victory is ruim 60m lang. Waar vind je zulke lange planken? Niet bij de Praxis.
Het is dus realistischer om in enkele stukken te planken.
Ikzelf geef de voorkeur aan "historisch correct", ook als dat er minder mooi uitziet.
Dus Dave als het je niet gaat lukken om een gang uit 'e'en stuk te plaatsen, kan je altijd zeggen dat je gaat voor realiteit.

 

[Hans Groenenberg]

Dave,
Ik zou volgende week zaterdag je licht even opsteken bij de aanwezige modelbouwers die al meerdere rompen hebben beplankt. Je hebt nu eenmaal met een bossie hout te maken wat op jouw romp moet worden aangebracht. En met een tweede laag zoals fineer met een dikte onder de mm zal dit tijdens het buigen vaak een uitstulping gaan krijgen die weer lastig is om te lijmen. Ik denk ook niet dat je je moet laten blind varen op dit soort schema's alszijnde we doen dit even. Instekers komen onherroepelijk gewoon voor in de modelbouwwereld.
Zelf gebruik ik de methode door het grootspant op te meten en dit te delen door het aantal latten die je op dit spant kwijt kunt.
In mijn geval waren dat 20 huidgangen.

Deze heb ik met een papiertje er op gezet. Bij een kleiner spant deelde ik die afstand weer door 20 en zo hebt je een aardige richtlijn.

Je zult merken dat er ook mogelijk een verloren gang moet worden aangebracht als de vorm van de romp hier om vraagt. Maar ook een insteker wordt bij de kiel vaak toegepast.
Er is al gewezen naar de werkwijze van Pietsan die dit uitvoerig heeft beschreven.

 

[Dave Bekers]

Ja dat klopt. Op de eerste laag heb ik deze methode geoefend en bij de tweede laag heb ik wel een begin gemaakt maar was ik verkeer begonnen.Waardoor ik niet goed uitkwam. Het dunne fineer brak te snel om het te kunnen corrigeren. Ik ben toen doorgegaan tot waar het Berghout komt en vandaar verder gegaan uit een andere hoek. Die overgang zit dan stiekem onder het berghout verborgen
Ik moet ook zeggen dat de eerste laag er goed uitzag voor een eerste keer, ik had nog helemaal geen ervaring met beplanken. En het is moeilijk om het zo te doen. Maar zoals je ziet goed te corrigeren als je halverwege niet goed uitkomt.

Beste Stephan, hartelijk dank voor je extra uitleg. Dat helpt bij mijn interpretatie van het e.e.a. Mooi dat je deze beplankingsmethode hebt geprobeerd. Het schip ziet er desalniettemin prachtig uit.

 

[Dave Bekers]

Het beplanken met met planken van voor tot achter in 'e'en stuk oogt heel mooi. En zeker als je dat dan ook kan doen zonder stealers en zo. Maar of dat ook de realiteit was geloof ik niet. De romp van de Victory is ruim 60m lang. Waar vind je zulke lange planken? Niet bij de Praxis.
Het is dus realistischer om in enkele stukken te planken.
Ikzelf geef de voorkeur aan "historisch correct", ook als dat er minder mooi uitziet.
Dus Dave als het je niet gaat lukken om een gang uit 'e'en stuk te plaatsen, kan je altijd zeggen dat je gaat voor realiteit.

Beste Jan, dank voor je reactie. Er zijn nogal wat verschillende invalshoeken om het te benaderen: historisch correct, schaal van het model (Mansir), volgens contemporary models (stukken Stephan), etc. Laten we hierover verder praten op 2 oktober onder het genot van een kop koffie/thee . Of de 18e eeuwse Praxis 60 m lange planken had, heb ik nog niet kunnen vinden ;-).

 

[Dave Bekers]

Dave,
Ik zou volgende week zaterdag je licht even opsteken bij de aanwezige modelbouwers die al meerdere rompen hebben beplankt. Je hebt nu eenmaal met een bossie hout te maken wat op jouw romp moet worden aangebracht. En met een tweede laag zoals fineer met een dikte onder de mm zal dit tijdens het buigen vaak een uitstulping gaan krijgen die weer lastig is om te lijmen. Ik denk ook niet dat je je moet laten blind varen op dit soort schema's alszijnde we doen dit even. Instekers komen onherroepelijk gewoon voor in de modelbouwwereld.
Zelf gebruik ik de methode door het grootspant op te meten en dit te delen door het aantal latten die je op dit spant kwijt kunt.
In mijn geval waren dat 20 huidgangen.Bekijk bijlage 458715
Deze heb ik met een papiertje er op gezet. Bij een kleiner spant deelde ik die afstand weer door 20 en zo hebt je een aardige richtlijn.Bekijk bijlage 458716
Je zult merken dat er ook mogelijk een verloren gang moet worden aangebracht als de vorm van de romp hier om vraagt. Maar ook een insteker wordt bij de kiel vaak toegepast.
Er is al gewezen naar de werkwijze van Pietsan die dit uitvoerig heeft beschreven.

Beste Hans, dank voor je uitvoerige uitleg. Het lijkt sterk op wat ik doe, de methode die ik uit het boekje van Mastini heb, zie eerdere posten. Omdat ik nog niet bepaald ervaren ben, de plankjes maar 3 mm zijn en het hout soms rafelt, doe ik dit proces adaptief, d.w.z. om de paar plankjes meet ik weer de grootste omtrek, deel door 3 mm, meet alle andere spanten en deel door het eerder verkregen aantal. Dan kan ik nog enigszins wat bijregelen. Dat was de tip van mijn collega.

 

[Stephan Kertész]

Beste Stephan, hartelijk dank voor je extra uitleg. Dat helpt bij mijn interpretatie van het e.e.a. Mooi dat je deze beplankingsmethode hebt geprobeerd. Het schip ziet er desalniettemin prachtig uit.

Bedankt Dave,
Op onderstaande foto kan je zien wat ik fout heb gedaan. In het blauwe gebied X heb ik te weinig verjongd. Over de spanten groen 1 en 2 zet je het aantal planken uit van uit de tekening. Dit moet je ook voor het gebied groen 3 doen. Dat gedeelte moet je ook als spant zien en meenemen in het geheel. Doordat ik dat daar niet gedaan heb kwam ik met te smalle planken uit wat ook niet mooi is en eigenlijk ondoenlijk. Dit heb ik opgelost bij roze Y door 2 naar 1 spant te laten lopen en later heb ik nog meer trucjes moeten toepassen. Ik kon in eerste instantie de fout niet plaatsen maar pas bij het aanbrengen van de 2e laag kwam ik daar achter. Ook te laat. Mijn volgende beplanking probeer ik wel de gangen op 1 lijn te krijgen.

Gangen noem je het want officieel zijn er niet zulke lange planken en werden deze in elkaars verlengde gelegd. Bij de modelbouw plaatst men wel 1 lengte. Vaak zijn er zoals Jan Zwart aangaf ook bouwers die dit wel uit delen aanbrengen of de verbinding in het hout kerven om dit te laten zien, net als bij dek planken. Hopelijk heb ik je hiermee op weg geholpen.

 

[Stephan Kertész]

Hier kan je de fout nog beter zien rechts liet ik de eerste gang wel goed lopen maar links maakt hij een knik naar onder. En vervolgens maak ik alle gangen daarna volgens de linkse knik en kom ik rechts ook te hoog uit.

 

[Dave Bekers]

Bekijk bijlage 459056
Hier kan je de fout nog beter zien rechts liet ik de eerste gang wel goed lopen maar links maakt hij een knik naar onder. En vervolgens maak ik alle gangen daarna volgens de linkse knik en kom ik rechts ook te hoog uit.

Beste Stephan, dank voor de twee posten met uitgebreide uitleg. Die is heel duidelijk. Op modelshipworld zag ik een scratch build van de Polacca waarbij iemand de planken in stukken heeft gelegd, maar wel van voor naar achter (dus geen doorlopende plankenlijn eindigend op een naburige plank), zie post nummer 37 in
https://modelshipworld.com/topic/24...2-18th-century-ship-of-venetian-fleet/page/2/
Dat sluit aan bij wat Jan en jij schrijven.

 

[Dave Bekers]

Het was leuk veel van jullie bij de historische scheepsmodelbouwdag in Hillegom te zien. Dan heb ik ook gezichten bij de forum reacties . En dank voor alle leuke gesprekken en tips, en natuurlijk Jan en Ron bedankt voor de organisatie !

Al voor Hillegom was ik verder gegaan met de tweede laag beplanking. De onderkant zat afgelopen zaterdag al dicht, maar de foto's had ik nog niet gepost. De aanpak die ik had, heb ik voortgezet om zelf te ondervinden wat de problemen van doorlopende beplanking zijn . En zonder al te veel schotelen ging 't bij deze romp net, maar de kromming moet niet veel extremer worden. Aan het achtersteven is 't allemaal wat fictiever door het opzetstuk op de kiel. Volgende keer een model met beplanking aan de achterzijde boven de kiel.

Het adaptief bijsnijden van de latjes aan boeg en achtersteven ging best redelijk. Met de 3mm max. breedte voldoet 't redelijk aan max. een halve latbreedte verjongen, maar precies afsnijden is een kunst. En het hout van Mantua rafelt behoorlijk. Extra hout dat ik bij de Houtloods-Wapstad in Den Haag heb gekocht ziet er veel meer uit als fineer. Dat gebruik ik straks voor de binnenzijde van de verschansing.

Op de laatste foto is 't enkel nog geschuurd met korrel 60. Verfijning komt nog als ik de bovenbouw en het achtersteven heb beplankt.